Η κλιματική κρίση δρα ως πολλαπλασιαστής των κοινωνικών ανισοτήτων. Οι γυναίκες και τα κορίτσια ήδη αντιμετωπίζουν διακρίσεις, αλλά όταν οι ακραίες καιρικές συνθήκες καταστρέφουν μια κοινότητα, ο ΟΗΕ διαπίστωσε ότι οι ανισότητες επιδεινώνονται: η βία μεταξύ συντρόφων αυξάνεται, τα κορίτσια απομακρύνονται από το σχολείο, οι κόρες παντρεύονται νωρίς και οι γυναίκες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αντιμετωπίζουν όλο ένα και μεγαλύτερο κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας.

«Όταν εξετάζουμε ποιος πλήττεται χειρότερα, ποιος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, είναι κυρίως οι γυναίκες. Οι γυναίκες σε φτωχές και ευάλωτες χώρες», δήλωσε στο CNN ο Selwin Hart, ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τη δράση για το κλίμα και τη δίκαιη μετάβαση.

Νιγηρία: Η εκπαίδευση των κοριτσιών

Σύμφωνα με τη UNICEF, περισσότερα από 10 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών απουσιάζουν από τις σχολικές αίθουσες σε ολόκληρη τη Νιγηρία. Για τα κορίτσια, τα στατιστικά στοιχεία είναι ακόμα πιο ζοφερά: Στις πολιτείες στα βορειοανατολικά και βορειοδυτικά της χώρας, λιγότερα από τα μισά πηγαίνουν σχολείο.

News Ακραία καιρικά φαινόμενα στον πλανήτη: Κοινός παρονομαστής η κλιματική κρίση

Αυτή η εκπαιδευτική κρίση είναι αποτέλεσμα ενός πλέγματος παραγόντων, όπως η φτώχεια, η γεωγραφία και οι διακρίσεις λόγω φύλου, προσθέτει η υπηρεσία του ΟΗΕ. Όμως, στο πλαίσιο αυτών των επιμέρους παραγόντων υπάρχει το ευρύτερο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης.

Το κλίμα στη Νιγηρία γίνεται όλο και πιο ζεστό και πιο ξηρό. Τα ακραία φαινόμενα, όπως οι ξαφνικές πλημμύρες και οι κατολισθήσεις, γίνονται πιο έντονα και πιο συχνά. Οι κλιματικές καταστροφές μπορούν να καταστήσουν τα σχολεία απρόσιτα και τις αίθουσες διδασκαλίας μη ασφαλείς.

Οι κοινότητες που αγωνίζονται για να αντιμετωπίσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα αναγκάζουν να παιδιά τους να κερδίσουν επιπλέον χρήματα για να στηρίξουν την οικογένεια. Επιπλέον, τα κορίτσια πλήττονται ακόμα περισσότερο, καθώς η φοίτησή τους αποθαρρύνεται σε αρκετές κοινότητες.

Βραζιλία: Επισιτιστική ανασφάλεια

Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι μια ζωτικής σημασίας δεξαμενή, η οποία απορροφά περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα απ’ ό,τι απελευθερώνει. Όμως η κλιματική κρίση και η εκτεταμένη αποψίλωση των δασών για τη γεωργία και την κτηνοτροφία έχουν βαρύ τίμημα.

Στη βορειοανατολική Βραζιλία, μια ομάδα γυναικών στη λεκάνη του Αμαζονίου κατακρίνουν τον σφιχτό εναγκαλισμό που έχουν οι μεγάλες εταιρείες στο δάσος. Βγάζουν τα προς το ζην, μαζεύοντας καρύδες από τους ιθαγενείς φοίνικες babassu. Γι’ αυτό προειδοποιούν ότι τα μέσα διαβίωσής τους απειλούνται όλο και περισσότερο, καθώς οι μεγάλες γεωργικές εταιρείες συνεχίζουν να γκρεμίζουν το δάσος και να περιορίζουν την πρόσβαση των γυναικών στα δέντρα.

