Τα μικροπλαστικά είναι παντού. Έχουν βρεθεί από τα φαγητά και τα εσώρουχά σου, μέχρι την κορυφή του Έβερεστ και σε πλάσματα στα σκοτεινά βάθη των ωκεανών. Βρίσκονται επίσης στο εμφιαλωμένο νερό, τους ανθρώπινους πλακούντες, αλλά και στο μητρικό γάλα.

Αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια πνίγουν την άγρια ​​ζωή, διαταράσσουν τα οικοσυστήματα και απειλούν την ανθρώπινη υγεία – αλλά είναι εμφανώς πολύ δύσκολο να αφαιρεθούν.

Επιστήμονες ωστόσο στην Κίνα έσπειραν την ελπίδα ότι μπορεί και να καταπολεμηθούν, ρίχνοντας στο τραπέζι μια πιθανή λύση: ένα βιοδιασπώμενο σφουγγάρι από κόκαλα καλαμαριού και βαμβάκι.

Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Γιουχάν χρησιμοποίησε χιτίνη από οστά καλαμαριού και κυτταρίνη από βαμβάκι – δύο οργανικές ενώσεις γνωστές για την εξάλειψη της ρύπανσης από τα λύματα – δημιουργώντας ένα βιοδιασπώμενο σφουγγάρι.

Στη συνέχεια δοκίμασαν το σφουγγάρι σε δείγματα από νερό άρδευσης, νερό λίμνης και θαλασσινό νερό, ανακαλύπτοντας ότι αφαιρούσε έως και 99,9% των μικροπλαστικών, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο Science Advances.

Διαβασε ακομα

Επτά νίκες για το κλίμα που μπορεί να σου ξέφυγαν το 2024

«Ο πλανήτης βρίσκεται υπό μεγάλη απειλή από μικροπλαστικά και τα υδάτινα οικοσυστήματα είναι τα πρώτα που υποφέρουν», γράφουν οι επιστήμονες.

«Ακόμα και μετά από μια ποικιλία πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των πλαστικών προϊόντων, της διαχείρισης απορριμμάτων και της περιβαλλοντικής ανακύκλωσης, η ρύπανση από μικροπλαστικά είναι μη αναστρέψιμη και κλιμακώνεται».

Το πρόβλημα των μικροπλαστικών

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού, μικρότερα των 5 χιλιοστών. Προέρχονται από τα πάντα, από ελαστικά, τα οποία στη συνέχεια διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια, έως μικροσφαιρίδια, ένα πλαστικό που βρίσκεται σε προϊόντα ομορφιάς, όπως τα απολεπιστικά.

Μια μελέτη από το 2020 υπολόγισε ότι υπάρχουν 14 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι μικροπλαστικών στον πυθμένα του ωκεανού.

Οι επιστήμονες έχουν αποκαλέσει τα μικροπλαστικά «μία από τις βασικές περιβαλλοντικές προκλήσεις αυτής της γενιάς», με το πρόβλημα να αποτελεί ένα διεθνώς αναγνωρισμένο περιβαλλοντικό ζήτημα.

Τα πλαστικά είναι μια επίμονη ρύπανση που βλάπτει την άγρια ​​ζωή και τον ίδιο τον ωκεανό, ενώ υπάρχει και αυξανόμενη ανησυχία για τους πιθανούς κινδύνους όσον αφορά στην υγεία των ανθρώπων.

Το πρόβλημα, μάλιστα, θα επιδεινωθεί με την παραγωγή πλαστικών και τη ρύπανση που αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.

Διαβασε ακομα

Η μαύρη πλαστική σπάτουλα που έχεις στην κουζίνα, σου σερβίρει και τοξικά. Πέτα την!

Ακόμα κι αν ξεκινούσαμε μια άμεση και παγκόσμια συντονισμένη προσπάθεια για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικού, εκτιμάται ότι 710 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικού θα εξακολουθούσαν να μολύνουν το περιβάλλον μέχρι το 2040, σύμφωνα με άλλη μελέτη.

Αυτό καθιστά ακόμα πιο επείγουσα την εύρεση λύσεων για να απαλλαγούμε από τα πλαστικά που μολύνουν τους ωκεανούς μας.

Το σφουγγάρι που δημιούργησαν οι ερευνητές της Γιουχάν μπόρεσε να απορροφήσει μικροπλαστικά τόσο παρεμποδίζοντάς τα φυσικά, όσο και μέσω ηλεκτρομαγνητικής έλξης, όπως αναφέρεται στη μελέτη.

Οι προηγουμένως μελετημένες μέθοδοι απορρόφησης πλαστικών τείνουν να είναι κοστοβόρες και δύσκολο να εφαρμοστούν, περιορίζοντας την επεκτασιμότητα τους.

Πέρυσι, ερευνητές στο Qingdao της Κίνας ανέπτυξαν ένα συνθετικό σφουγγάρι από άμυλο και ζελατίνη, σχεδιασμένο να αφαιρεί τα μικροπλαστικά από το νερό, αν και η αποτελεσματικότητά του διέφερε ανάλογα με τις συνθήκες του νερού.

Το χαμηλό κόστος και η ευρεία διαθεσιμότητα τόσο του βαμβακιού, όσο και των οστών καλαμαριού σημαίνει ότι το σφουγγάρι που δημιουργήθηκε στη Γιουχάν «έχει μεγάλες δυνατότητες να χρησιμοποιηθεί στην εξαγωγή μικροπλαστικών από πολύπλοκα υδάτινα σώματα», σύμφωνα πάντα με τη μελέτη.

Η Shima Ziajahromi, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Griffith της Αυστραλίας που μελετά τα μικροπλαστικά, χαρακτήρισε τη μέθοδο καλαμαριού-βαμβάκι-σφουγγάρι «υποσχόμενη», ενώ είπε ότι θα μπορούσε να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να «καθαρίσουμε το υψηλού κινδύνου και το ευάλωτο υδάτινο οικοσύστημα».

Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης δεν εξέτασαν εάν το σφουγγάρι μπορεί να αφαιρέσει μικροπλαστικά που βυθίζονται στο ίζημα, τα οποία αποτελούν την πλειοψηφία των μικροπλαστικών στα νερά μας, είπε η Ziajahromi, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Ένα άλλο «κρίσιμο ζήτημα» είναι η σωστή απόρριψη των σφουγγαριών, πρόσθεσε.

«Αν και το υλικό είναι βιοδιασπώμενο, τα μικροπλαστικά που απορροφά πρέπει να απορριφθούν σωστά. Χωρίς προσεκτική διαχείριση, αυτή η διαδικασία κινδυνεύει να μεταφέρει μικροπλαστικά από το ένα οικοσύστημα στο άλλο» εξήγησε η Ziajahromi, καθιστώντας σαφές πως η ελαχιστοποίηση της πλαστικής ρύπανσης θα πρέπει να παραμείνει «ύψιστη προτεραιότητα».