Καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται κάθε χρόνο, οι εναλλακτικές ενεργειακές επιλογές αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία. Μεγάλο μέρος της πρόσφατης συζήτησης έχει επικεντρωθεί στην πυρηνική ενέργεια, η οποία έχει δικαιολογημένα μια προβληματική φήμη μετά τις καταστροφές στο Τσερνόμπιλ, στο Three Mile Island και στη Φουκουσίμα, ενώ αμαυρώνεται περαιτέρω από τη σύνδεσή της με τις καταστροφικές δυνατότητες των πυρηνικών όπλων.

Η πυρηνική ενέργεια είναι σίγουρα πιο «καθαρή» από τα ορυκτά καύσιμα όσον αφορά στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το αν μπορεί να προσφέρει τη λύση για τη σωτηρία του κλίματος.

Ορισμένοι ακτιβιστές για το κλίμα προωθούν την πυρηνική ενέργεια ως δυνατότητα καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης, λέει ο Nikolaus Muellner, καθηγητής ασφάλειας και επιστημών κινδύνου στο Πανεπιστήμιο Φυσικών Πόρων και Επιστημών της Ζωής στη Βιέννη, ενώ άλλοι επιθυμούν να αποφύγουν τους κινδύνους που συνδέονται με την πυρηνική ενέργεια.

Γιατί διστάζουν οι ειδικοί

Ο M.V. Ramana, φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου «Η πυρηνική ενέργεια δεν είναι η λύση: Η ανοησία της ατομικής ισχύος στην εποχή της κλιματικής αλλαγής», κατέστησε σαφές ότι ανήκει στο τελευταίο στρατόπεδο.

«Αν κάποιος αξιολογήσει την πυρηνική ενέργεια ως τρόπο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Ramana, στην πραγματικότητα παίζει αρνητικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών.

Υπάρχουν δύο λόγοι γι’ αυτό, συνέχισε: «Πρώτον, τα χρήματα που επενδύονται στην πυρηνική ενέργεια – ακόμη και στην περίπτωση της διατήρησης των παλαιών και ενδεχομένως επικίνδυνων εργοστασίων σε λειτουργία – θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν πολύ περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα εάν επενδύονταν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συναφείς τεχνολογίες».

Έτσι, βλέπει ένα οικονομικό κόστος ευκαιρίας για την επένδυση στην πυρηνική ενέργεια. Επιπλέον, η κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων μπορεί να διαρκέσει χρόνια ή δεκαετίες, επιτείνοντας το κόστος ευκαιρίας, επειδή η μείωση των εκπομπών από εναλλακτικές επενδύσεις θα ήταν όχι μόνο μεγαλύτερη, αλλά και ταχύτερη.

Διαβασε ακομα

Κλιματική κρίση ώρα μηδέν: Παραβίασε ο πλανήτης τη Συμφωνία του Παρισιού;

Η πυρηνική ενέργεια έχει και περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Ο Ramana ανέφερε επίσης την ποικιλία των κινδύνων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με την πυρηνική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των καταστροφικών ατυχημάτων, το γεγονός ότι οι πόροι για την πυρηνική ενέργεια μπορούν να διοχετευθούν σε εξοπλιστικά προγράμματα και την παραγωγή ραδιενεργών αποβλήτων, τα οποία μπορούν να παραμείνουν επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία για χιλιάδες χρόνια.

Λόγω της αναπόφευκτης παραγωγής μακράς διάρκειας ραδιενεργών αποβλήτων, η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί να οριστεί ως βιώσιμη, δήλωσε ο Ramana.

Όσον αφορά τα ατυχήματα, πιστεύει ότι είναι αναπόφευκτα … ακόμη και με νεότερα σχέδια αντιδραστήρων και ότι ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος από ό,τι παραδέχονται οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας.

Ο Muellner προσέφερε μια πιο διαφοροποιημένη και τεχνική άποψη, εστιάζοντας στο πολύ χαμηλότερο υπολογισμένο κόστος εκπομπών της πυρηνικής ηλεκτροπαραγωγής σε σύγκριση με την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με ορυκτά καύσιμα.

Οι εκπομπές κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός πυρηνικού σταθμού, είπε, είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με τις εκπομπές του κύκλου ζωής της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

Παρόλα αυτά, ο Muellner δεν αρνήθηκε ότι τα περιβαλλοντικά μειονεκτήματα είναι σημαντικά. Τα πυρηνικά εργοστάσια παράγουν ενέργεια διασπώντας άτομα ουρανίου – ή, ακριβέστερα, πυρήνες – και τα θραύσματα του διασπασμένου ουρανίου είναι εξαιρετικά ραδιενεργά και παράγουν θερμότητα, εξήγησε.