Περισσότερες από 2.000 γυναίκες συσπειρώθηκαν για να δημιουργήσουν το Κίνημα Babassu για να προστατεύσουν και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στο ενδημικό δάσος των φοινικοειδών babassu.

Πρόκειται, όχι μόνο για μια μάχη για τη δική τους επισιτιστική ασφάλεια, αλλά και για μια μάχη για την ισότητα των φύλων, η οποία ελπίζουν ότι θα δώσει ώθηση στη βιώσιμη γεωργία και θα συμβάλει στην καλύτερη προστασία αυτού του κρίσιμου τροπικού δάσους.

Φιλιππίνες: Εμπορία γυναικών

Ένας από τους πιο ολέθριους τρόπους με τους οποίους η κλιματική κρίση μπορεί να επιδεινώσει την ανισότητα των φύλων είναι η αύξηση του κινδύνου σεξουαλικής κακοποίησης και εμπορίας ανθρώπων.

Η κλιματική κρίση καταστρέφει τα μέσα διαβίωσης, ρίχνει τους ανθρώπους στη φτώχεια, τους αναγκάζει να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους. Για τις γυναίκες και τα κορίτσια, όμως, επιδεινώνει και τις συνθήκες για τη σεξουαλική τους εκμετάλλευση, σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα του 2022.

Οι κακοποιοί και οι διακινητές είναι σε θέση να στοχοποιήσουν πιο εύκολα γυναίκες και κορίτσια που βρίσκονται σε πόλεις ή αναγκάζονται να ζουν σε πυκνοκατοικημένους καταυλισμούς και καταφύγια, γεμάτα με αγνώστους.

Στις Φιλιππίνες, ο ΟΗΕ διαπίστωσε ότι η εμπορία ανθρώπων αυξήθηκε μετά τον τυφώνα Χαϊγιάν το 2013, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από 6.000 ανθρώπους και εκτόπισε 4,4 εκατομμύρια.

Πακιστάν: Η υγεία της μητέρας

Οι έγκυες γυναίκες είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, ιδίως στην ακραία ζέστη. Ολοένα και περισσότερα στοιχεία αποκαλύπτουν συνδέσεις μεταξύ του καύσωνα και μίας σειράς προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των πρόωρων γεννήσεων, των θνησιγενών γεννήσεων και του χαμηλού βάρους γέννησης.

Για κάθε 1 βαθμό Κελσίου αύξησης της θερμοκρασίας, ο αριθμός των θνησιγενειών και των πρόωρων τοκετών αυξάνεται κατά περίπου 5%, σύμφωνα με έκθεση του British Medical Journal.

Η υγεία μίας μητέρας στο Πακιστάν αντιμετωπίζει επίσης μυριάδες προβλήματα από την ακραία ζέστη: λιποθυμίες, αδιαθεσία, απώλεια όρεξης και αφυδάτωση.

Ακόμη και μετά τη γέννα, ορισμένες γυναίκες αναφέρουν προβλήματα θηλασμού στη ζέστη και ανησυχίες για την υγεία του νεογέννητου στα αποπνικτικά σπίτια χωρίς ανεμιστήρες.

Γουατεμάλα: Μετανάστευση

Η Γουατεμάλα είναι μια από τις πιο ευάλωτες στο κλίμα χώρες του κόσμου. Η περίοδος των βροχών, η οποία άρχιζε τον Μάιο, έχει μετατοπιστεί πολύ αργότερα – κι όταν οι βροχές έρχονται, είναι συχνά έντονες και καταστροφικές.

Ο αντίκτυπος ειδικά στις αγροτικές κοινότητες της Γουατεμάλας είναι τεράστιος. Οι κατεστραμμένες σοδειές αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους προς αναζήτηση εργασίας και ασφάλειας σε άλλες πόλεις, ακόμη και σε άλλες χώρες.

