icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η κλιματική κρίση είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, με επιπτώσεις πέρα από τους εμφανείς κινδύνους, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα

Πολλοί από εμάς συνειδητοποιούμε ότι η κλιματική κρίση αποτελεί απειλή για την ευημερία μας. Αυτό όμως που δεν έχουμε ακόμη αντιληφθεί, είναι το αόρατο κόστος της, το οποίο είναι και πολύ πιο επιβλαβές από ό,τι συνήθως αντιλαμβανόμαστε.

Η αναγνώριση αυτού του κρυφού κόστους θα είναι απαραίτητη καθώς προετοιμαζόμαστε για την αύξηση της θερμοκρασίας που έχουμε μπροστά μας, σημειώνει σε άρθρο του στους New York Times ο R. Jisung Park, οικονομολόγος περιβάλλοντος και εργασίας, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και συγγραφέας του βιβλίου «Slow Burn: The Hidden Costs of a Warming World».

Η ευθύνη για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό επίπεδο ανήκει εν μέρει στους δημόσιους φορείς, όχι μόνο για την ενθάρρυνση της μείωσης των εκπομπών αλλά και για τη διευκόλυνση της προσαρμογής.

Ο δημόσιος διάλογος γύρω από την κλιματική αλλαγή παραγνωρίζει πολύ συχνά τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικοί θεσμοί, ο οποίος είναι πολύ σημαντικός κυρίως σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με τα ανθρώπινα συστήματα – οικονομικά, εκπαιδευτικά, νομικά και πολιτικά.

Ο άγνωστες επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών

Ας ξεκινήσουμε με τη ζέστη, η οποία σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από ό,τι οι περισσότερες άλλες φυσικές καταστροφές μαζί. Η έρευνα δείχνει ότι οι καύσωνες που σπάνε ρεκόρ είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Αντίθετα, μπορεί να είναι οι πολύ πιο πολυάριθμες, μη αξιοσημείωτες ζεστές ημέρες που προκαλούν το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής καταστροφής, μεταξύ άλλων μέσω των πολύπλοκων και συχνά απαρατήρητων επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία και παραγωγικότητα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμα και οι μέτρια αυξημένες θερμοκρασίες ευθύνονται για εξίσου πολλούς θανάτους με τα κύματα καύσωνα, αν όχι περισσότερους, σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται σε πρόσφατη ανάλυση των αρχείων του Medicare.

Σε ορισμένες ιδιαίτερα εκτεθειμένες και σωματικά απαιτητικές βιομηχανίες, όπως τα ορυχεία, μια ζεστή ημέρα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού κατά 65% σε σχέση με μια λιγότερο ζεστή ημέρα.

Ενώ ορισμένα από αυτά τα περιστατικά αφορούν ξεκάθαρες περιπτώσεις θερμικής ασθένειας, διαπιστώθηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία φαίνεται να προέρχεται από φαινομενικά άσχετα ατυχήματα, όπως η πτώση οικοδόμων από σκάλες και ο λανθασμένος χειρισμός επικίνδυνων μηχανημάτων από τους εργαζόμενους στη βιομηχανία. Στην Καλιφόρνια, όπως δείχνει η έρευνα, η ζέστη μπορεί να προκαλούσε συστηματικά 20.000 εργατικά ατυχήματα ετησίως, εκ των οποίων μόνο ένα μικρό μέρος καταγράφηκε επίσημα ως σχετιζόμενο με τη ζέστη.

Ένας αυξανόμενος όγκος βιβλιογραφίας συνδέει τη θερμοκρασία με τη γνωστική απόδοση και τη λήψη αποφάσεων. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι πιο ζεστές ημέρες οδηγούν σε περισσότερα λάθη, μεταξύ άλλων μεταξύ των επαγγελματιών αθλητών, σε περισσότερη τοπική εγκληματικότητα και σε περισσότερη βία στις φυλακές. Αντιστοιχούν επίσης με μεγαλύτερη χρήση βωμολοχιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι ακόμα και ένας σταδιακά θερμότερος κόσμος είναι πιθανό να είναι πιο ευερέθιστος, επιρρεπής σε λάθη και συγκρουσιακός.

