Επίλεκτοι αθλητές από όλο τον κόσμο έφτασαν στο Παρίσι για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Αλλά ένα άθλημα – το σερφ – θα διεξαχθεί περισσότερα από 16.000 χιλιόμετρα μακριά, στον Ειρηνικό Ωκεανό και συγκεκριμένα στο Teahupo’o της Ταϊτής, στη Γαλλική Πολυνησία.

Το Teahupo’o φημίζεται ότι έχει μερικά από τα καλύτερα κύματα στον κόσμο. Αλλά οι έντονες συζητήσεις συνεχίζονται εδώ και μήνες γύρω από τις ανησυχίες, ότι ένας μεταλλικός πύργος κριτών που κατασκευάζεται για τον αγώνα, θα βλάψει τους παρθένους κοραλλιογενείς υφάλους – και ίσως επηρεάσει ακόμη και τα ίδια τα κύματα.

Καθώς ξεκινάει ο διαγωνισμός σερφ, δες τι πρέπει να ξέρεις για τον αμφιλεγόμενο πύργο αξιολόγησης.

Γιατί κάποιοι οπαδοί είναι τόσο αναστατωμένοι με τον πύργο κριτών σερφ;

Ο ξύλινος πύργος αξιολόγησης του Teahupo’o ήταν στημένος για δύο δεκαετίες. Αλλά οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων σχεδίαζαν αρχικά να τον αντικαταστήσουν με έναν τριώροφο πύργο αλουμινίου χωρητικότητας 40 ατόμων με τουαλέτες και κλιματισμό.

Αυτό προκάλεσε αναστάτωση στους φιλάθλους που ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο να καταστρέψει τα κοράλλια.

«Ο κόσμος θα δει τα μεγαλοπρεπή κύματα του Teahupo’o κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Aγώνων στον ωκεανό», λέει ο Alan Friedlander, υψηλόβαθμος θαλάσσιος οικολόγος του National Geographic’s Pristine Seas. «Αλλά αυτό που κρύβεται κάτω από αυτά τα κύματα είναι ο πραγματικός θησαυρός της Γαλλικής Πολυνησίας».

Αυτός ο θησαυρός είναι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι της Ταϊτής. Αν και μπορεί να μοιάζουν με πολύχρωμους βράχους, οι ύφαλοι αποτελούνται από ζώα που ονομάζονται κοραλλιογενείς πολύποδες. Μαζί, παρέχουν στέγη σε χιλιάδες άλλα είδη ζώων, συμπεριλαμβανομένων «περισσότερων από χίλια είδη ψαριών, μερικά από τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη Γη», λέει ο Friedlander.

Τα κοράλλια είναι εύθραυστα και ευαίσθητα και οι ζημιές από την κατασκευή και την αγκυροβόληση μπορούν να τα καταστήσουν πιο ευάλωτα στα θαλάσσια κύματα καύσωνα. Τα κοράλλια χρειάζονται χρόνια για να ανακάμψουν από τις ζημιές.

«Ο σκελετός των κοραλλιών μοιάζει πολύ με το ανθρώπινο οστό» και αναπτύσσεται πολύ αργά, λέει ο Carlos Duarte, καθηγητής θαλάσσιων επιστημών στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του βασιλιά Αμπντάλα. Ακόμη και μετά από δύο δεκαετίες, δεν θα είναι το ίδιο με τον αρχικό ύφαλο – οι περισσότεροι κοραλλιογενείς ύφαλοι χρειάστηκαν περίπου 5.000 χρόνια για να φτάσουν στο σημερινό τους μέγεθος. Ούτε θα έχει την ίδια βιοποικιλότητα. «Μετά από δύο δεκαετίες, αυτό που θα έχετε δεν θα είναι ακριβώς αυτό που χάσατε», λέει.

Διαβασε ακομα

Τα κοράλλια της Μεσογείου προειδοποιούν για τη βιομηχανική ρύπανση

Πώς ακριβώς ο πύργος θα βλάψει τα κοράλλια;

Μια εκστρατεία υπέρ της διατήρησης του αρχικού πύργου έχει συγκεντρώσει πάνω από 257.500 υπογραφές. «Το έργο έχει προωθηθεί χωρίς καμία μελέτη οικολογικών επιπτώσεων», αναφέρει η ιστοσελίδα της εκστρατείας, προειδοποιώντας για τις «ολέθριες συνέπειες» της βλάβης του υφάλου από τη διάτρηση των κοραλλιών.

Ακόμη και η σκιά, που θα δημιουργηθεί από την πλατφόρμα, θα μπορούσε να είναι επιβλαβής, επειδή «οι κοραλλιογενείς ύφαλοι εξαρτώνται σε κρίσιμο βαθμό από το φως για τη φωτοσύνθεση», λέει ο Duarte.

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι συμβάλλουν επίσης στη δημιουργία του είδους των κυμάτων που κυνηγούν οι σέρφερς, προκαλώντας το σπάσιμο των κυμάτων, καθώς το νερό φτάνει στην ακτή. Σε ένα βίντεο που υποστηρίζει την εκστρατεία, ο επαγγελματίας σέρφερ Matahi Drollet υποστήριξε ότι ο πύργος θα μπορούσε «να τροποποιήσει ή να αλλάξει το κύμα και, στη χειρότερη περίπτωση, να το εξαφανίσει σε λίγα χρόνια».