Οι γυναίκες σε αυτές τις κοινότητες, πολλές από τις οποίες έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην οικονομική και κοινωνική δύναμη, τείνουν να επωμίζονται τις μεγαλύτερες επιπτώσεις. Οι άνδρες αποτελούν την πλειονότητα όσων μεταναστεύουν, αφήνοντας τις γυναίκες με διπλό βάρος: να προστατεύουν τα σπίτια και τα παιδιά τους, και να βρίσκουν έναν τρόπο να βγάζουν χρήματα μέχρι οι άνδρες να μπορέσουν να στείλουν.

Η παγκόσμια κλιματική κρίση θα μπορούσε να εκτοπίσει 1,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια τους μέχρι το 2050, σύμφωνα με έκθεση του 2020 του Ινστιτούτου Οικονομίας και Ειρήνης με έδρα το Σίδνεϊ.

Διαβασε ακομα

Τι πρέπει να κάνουμε για να σωθεί η ανθρωπότητα

Μπαγκλαντές: Οι παιδικοί γάμοι

Το Μπαγκλαντές θεωρείται μία χώρα «έκτακτης ανάγκης» για τα δικαιώματα των κοριτσιών σύμφωνα με την ανθρωπιστική μη κερδοσκοπική οργάνωση Save the Children.

Μία χώρα σαν αυτή, με χαμηλά υψόμετρα, είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην κλιματική κρίση. Οι επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων ωθούν τους ανθρώπους ακόμη περισσότερο στη φτώχεια και οι οικογένειες προσπαθούν απεγνωσμένα να ανακουφιστούν από την οικονομική πίεση, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για την αύξηση των παιδικών γάμων.

Δώδεκα εκατομμύρια κορίτσια παντρεύονται πριν από την ηλικία των 18 ετών κάθε χρόνο παγκοσμίως, σύμφωνα με την οργάνωση Girls Not Brides. Αυτό σημαίνει 23 κορίτσια κάθε λεπτό.

Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν δεσμευτεί να τερματίσουν τους παιδικούς γάμους έως το 2030. Όμως μια πρόσφατη ανάλυση της Save the Children διαπίστωσε ότι σχεδόν 9 εκατομμύρια κορίτσια παγκοσμίως αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο ακραίο κίνδυνο κλιματικών καταστροφών και παιδικού γάμου.

Κένυα: Βία λόγω φύλου

Η Κένυα, σε λιγότερο από ένα χρόνο, πέρασε από μία καταστροφική πολυετή ξηρασία στις θανατηφόρες πλημμύρες. Σε μια χώρα όπου το 75% των ανθρώπων βασίζεται στη γεωργία, η εναλλαγή μεταξύ των ακραίων αυτών καταστάσεων έφερε μεγάλη κρίση.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν προκαλέσει οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και εκτοπισμό. Την ίδια στιγμή, αυξάνεται ο κίνδυνος της βίας λόγω φύλου, σύμφωνα με πολλαπλές μελέτες. Ενώ οι παράγοντες που οδηγούν στη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι πολύπλοκοι και πολύπλευροι, οι ειδικοί είναι ξεκάθαροι ότι η κλιματική αλλαγή ενισχύει τους κινδύνους.

Το άγχος από την απώλεια εισοδήματος μπορεί να επιδεινώσει τη βία μεταξύ συντρόφων ειδικά σε περιόδους καταστροφών, οι γυναίκες μπορεί επίσης να εξαναγκαστούν σε σεξουαλική εκμετάλλευση με αντάλλαγμα είδη πρώτης ανάγκης ή να αναγκαστούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να φέρουν τρόφιμα και νερό, θέτοντάς τες σε κίνδυνο βίας.

Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι η πιο διαδεδομένη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως και εκτιμάται ότι επηρεάζει μία στις τρεις γυναίκες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Με πληροφορίες από CNN