Τα ποτάμια, οι λίμνες και το τρεχούμενο νερό σε περιοχές του Μπανγκλαντές που φιλοξενούν εργοστάσια ένδυσης είναι γεμάτα με επικίνδυνα επίπεδα τοξικών «παντοτινών χημικών ουσιών», ορισμένα από τα οποία συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Στην πρώτη μελέτη του είδους της που διεξήχθη στο Μπαγκλαντές, έναν παγκόσμιο κόμβο fast fashion που προμηθεύει διεθνείς μάρκες, βρέθηκαν σε 27 δείγματα νερού που συλλέχθηκαν κοντά σε εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας στην πρωτεύουσα, Ντάκα, υπερ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS), κοινώς γνωστές ως παντοτινές χημικές ουσίες.

Σε πολλά από τα δείγματα, που ελήφθησαν το 2019 και το 2022, τα επίπεδα των PFAS ήταν πολύ υψηλότερα από τα ρυθμιστικά όρια που έχουν τεθεί στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, ενώ αρκετά περιείχαν μία ή περισσότερες παγκοσμίως απαγορευμένες χημικές ουσίες, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού Περιβάλλοντος και Κοινωνικής Ανάπτυξης (Esdo) και της Ipen, ενός δικτύου ΜΚΟ.

Τα PFAS είναι μια οικογένεια περίπου 10.000 χημικών ουσιών που έχουν συνδεθεί με ένα ευρύ φάσμα σοβαρών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μορφών καρκίνου. Χρησιμοποιούνται στην μεταποίηση και προστίθενται σε καθημερινά καταναλωτικά προϊόντα από τη δεκαετία του 1950.

Ονομάζονται «παντοτινές χημικές ουσίες» επειδή οι επιστήμονες λένε ότι μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια για να αποσυντεθούν μετά την απόρριψη των προϊόντων στα οποία χρησιμοποιήθηκαν. Εάν τα PFAS διαρρεύσουν στο νερό, θα μπορούσαν να παραμείνουν εκεί για αιώνες. Η βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας αντιπροσωπεύει το 50% της συνολικής παγκόσμιας χρήσης των PFAS.

«Το Μπαγκλαντές είναι ένας διεθνής κόμβος παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και η επικράτηση των εκπομπών τοξικών χημικών ουσιών από αυτόν τον τομέα θέτει τους κατοίκους μας σε υψηλότερο κίνδυνο», δήλωσε η Siddika Sultana, εκτελεστική διευθύντρια της Esdo στο Μπαγκλαντές. «Η εξαγωγική βιομηχανία μόδας δεν πρέπει να έχει το ελεύθερο να μολύνει τα ποτάμια, τις λίμνες και τις βρύσες μας με PFAS».

Ορισμένα PFAS έχουν απαγορευτεί παγκοσμίως στο πλαίσιο της Σύμβασης της Στοκχόλμης, την οποία έχει υπογράψει το Μπαγκλαντές, και άλλα βρίσκονται υπό αναθεώρηση. Η παγκόσμια συνθήκη αποσκοπεί στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις των ανθεκτικών οργανικών ρύπων.

Από τα 27 δείγματα που βρέθηκαν με PFAS, το 67% περιείχαν μία ή περισσότερες παγκοσμίως απαγορευμένες χημικές ουσίες PFAS. Τα δείγματα με υψηλά επίπεδα ήταν κοινά σε περιοχές κοντά σε εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η βιομηχανία μπορεί να αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης των υδάτων. Τα δείγματα που ελήφθησαν σε δύο υδάτινους δρόμους κάτω από μεγάλα εργοστάσια το 2022 έδειξαν υψηλότερα επίπεδα PFAS σε σχέση με τα δείγματα που ελήφθησαν στα ανάντη τμήματα των ποταμών.

Τα υψηλότερα επίπεδα PFAS ανιχνεύθηκαν σε νερό που λήφθηκε από τον ποταμό Καρνατάλι, σε επίπεδα που ξεπερνούν τις 300 φορές το προτεινόμενο όριο της ΕΕ. Το δείγμα είχε το υψηλότερο επίπεδο δύο απαγορευμένων PFAS. Αυτά ήταν πάνω από 1.700 φορές υψηλότερα από το ολλανδικό συμβουλευτικό όριο για το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ και πάνω από 54.000 φορές υψηλότερα από το όριο για το σουλφονικό υπερφθοροοκτάνιο.

Διαβασε ακομα

Πώς η fast fashion τροφοδοτεί τον πύρινo εφιάλτη εργαζομένων που λιποθυμούν από τη ζέστη

Το Μπαγκλαντές δεν έχει ειδικούς κανονισμούς για τα PFAS, οπότε η μελέτη συνέκρινε τα ευρήματα με τα πρότυπα της ΕΕ, της Ολλανδίας και των ΗΠΑ.

Ο Shahriar Hossain, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Το Μπαγκλαντές είναι μια μικρή χώρα με μεγάλο πληθυσμό. Τα υδάτινα σώματα αποτελούν σημαντικές πηγές άρδευσης, γεωργίας, βιομηχανικής ανάπτυξης και πόσιμου νερού. Διαπιστώσαμε ότι το νερό είναι μολυσμένο με εξαιρετικά τοξικές χημικές ουσίες και θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

«Εάν το Μπαγκλαντές έχει υπογράψει τη Σύμβαση της Στοκχόλμης, έχει την υποχρέωση να ρυθμίσει τα PFAS».

Με πληροφορίες από Guardian