Αυτό συμβαίνει επειδή η προσθήκη οποιουδήποτε στοιχείου στο νερό – ας πούμε ενός πύργου – θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο ροής του νερού και να διαταράξει τα μοτίβα των κυμάτων.

Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το να μην καταστραφεί ο ύφαλος, λέει ο Duarte. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δεσμεύτηκε για την υπόσχεση «Αθλητισμός για τη Φύση», που σημαίνει ότι θα πρέπει να προσπαθήσουν να αφήσουν τον ύφαλο πιο υγιή από ό,τι ήταν πριν από τον αγώνα.

«Ο σχεδιασμός μιας υποδομής που μπορεί να βλάψει ένα πολύ ευάλωτο οικοσύστημα, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, δεν συνάδει με αυτή τη δέσμευση», λέει.

Τον Δεκέμβριο του 2023, η Διεθνής Ένωση Σέρφινγκ (ISA) ανακοίνωσε ότι «δεν θα υποστηρίξει την κατασκευή του νέου πύργου των κριτών από αλουμίνιο».

Διαβασε ακομα

Αυτό το μικρό χωριό μοιράστηκε το μυστικό του κύμα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πλέον μπορεί να του κοστίσει πολύ ακριβά

Έκαναν καμία διαφορά οι διαμαρτυρίες;

Οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων δήλωσαν ότι δεν θα ήταν ασφαλές να ανακαινιστεί ο αρχικός πύργος, επειδή τα θεμέλια είχαν φθαρεί.

Απέρριψαν επίσης τις προτάσεις να κατασκευαστεί ο νέος πύργος από ξύλο, επειδή αυτό θα σήμαινε σχεδιασμό του έργου από την αρχή και δεν υπήρχε αρκετός χρόνος.

Η ISA πρότεινε εναλλακτικές λύσεις για τους κριτές, όπως έναν πύργο στην ξηρά, κάμερες με μεγάλους φακούς και την τοποθέτηση κριτών προτεραιότητας σε σκάφος με τεχνικούς αξιωματούχους.

Καμία από αυτές δεν προχώρησε. Οι κριτές δεν θα είχαν αρκετά καλή ορατότητα από την ακτή και οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων δήλωσαν ότι «θα ήταν αδύνατο να παρακολουθήσουν σωστά τον αγώνα» αν η κινηματογράφηση γινόταν από σκάφη.

Αντ’ αυτού, άλλαξαν τα σχέδια για να φτιάξουν «έναν νέο, πιο λιτό πύργο κριτών» σε μια περιοχή με λιγότερα κοράλλια. Αλλά το έργο δέχτηκε περισσότερες επικρίσεις, όταν μια φορτηγίδα κατασκευής προκάλεσε ζημιά στα κοράλλια τον Δεκέμβριο. Αν και η έκταση της ζημιάς δεν έχει επιβεβαιωθεί, εμφανίστηκαν πλάνα από σπασμένα κοράλλια, αφού η φορτηγίδα κόλλησε στην παλίρροια.

Αν και θα χρειαστούν κατάλληλες μελέτες επιπτώσεων για να καθοριστούν οι επιπτώσεις του μικρότερου πύργου, «κάθε ενέργεια που αποφεύγει τη ζημιά στα κοράλλια, είναι η οδός που πρέπει να ακολουθηθεί», λέει ο Duarte.

Διαβασε ακομα

Γιατί το σερφ στους Ολυμπιακούς Αγώνες γίνεται 16.000 χλμ μακριά από το Παρίσι

Η μεγάλη εικόνα για τα κοράλλια

Ο μικρότερος, ελαφρύτερος πύργος, για 25 έως 30 άτομα, είναι έτοιμος για τον φετινό αγώνα και μπορεί να τοποθετηθεί ξανά για άλλες εκδηλώσεις. Ενώ ορισμένοι άνθρωποι παραμένουν επικριτικοί, άλλοι είναι ικανοποιημένοι που τα πιο καταστροφικά σχέδια ανατράπηκαν.

Με τους κοραλλιογενείς υφάλους να κινδυνεύουν να χαθούν παγκοσμίως, ο Duarte λέει ότι είναι τελικά πιο σημαντικό να σκεφτόμαστε τη συνολική εικόνα. Αυτή η ιστορία «δεν αφορά αυτόν τον μικρό κοραλλιογενή ύφαλο μεγέθους περίπου δύο γηπέδων τένις που επηρεάζεται στην Ταϊτή», λέει. «Πρόκειται για τις ίδιες επιπτώσεις που συμβαίνουν τώρα σε χιλιάδες κοραλλιογενείς υφάλους σε όλο τον κόσμο».

Ο Duarte βλέπει μια χρυσή τομή στην ευαισθητοποίηση που προκάλεσε αυτή η διαμάχη σχετικά με τη σημασία της προστασίας των κοραλλιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ελπίζει ότι αυτό θα κινητοποιήσει τις κοινότητες να υποστηρίξουν την προστασία και την αποκατάσταση των υφάλων.

«Αυτό που ξεκίνησε ως μια κακή είδηση μπορεί να καταλήξει να είναι μια καλή είδηση», λέει. «Νομίζω ότι αυτή θα πρέπει να είναι η άλλη πλευρά για την οποία θα πρέπει να αγωνιζόμαστε».

Με πληροφορίες από National Geographic