Μέχρι τη στιγμή που ο Lassana Diarra έπαιξε το τελευταίο του παιχνίδι ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, στις 20 Οκτωβρίου 2018, το όνομά του είχε γίνει συνώνυμο της ερώτησης: «Τι θα γινόταν αν;».

Τι θα γινόταν αν είχε μείνει περισσότερο από μία σεζόν στην Άρσεναλ; Τι κι αν δεν είχε πάρει την καταστροφική απόφαση να εγκαταλείψει τη Ρεάλ Μαδρίτης και τη La Liga για την Ανζί Μαχατσκάλα και το ρωσικό πρωτάθλημα; Τι θα γινόταν αν δεν είχε κάνει την ακόμα πιο καταστροφική μετακίνηση από την Ανζί στη Λοκομοτίβ Μόσχας; Τι θα γινόταν αν δεν είχε αναγκαστεί να αποσυρθεί από την ομάδα του Ντιντιέ Ντεσάμπ για το Euro 2016 την τελευταία στιγμή λόγω προβλήματος στο γόνατο;

Ένας άλλος τραυματισμός τον ανάγκασε να αποσυρθεί λίγο μετά από μια σπάνια εμφάνιση στην τελευταία του ομάδα, την Παρί Σεν Ζερμέν, για την οποία δεν ήταν παρά ένας παίκτης της ομάδας.

Ο Diarra επρόκειτο να παραμείνει μια υποσημείωση στην ιστορία κάποιων διάσημων συλλόγων, μια σειρά από αναπάντητα ερωτήματα, κάτι σαν αίνιγμα – αλλά μετά προέκυψε μια νομική υπόθεση, η οποία τελικά θα διευθετηθεί στις 4 Οκτωβρίου, βάζοντας την οριστική τελεία σε μια ιστορία που σέρνεται εδώ και μια δεκαετία.

Πρόκειται για την υπόθεση Diarra εναντίον Fifa κι αν ο παίκτης κερδίσει, θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς την μεταγραφική αγορά στο ποδόσφαιρο, οδηγώντας ενδεχομένως σε αναρχία.

Υπάρχει περίπτωση αυτή η υπόθεση να είναι το πώς θα θυμούνται τον διπλό νικητή του Κυπέλλου Αγγλίας, πρωταθλητή Γαλλίας και Ισπανίας και 34 φορές Γάλλο διεθνή και πώς θα αφήσει το στίγμα του στο ποδόσφαιρο, ως ο άνθρωπος που κατέρριψε το σύστημα της μεταγραφικής αγοράς όπως το ξέρουμε.

Ο δικηγόρος του Jean-Louis Dupont το πιστεύει αυτό. Ναι, αυτός ο Jean-Louis Dupont, ο άνθρωπος που εκπροσώπησε επίσης τον Jean-Marc Bosman στη δικαστική του νίκη-ορόσημο κατά της Uefa πριν από σχεδόν 30 χρόνια.

Το χρονικό της υπόθεσης

Όλα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2014. Τα πράγματα σιγόβραζαν για λίγο μεταξύ του Diarra και του προπονητή της Λοκομοτίβ, Leonid Kuchuk.

Ο Γάλλος είχε κάνει ένα εξαιρετικό ξεκίνημα στη μοναδική του σεζόν με τον ρωσικό σύλλογο, αλλά «ξεφούσκωσε» μετά τη χειμερινή διακοπή και βρέθηκε στο περιθώριο της πρώτης ομάδας τη νέα χρονιά.

Η Λοκομοτίβ πίστευε ότι η πτώση των επιδόσεών του ήταν αποτέλεσμα της μείωσης του μισθού του, κάτι που ο παίκτης δεν αποδέχθηκε.

Η σχέση επιδεινώθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Diarra έχασε προπονήσεις με ψευδείς προφάσεις – σύμφωνα με τον σύλλογο – σε αρκετές περιπτώσεις, με αποτέλεσμα η Λοκομοτίβ να λύσει το συμβόλαιό του (το οποίο είχε ακόμα τρία χρόνια διάρκεια) τον Αύγουστο του 2014 και να τον μηνύσει για παραβίαση του συμβολαίου του.

