Όταν ο τυφώνας Ida χτύπησε τη Λουιζιάνα με καταστροφικές πλημμύρες και ισχυρούς ανέμους τον Αύγουστο του 2021, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Στη συνέχεια ήρθε ο καύσωνας.

Οι θερμοκρασίες ανέβηκαν πάνω από τους 32 βαθμούς Κελσίου- ένα δυνατό πλήγμα για τους ανθρώπους στα πλημμυρισμένα σπίτια τους, χωρίς να μπορούν να ενεργοποιήσουν τον κλιματισμό, καθώς οι διακοπές ρεύματος διαρκούσαν για μέρες.

Η ζέστη ήταν αυτή που αποδείχθηκε πιο θανατηφόρα στη Νέα Ορλεάνη, υπεύθυνη για τουλάχιστον εννέα από τους 14 θανάτους στην πόλη που σχετίζονται με τον τυφώνα.

Ο συνδυασμός τυφώνα, καύσωνα και πολυήμερης διακοπής ρεύματος είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, αλλά πρόκειται να γίνει πιο συχνό καθώς ο άνθρωπος συνεχίζει να θερμαίνει τον πλανήτη, τροφοδοτώντας καταστροφικά ακραία καιρικά φαινόμενα.

Και αποκαλύπτει μια δυσάρεστη αλήθεια σχετικά με την ευπάθεια της απόλυτης προστασίας της ανθρωπότητας από τη ζέστη: Κλιματισμός.

Ο κλιματισμός δεν είναι καθόλου τέλειος. Καταβροχθίζει ενέργεια, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας εξακολουθεί να προέρχεται από ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη, πράγμα που σημαίνει ότι επιδεινώνει το ίδιο το πρόβλημα το οποίο «παλεύει» να μετριάσει.

Επιπλέον, είναι διαθέσιμο μόνο σε όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα να το αγοράσουν, διευρύνοντας περαιτέρω την κοινωνική ανισότητα.

Αλλά αποτελεί επίσης σανίδα σωτηρίας ενάντια στην ολοένα και πιο βάναυση ζέστη, το πιο θανατηφόρο είδος ακραίων καιρικών συνθηκών. Επιτρέπει στους ανθρώπους να ζουν σε μέρη όπου οι θερμοκρασίες φτάνουν κοντά στα όρια της επιβίωσης και όπου η ακραία ζέστη επιμένει ακόμη και τη νύχτα.

Η ζήτηση για κλιματισμό αυξάνεται εκρηκτικά και αναμένεται να τριπλασιαστεί παγκοσμίως έως το 2050, καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ανεβαίνουν και τα εισοδήματα αυξάνονται.

Το πρόβλημα είναι ότι, χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, η πρόσβαση στον κλιματισμό χάνεται. Και πολλά ηλεκτρικά δίκτυα φτάνουν σε οριακό σημείο λόγω των ολοένα και συχνότερων ακραίων καιρικών συνθηκών και της ραγδαίας αύξησης της ζήτησης για ψύξη.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική κρίση κάνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα ακόμα πιο ακραία

Οι καιρικές συνθήκες ευθύνονται για το 80% των μεγάλων διακοπών ρεύματος στις ΗΠΑ μεταξύ 2000 και 2023, σύμφωνα με έκθεση του Climate Central, μιας μη κερδοσκοπικής ερευνητικής ομάδας. «Κάθε πτυχή του καιρού χτυπάει το ήδη ευάλωτο δίκτυο και το δοκιμάζει πραγματικά», δήλωσε η Jen Brady, ανώτερη αναλύτρια δεδομένων στο Climate Central.

Στις ΗΠΑ, το γερασμένο δίκτυο σχεδιάστηκε «για τις καιρικές συνθήκες του παρελθόντος και όχι για τις καιρικές συνθήκες του μέλλοντος», δήλωσε ο Michael Webber, καθηγητής μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.

Η κύρια απειλή είναι οι καταιγίδες, οι οποίες μπορούν να ρίξουν τα καλώδια μεταφοράς και τους στύλους. Αλλά και η ζέστη έχει αντίκτυπο. Αν κάνει πολύ ζέστη, το σύστημα λειτουργεί λιγότερο αποτελεσματικά. Ο Webber το συγκρίνει με το πώς μπορεί να αισθάνεται κάποιος που τρέχει σε μαραθώνιο με ζέστη – «απλά καταρρέουμε». Το δίκτυο μπορεί επίσης να λυγίσει κάτω από το βάρος της ζήτησης, καθώς όλοι ανάβουν ταυτόχρονα το κλιματιστικό τους για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές θερμοκρασίες.