Σε ένα σοβαρό ατύχημα όπως η περιβόητη καταστροφή του Τσερνόμπιλ, αυτή η έντονη θερμότητα και η ραδιενέργεια θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα φράγματα που έχουν σχεδιαστεί για να συγκρατούν αυτά τα προϊόντα σχάσης, τα προϊόντα σχάσης θα μπορούσαν να απελευθερωθούν και μεγάλες εκτάσεις γης θα μπορούσαν να γίνουν κατοικήσιμες. Η αποθήκευση αυτών των επικίνδυνων προϊόντων σύντηξης, ενδεχομένως για χιλιετίες στο μέλλον, είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο.

Διαβασε ακομα

Πόση υποκρισία; Λομπίστες ορυκτών καυσίμων προσπαθούν να φρενάρουν την κλιματική κρίση

Πρόβλημα τα πυρηνικά απόβλητα

Ο Benjamin K. Sovacool, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Βιωσιμότητα στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, εξέφρασε παρόμοια προειδοποίηση, προειδοποιώντας ότι η πυρηνική ενέργεια έχει υψηλό μελλοντικό κόστος, το οποίο γίνεται πιο ακριβό από τα ατυχήματα και ότι η πυρηνική βιομηχανία δεν έχει ακόμη λύση στο πρόβλημα των αποβλήτων της.

Επειδή η διαδικασία της πυρηνικής σχάσης δεν καίει ούτε οξειδώνει τίποτα, σχεδόν όλα τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας στα πυρηνικά εργοστάσια μετατρέπονται σε απόβλητα χωρίς να μειώνεται η μάζα τους.

Τυπικά, ένας μόνο πυρηνικός αντιδραστήρας καταναλώνει κατά μέσο όρο 32.000 ράβδους καυσίμου κατά τη διάρκεια της ζωής του και παράγει επίσης 20 έως 30 τόνους αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων ετησίως, λέει ο Sovacool.

Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 2.200 μετρικούς τόνους ετησίως για το σύνολο του πυρηνικού στόλου των ΗΠΑ και σχεδόν 10.000 μετρικούς τόνους αναλωμένου πυρηνικού καυσίμου υψηλού επιπέδου σε όλο τον κόσμο.

Τα περισσότερα από αυτά τα απόβλητα, παρατήρησε, δεν επανεπεξεργάζονται και καταλήγουν να αποθηκεύονται επιτόπου σε πυρηνικούς σταθμούς, επειδή καμία κοινότητα δεν επιθυμεί να φιλοξενήσει εγκαταστάσεις μακροχρόνιας αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων.

Η εξεύρεση ενός τόπου τελικής ανάπαυσης για όλα αυτά τα πυρηνικά απόβλητα είναι ένα ολέθριο πρόβλημα που αναζητά λύση και τα σχέδια για την κατασκευή ενός μόνιμου υπόγειου αποθηκευτικού χώρου στο όρος Γιούκα της Νεβάδα έχουν ανασταλεί επ’ αόριστον.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι πολιτείες, οι περιφέρειες ή οι κοινότητες δεν είναι καθόλου πρόθυμες να φιλοξενήσουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, λέει ο Sovacool.

Ο κύκλος του πυρηνικού καυσίμου περιλαμβάνει μερικά από τα πιο επικίνδυνα στοιχεία που είναι γνωστά στην ανθρωπότητα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 100 επικίνδυνων ραδιονουκλιδίων και καρκινογόνων ουσιών, σύμφωνα με τον ίδιο. Πρόκειται για τις ίδιες τοξίνες που βρίσκονται και στα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών όπλων.

Διαβασε ακομα

Γιατί όλοι μιλούν για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο κίνδυνος των πυρηνικών όπλων

Τέλος, υπάρχουν και οι κίνδυνοι ασφάλειας της πυρηνικής ενέργειας, που επίσης αναφέρει ο Ramana.

Αρκετές χώρες προσπάθησαν ή πέτυχαν να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα υπό το πρόσχημα πολιτικών προγραμμάτων πυρηνικών όπλων, δήλωσε ο Sovacool, παραθέτοντας την παρατήρηση του νομπελίστα φυσικού Hannes Alfven ότι τα άτομα για την ειρήνη και τα άτομα για τον πόλεμο είναι σιαμαία δίδυμα.

Τα τέσσερα έθνη του κόσμου με τη μεγαλύτερη ικανότητα πυρηνικής επανεπεξεργασίας- το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο – έχουν αναγνωρίσει ότι διαθέτουν τουλάχιστον 190 τόνους διαχωρισμένου πλουτωνίου, υλικό αρκετό για την κατασκευή περισσότερων από 20.000 πυρηνικών όπλων.

Αν διπλασιάσουμε τον αριθμό των πυρηνικών αντιδραστήρων παγκοσμίως, διπλασιάζουμε την πιθανότητα να τα αποκτήσουν χώρες χωρίς πυρηνικά όπλα. Κανένα άλλο ενεργειακό σύστημα δεν έχει τόσο οξεία σχέση με τα όπλα μαζικής καταστροφής, λέει ο Sovacool.

Με πληροφορίες από Salon