Ο ρωσικός σύλλογος πήγε το θέμα στο τμήμα επίλυσης διαφορών της Fifa, το οποίο τάχθηκε υπέρ του και επέβαλε αποκλεισμό στον παίκτη.

Η Λοκομοτίβ ζήτησε επίσης οικονομική αποζημίωση από τον Diarra, ύψους 20 εκατ. ευρώ, το ποσό της μεταγραφής που είχε καταβάλει στην Ανζί για τη μεταγραφή του.

Το θέμα παραπέμφθηκε από τον Diarra στο αθλητικό διαιτητικό δικαστήριο, το οποίο επικύρωσε την απαγόρευση της Fifa κατόπιν έφεσης και διέταξε τον Diarra να καταβάλει στη Λοκομοτίβ 10,5 εκατ. ευρώ συν τους τόκους.

«Θα αποδεχθώ την κατάσταση όπως έκανα πάντα στο παρελθόν», είχε δηλώσει τότε ο Diarra. Τελικά, όχι ακριβώς.

Ο Diarra δεν έψαχνε για ομάδα, αφού η Λοκομοτίβ είχε λύσει μονομερώς το συμβόλαιό του. Ο βελγικός σύλλογος Σαρλερουά τού έκανε μια προσφορά, με την προϋπόθεση ότι η Fifa και η βελγική ποδοσφαιρική ομοσπονδία θα εγγυούνταν ότι δεν θα χρειαζόταν να καταβάλει την αποζημίωση που ζητούσε ο ρωσικός σύλλογος- όταν όμως δεν δόθηκε τέτοια εγγύηση, η Σαρλερουά αποσύρθηκε από τη συμφωνία.

Αυτό, κατά την άποψη του Diarra, της νομικής ομάδας του Dupont, του γαλλικού συνδικάτου παικτών, της UNFP, και της αντίστοιχης διεθνούς οργάνωσης, της Fifpro, που αναφέρονται ως συνδικαιούχοι στην αγωγή, ισοδυναμούσε με περιορισμό του εμπορίου και παραβίαση του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου.

Ο παίκτης είχε παρεμποδιστεί να ασκήσει το επάγγελμά του, καθώς η Fifa είχε αρνηθεί να εκδώσει το διεθνές πιστοποιητικό μεταγραφής (ITC) που χρειαζόταν ο σύλλογος δέσμευσης, στην προκειμένη περίπτωση η Σαρλερουά, για να τον εγγράψει στη βελγική ομοσπονδία.

Το επιχείρημα του Diarra είναι ότι δεν έπαιξε κανέναν απολύτως ρόλο στις συζητήσεις για τη μεταγραφή που έλαβαν χώρα μεταξύ της Λοκομοτίβ και της Ανζί, αλλά παρόλα αυτά βρέθηκε να εμποδίζεται να συνεχίσει την καριέρα του όταν του αρνήθηκε η Fifa το διεθνές πιστοποιητικό μεταγραφής.

Το ερώτημα που τίθεται τώρα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) είναι να αποφασίσει αν η άρνηση της Fifa να εκδώσει το διεθνές πιστοποιητικό μεταγραφής ήταν νόμιμη ή όχι.

Τι θα σημαίνει μία απόφαση υπέρ του Diarra

Καθώς οι κανονισμοί ITC αποτελούν τα θεμέλια του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί σήμερα το διεθνές σύστημα μεταγραφών, εάν το ΔΕΕ κρίνει υπέρ του Diarra την Παρασκευή (04/10), η Fifa θα πρέπει να αναθεωρήσει τη διαδικασία που διέπει όλο αυτό- και, αυτή τη στιγμή, φαίνεται ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί.

Για να συμβεί αυτό, το μόνο που πρέπει να κάνει το ΔΕΕ είναι να ακολουθήσει τη γνωμοδότηση που εξέδωσε τον περασμένο Απρίλιο ο γενικός εισαγγελέας του, Maciej Szpunar, ο οποίος είπε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία για τον περιοριστικό χαρακτήρα του κανονισμού της Fifa σχετικά με το καθεστώς και τη μεταγραφή των παικτών. Από τη φύση τους, οι επίμαχες διατάξεις περιορίζουν τη δυνατότητα των παικτών να αλλάζουν σύλλογο. Οι επίμαχες διατάξεις επηρεάζουν αναγκαστικά τον ανταγωνισμό μεταξύ των συλλόγων στην αγορά για την απόκτηση επαγγελματιών παικτών».