Ο αριθμός των μεγάλων διακοπών ρεύματος στις ΗΠΑ – που επηρεάζουν περισσότερους από 50.000 πελάτες και διαρκούν τουλάχιστον μία ώρα – διπλασιάστηκε μεταξύ του 2017 και του 2020, δήλωσε ο Brian Stone Jr., καθηγητής με ειδίκευση στον αστικό περιβαλλοντικό σχεδιασμό και σχεδιασμό στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια. «Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης συμβαίνει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτό μου λέει ότι αυτά τα συστήματα δεν είναι ανθεκτικά», δήλωσε στο CNN.

Η αυξημένη ζήτηση για ψύξη κατά τη διάρκεια ενός κύματος καύσωνα τον Αύγουστο του 2020 στην Καλιφόρνια ώθησε τον κύριο διαχειριστή του δικτύου της πολιτείας να διακόψει την παροχή ρεύματος σε εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια σε κυλιόμενες διακοπές ρεύματος για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια.

Διαβασε ακομα

Το έξυπνο κόλπο που θα κάνει τον ανεμιστήρα σου να λειτουργεί σαν κλιματιστικό

Το 2021, κατά τη διάρκεια του καταιγιστικού κύματος καύσωνα που «έκαψε» τον βορειοδυτικό Ειρηνικό, ο εξοπλισμός ηλεκτροδότησης λύγισε από τη ζέστη, προκαλώντας κυλιόμενες διακοπές ρεύματος για δεκάδες χιλιάδες άτομα, καθώς οι θερμοκρασίες ανέβηκαν πάνω από τους 37 βαθμούς Κελσίου.

Δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που αγωνίζονται. Τον Ιούνιο, όταν οι θερμοκρασίες στη νότια Ευρώπη ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου, τμήματα της Αλβανίας, της Βοσνίας, της Κροατίας και του Μαυροβουνίου αντιμετώπισαν πολύωρες διακοπές ρεύματος, καθώς η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξήθηκε κατακόρυφα.

Ακόμη και οι σύντομες διακοπές ρεύματος μπορεί να είναι επικίνδυνες. «Αν το δίκτυο διακοπεί ενώ υπάρχει καύσωνας, από δυσάρεστο γίνεται πολύ γρήγορα θανατηφόρο», δήλωσε ο Webber.

Η ζέστη μπορεί να επηρεάσει ζωτικά όργανα και να προκαλέσει θερμική εξάντληση, θερμοπληξία και ακόμη και θάνατο. Αν το ρεύμα κοπεί όταν κάνει πολύ κρύο, οι άνθρωποι μπορούν να βάλουν πολλά ρούχα, να ανάψουν φωτιά και να αγκαλιαστούν. «Αν κάνει πολύ ζέστη, υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να δροσιστείτε, και αυτός είναι ο ηλεκτρισμός», δήλωσε ο Webber.

Ο συνδυασμός καύσωνα και διακοπής ρεύματος είναι το πιο θανατηφόρο γεγονός που μπορούμε να φανταστούμε σε σχέση με το κλίμα, δήλωσε ο Stone.

Ο ίδιος και μια ομάδα επιστημόνων διερεύνησαν τις πιθανές επιπτώσεις ενός κύματος καύσωνα που συμπίπτει με μια πολυήμερη διακοπή ρεύματος που προκαλείται από ακραία καιρικά φαινόμενα ή μια κυβερνοεπίθεση.

Εστιάζοντας στην Ατλάντα, το Ντιτρόιτ και το Φοίνιξ, εξέτασαν την επίδραση της έκθεσης στο εσωτερικό των σπιτιών των ανθρώπων, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα των ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη κατά τη διάρκεια μιας διακοπής ρεύματος.

Διαβασε ακομα

Πώς έφτασε το αβοκάντο να απειλεί τον πλανήτη

Τα στοιχεία ήταν ιδιαίτερα έντονα για το Φοίνιξ. Κατά τη διάρκεια ενός τριήμερου έως τετραήμερου συμβάντος καύσωνα και διακοπής ρεύματος, ο μισός πληθυσμός της πόλης -σχεδόν 800.000 άνθρωποι- θα χρειαζόταν νοσοκομειακή περίθαλψη για ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη, σύμφωνα με τα ευρήματα. Περισσότεροι από 13.000 θα πέθαιναν.

Μια διακοπή ρεύματος στο Φοίνιξ προκαλεί μια πολύ δραματική μετατόπιση των ασθενειών λόγω καύσωνα, δήλωσε ο Stone, επειδή το κλίμα της πόλης είναι τόσο ακραίο και οι άνθρωποι δυσκολεύονται να προσαρμοστούν.

