Τεράστιοι παραπόταμοι που τροφοδοτούν τον πανίσχυρο ποταμό Αμαζόνιο – τον μεγαλύτερο στον πλανήτη – έχουν πέσει σε επίπεδα ρεκόρ, ανατρέποντας ζωές, παρασύροντας σκάφη και απειλώντας δελφίνια με εξαφάνιση, καθώς η ξηρασία πλήττει τη Βραζιλία.

Η χώρα βιώνει αυτή τη στιγμή τη χειρότερη ξηρασία από την έναρξη των καταγραφών το 1950, σύμφωνα με το Cemaden, το κέντρο παρακολούθησης φυσικών καταστροφών της χώρας. Είναι το δεύτερο συνεχόμενο έτος ακραίας ξηρασίας στη Βραζιλία. Σχεδόν το 60% της χώρας πλήττεται, με ορισμένες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Μπραζίλια, να αντέχουν περισσότερες από 140 συνεχόμενες ημέρες χωρίς βροχή.

Στην καρδιά του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, ο αντίκτυπος στα ποτάμια είναι σοκαριστικός και οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το τι σημαίνει αυτό για μία περιοχή, που αποτελεί εστία βιοποικιλότητας και κρίσιμο ρυθμιστικό παράγοντα της κλιματικής κρίσης.

Ο Ρίο Νέγκρο, ένας από τους μεγαλύτερους παραπόταμους του ποταμού Αμαζονίου, βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ για την εποχή αυτή κοντά στην πόλη Μανάους στην πολιτεία Αμαζόνας. Η στάθμη των υδάτων του πέφτει περίπου 7 ίντσες την ημέρα, σύμφωνα με τη γεωλογική υπηρεσία της Βραζιλίας.

Τα χαρακτηριστικά κατάμαυρα νερά του ποταμού συνήθως περνούν μέσα από τον πυκνό λαβύρινθο των καναλιών του, αλλά οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν τώρα ότι έχει συρρικνωθεί δραστικά με τεράστιες εκτάσεις της κοίτης του ποταμού να είναι εκτεθειμένες.

Ο Ρίο Νέγκρο βλέπει «ακραίες μειώσεις», καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και η περιοχή παλεύει με την έλλειψη βροχοπτώσεων, δήλωσε ο Λίνκολν Άλβες, ερευνητής επιστήμονας του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας.

Το ίδιο και ο ποταμός Solimões, του οποίου τα λασπώδη νερά συγκλίνουν με τον Ρίο Νέγκρο στο Μανάους για να σχηματίσουν τον Αμαζόνιο ποταμό. Αυτόν τον μήνα, ο ποταμός Solimões έπεσε στη χαμηλότερη στάθμη που έχει καταγραφεί για αυτή την εποχή του έτους στην Tabatinga, μια βραζιλιάνικη πόλη στα σύνορα με την Κολομβία και το Περού. Πλοία έχουν μείνει ακυβέρνητα και τεράστιες εκτάσεις άμμου είναι ορατές εκεί όπου κάποτε έτρεχε νερό.

Φωτογραφίες της λίμνης Tefé τον περασμένο μήνα, που βρίσκεται στη βόρεια όχθη του ποταμού Solimões, δείχνουν ότι έχει συρρικνωθεί δραματικά σε σύγκριση με την ίδια εποχή πέρυσι και συνεχίζει να μειώνεται. Αυτό «συμβάλλει σε κρίσιμες ελλείψεις νερού και επηρεάζει τα τοπικά οικοσυστήματα», δήλωσε ο Άλβες.

Πέρυσι, περισσότερα από 200 δελφίνια βρέθηκαν νεκρά στη λίμνη κατά τη διάρκεια μιας ιστορικής ξηρασίας και ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών νερού, και οι ειδικοί φοβούνται ότι αυτό θα επαναληφθεί και φέτος.

Οι θάνατοι δελφινιών συμβαίνουν ήδη. «Την περασμένη εβδομάδα βρήκαμε κατά μέσο όρο ένα την ημέρα», δήλωσε στο Reuters η Μίριαμ Μαρμοντέλ, επικεφαλής του προγράμματος για τα δελφίνια στο Ινστιτούτο Μαμιράουα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι καθώς η λίμνη συρρικνώνεται, υπάρχει λιγότερος χώρος για τα δελφίνια, γεγονός που τα θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο σύγκρουσης με βάρκες και πορθμεία.

Ο αντίκτυπος της κλιματικής κρίσης

Η σοβαρή και παρατεταμένη ξηρασία της Βραζιλίας οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων. Το φαινόμενο Ελ Νίνιο, έφερε θερμότερο και ξηρότερο καιρό στην περιοχή πέρυσι και μέχρι το 2024.

Το Ελ Νίνιο έχει πλέον τελειώσει, αλλά η ζέστη και η ξηρασία επηρεάζονται από έναν ασυνήθιστα θερμό Ατλαντικό Ωκεανό, δήλωσε ο Cuartas της Cemaden. Η αποψίλωση των δασών είναι επίσης ένας παράγοντας, δήλωσε ο Alves, συμβάλλοντας στην αύξηση των θερμοκρασιών και στην αλλαγή των προτύπων βροχοπτώσεων. «Η συνεχιζόμενη υποβάθμιση των οικοσυστημάτων ωθεί την περιοχή προς ένα πιθανό σημείο καμπής», είπε.

Στη συνέχεια, υπάρχει η κλιματική κρίση, η οποία οφείλεται στην καύση ορυκτών καυσίμων που θερμαίνουν τον πλανήτη, η οποία φέρνει θερμότερες θερμοκρασίες και μεγαλύτερες περιόδους χωρίς βροχές.

Η περσινή καταστροφική ξηρασία στη λεκάνη του Αμαζονίου έγινε 30 φορές πιο πιθανή λόγω της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με έκθεση του World Weather Attribution, ενός δικτύου επιστημόνων που αναλύουν ακραία καιρικά φαινόμενα.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, η περιβαλλοντική ομάδα Greenpeace αποκάλυψε μια φράση που έλεγε «ποιος πληρώνει;» στις πρόσφατα εκτεθειμένες αμμώδεις όχθες του Solimões.

Η ξηρασία δημιούργησε επίσης τις προϋποθέσεις για καταστροφικές πυρκαγιές στη Βραζιλία, οι οποίες κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις του Αμαζονίου και του Παντανάλ, του μεγαλύτερου τροπικού υγροβιότοπου στον κόσμο, και έπνιξαν τις πόλεις με πυκνό καπνό.

Δεν διαφαίνεται ιδιαίτερη αισιοδοξία στον ορίζοντα καθώς οι βροχοπτώσεις που θα μπορούσαν να αρχίσουν να αναπληρώνουν τα ποτάμια δεν αναμένονται για ολόκληρες εβδομάδες, ενώ η στάθμη των ποταμών προβλέπεται να συνεχίσει να πέφτει.

Με πληροφορίες από CNN