Ο Szpunar πρόσθεσε: «Οι συνέπειες της καταγγελίας του συμβολαίου ενός παίκτη χωρίς βάσιμο λόγο είναι τόσο δρακόντειες που είναι εξαιρετικά απίθανο να ακολουθήσει ένας παίκτης αυτή την οδό. Οι επίμαχες διατάξεις είναι σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα και να προκαλούν τρόμο σε κάθε παίκτη».

Το ΔΕΕ δεν είναι υποχρεωμένο να βασίσει την απόφασή του στη γνώμη του γενικού εισαγγελέα, αλλά ούτε μπορεί να την αγνοήσει εντελώς.

Νομικές πηγές πιστεύουν ότι η Fifa θα μπορούσε να είχε προβάλει ισχυρότερα επιχειρήματα όταν περιέγραφε στον γενικό εισαγγελέα το σκεπτικό των κανονισμών του συστήματος μεταγραφών της, και μπορεί να είναι σε θέση να το κάνει σε αυτή την ακρόαση.

Όπως έχουν δείξει άλλες πρόσφατες αποφάσεις του ΔΕΕ, ιδίως στην υπόθεση Uefa-Super League, το ευρωπαϊκό δίκαιο επιτρέπει στους αθλητικούς οργανισμούς να προβαίνουν σε ρυθμιστικές παρεμβάσεις που περιορίζουν τον ανταγωνισμό και θα θεωρούνταν παράνομες εκτός του αθλητικού τομέα.

Το κλειδί είναι αν οι εν λόγω διοικητικοί φορείς μπορούν να αποδείξουν ότι δεν το κάνουν για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα και όχι τα συμφέροντα του αθλητισμού στο σύνολό του.

Εάν η Fifa αποτύχει να το αποδείξει αυτό στο δικαστήριο την επόμενη εβδομάδα, ο Dupont μπορεί να έχει λόγο να ισχυριστεί ότι είμαστε έτοιμοι να εισέλθουμε στην εποχή του Bosman 2.0.

«Το πιθανό πρακτικό επακόλουθο της υπόθεσης Diarra θα είναι ότι το σύστημα μεταγραφών στο ποδόσφαιρο, όπως το ξέρουμε, θα καταρρεύσει», ήταν ένα από τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι Βέλγοι εμπειρογνώμονες του αθλητικού δικαίου και ακαδημαϊκοί Robby Houben, Oliver Budzinski και Melchior Wathelet – ο ίδιος πρώην γενικός εισαγγελέας του ΔΕΕ – όταν εξέτασαν την υπόθεση τον Ιούνιο.

Το τι θα μπορούσε να την αντικαταστήσει στην πράξη δεν είναι σαφές, ωστόσο, εκτός από ένα πράγμα: Η Fifa θα έχανε πιθανότατα τη συνολική εξουσία της επί της αγοράς μεταγραφών, με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στις οποίες θα συμμετείχαν οι σύλλογοι και οι παίκτες να γίνονται ο κανόνας, όπως συμβαίνει ήδη σε άλλα αθλήματα.

Διαβασε ακομα

Γιατί οι κορυφαίοι αθλητές είναι πιο έξυπνοι από τον μέσο όρο των ανθρώπων

Το πώς θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μια ρευστή μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο χωρίς να δημιουργηθεί ρυθμιστικό κενό στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο – και να προκληθεί χάος στην αγορά μεταγραφών – είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς σε αυτό το στάδιο, γεγονός που εξηγεί γιατί η προοπτική της απόφασης της 4ης Οκτωβρίου αντιμετωπίζεται με τόσο μεγάλο τρόμο σε ορισμένους κύκλους – και πουθενά περισσότερο από ό,τι στη Fifa.

Με πληροφορίες από Guardian