Σε μια θλιβερή ειρωνεία, ο ευρέως διαδεδομένος κλιματισμός μπορεί στην πραγματικότητα να κάνει τους κατοίκους λιγότερο ανθεκτικούς, επειδή είναι τόσο συνηθισμένοι στην ψύξη στα σπίτια και τους χώρους εργασίας τους, δήλωσε ο Stone.

Οι αρχές του Φοίνιξ λένε ότι η πόλη είναι καλά προετοιμασμένη. Η Kate Gallego, δήμαρχος της πόλης, δήλωσε ότι η έρευνα του Stone βασίζεται σε ένα εξαιρετικά απίθανο σενάριο. Η μελέτη δεν λαμβάνει υπόψη της κανένα από τα υπάρχοντα σχέδια αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης που εφαρμόζονται ή το γεγονός ότι το ηλεκτρικό μας δίκτυο κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των πιο αξιόπιστων στη χώρα, δήλωσε η Gallego στο CNN.

Η Arizona Public Service, μία από τις ενεργειακές εταιρείες που παρέχουν ρεύμα στο Φοίνιξ, δήλωσε ότι διαθέτει ισχυρά σχέδια για την αποτροπή διακοπών μεγάλης κλίμακας και συντηρεί τακτικά το δίκτυο.

Διαβασε ακομα

Η πρώτη χώρα που βάζει φόρο άνθρακα σε αγελάδες και γουρούνια

Αλλά ενώ οι πιθανότητες μιας συνδυασμένης πολυήμερης διακοπής ρεύματος και ενός κύματος καύσωνα στο Φοίνιξ μπορεί να είναι χαμηλές, δήλωσε ο Stone, εξακολουθεί να είναι πιθανό και να γίνεται όλο και πιο πιθανό καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται.

Η δραστική μείωση της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη είναι η καλύτερη μακροπρόθεσμη άμυνα κατά της ζέστης και των ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά ο κόσμος έχει ήδη δεσμευτεί για αρκετές δεκαετίες αύξησης της θερμοκρασίας, δήλωσε ο Stone.

Βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν τρόποι να περιοριστούν τα τρωτά σημεία.

Το να γίνει το δίκτυο πιο ισχυρό και ανθεκτικό είναι ένας από αυτούς, δήλωσε ο Stone. Αυτό περιλαμβάνει επισκευές και αναβαθμίσεις που λαμβάνουν υπόψη το κλίμα του μέλλοντος. Η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του δικτύου, συμπεριλαμβανομένης της προσθήκης περισσότερων σταθμών παραγωγής ενέργειας και της διασφάλισης ενός ποικίλου φάσματος πηγών ενέργειας, θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυσή του, δήλωσε ο Webber.

«Αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι αυτά τα δίκτυα θα αποτύχουν, και αποτυγχάνουν με μεγαλύτερη συχνότητα, και έτσι πρέπει να έχουμε εφεδρικά σχέδια», δήλωσε ο Stone.

Αυτό σημαίνει αναθεώρηση των πόλεων, όπου το σκυρόδεμα, ο χάλυβας και η άσφαλτος έχουν αντικαταστήσει τα δέντρα. Ο σχεδιασμός των αστικών περιοχών ώστε να είναι πιο πράσινες και πιο δροσερές μπορεί πραγματικά να αυξήσει την ανθεκτικότητα του δικτύου χωρίς επενδύσεις στο ίδιο το δίκτυο, είπε.

Διαβασε ακομα

Τουρισμός: Το πιο δυνατό χαρτί της Ελλάδας κινδυνεύει να καεί από τη ζέστη

Η Brady του Climate Central επισήμανε τα κοινοτικά ηλιακά projects, τα οποία μπορούν να διατηρήσουν την τοπική ενέργεια όταν το δίκτυο πέφτει. Το Babcock Ranch στη Φλόριντα – η πρώτη ηλιακή πόλη της Αμερικής – κατάφερε να κρατήσει τα φώτα αναμμένα το 2022 όταν πέρασε ο τυφώνας Ian, σε αντίθεση με τις κοντινές πόλεις.

Το να γίνουν τα σπίτια πιο αποδοτικά θα βοηθήσει επίσης, δήλωσε ο Webber. Τα σπίτια που προσαρμόζονται καλύτερα στις ακραίες καιρικές συνθήκες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν στα ύψη.

Τελικά, «είμαστε ευάλωτοι επειδή έχουμε χτίσει τη ζωή μας γύρω από τον κλιματιζόμενο αέρα», δήλωσε ο Webber, ζώντας σε μέρη όπου η ζωή θα ήταν αδύνατη χωρίς αυτόν. Η πίεση που ασκούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα στο δίκτυο δείχνει ότι «η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε».

Με πληροφορίες από CNN