Τα παιδιά δεν έχουν ανοσία. Σε έρευνα που μελετήθηκαν πάνω από τέσσερα εκατομμύρια αποτελέσματα εξετάσεων μαθητών από την πόλη της Νέας Υόρκης, διαπιστώθηκε ότι, από το 1999 έως το 2011, οι μαθητές που έδωσαν τις εξετάσεις Regents στο λύκειο μια ζεστή μέρα είχαν 10 τοις εκατό λιγότερες πιθανότητες να περάσουν σε σχέση με μια λιγότερο ζεστή μέρα.

Άλλη έρευνα έδειξε ότι σε όλη τη χώρα, οι θερμότερες σχολικές χρονιές οδήγησαν σε βραδύτερα κέρδη στις τυποποιημένες εξετάσεις, όπως οι προκαταρκτικές εξετάσεις SAT. Μπορεί να μην φαίνεται τεράστια επίδραση, κατά μέσο όρο: περίπου 1 τοις εκατό της μάθησης που χάνεται ανά ένα βαθμό θερμότερης θερμοκρασίας του σχολικού έτους. Πιθανώς ελάχιστα αξιοσημείωτο σε κάθε δεδομένο έτος. Αλλά επειδή αυτές οι επιπτώσεις στη μάθηση είναι σωρευτικές, μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες.

Τι κρύβουν οι πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές

Και αυτό είναι μόνο η ζέστη. Οι ερευνητές φέρνουν στο φως τις πιο ανεπαίσθητες αλλά σωρευτικά επιζήμιες επιπτώσεις των αυξημένων πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών.

Οι κρυφές συνέπειες του καπνού των πυρκαγιών μπορεί να είναι ακόμα πιο βαθιές από τον πιο ορατό θάνατο και την καταστροφή που προκαλούν οι φλόγες.

Καταμετρώντας το οικονομικό κόστος και το κόστος υγείας που συνεπάγεται η έκθεση στον καπνό, οι ερευνητές υπολόγισαν σε ένα έγγραφο που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί ότι ο αυξημένος καπνός των πυρκαγιών λόγω της κλιματικής αλλαγής μπορεί να προκαλέσει περισσότερους από 20.000 επιπλέον θανάτους ετησίως σε εθνικό επίπεδο έως το 2050.

Πολύ λίγοι από αυτούς θα κατηγοριοποιηθούν επισήμως ως προκαλούμενοι από πυρκαγιές, διότι θα είναι αποτέλεσμα της σωρευτικής επίδρασης της επιδεινωμένης ποιότητας του αέρα και της εξασθενημένης υγείας κατά τη διάρκεια πολλών εβδομάδων και μηνών.

Οι έρευνες δείχνουν τώρα ότι ο καπνός των πυρκαγιών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία του εμβρύου, τις επιδόσεις των μαθητών και τις αποδοχές των εργαζομένων.

Η κλιματική κρίση ενισχύει την ανισότητα

Δεδομένου ότι ακόμα και η μη καταστροφική κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι πιο επιζήμια και να ενισχύει την ανισότητα περισσότερο απ’ ό,τι νομίζαμε, οι τοπικές παρεμβάσεις είναι απαραίτητες για να μας βοηθήσουν να προετοιμαστούμε για την αύξηση της θερμοκρασίας που πρόκειται να έρθει.

Προς το παρόν, τα κοινωνικά και οικονομικά μας συστήματα δεν είναι καλά προετοιμασμένα να προσαρμοστούν στις συσσωρευμένες ζημιές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, παρόλο που μεγάλο μέρος αυτού που καθορίζει αν η κλιματική αλλαγή θα μας βλάψει, εξαρτάται από τις επιλογές που κάνουμε ως άτομα και ως κοινωνία.

Το αν μια ζεστή μέρα οδηγεί σε ήπια δυσφορία ή σε εκτεταμένη θνησιμότητα, εξαρτάται από ανθρώπινες αποφάσεις – ατομικές αποφάσεις όπως το αν θα εγκαταστήσουμε και θα λειτουργήσουμε κλιματισμό και συλλογικές αποφάσεις σχετικά με την τιμολόγηση και τη διαθεσιμότητα της ασφάλισης, την κατανομή των νοσοκομειακών κλινών ή τις διαδικασίες και τους κανόνες που διέπουν τον τρόπο και τον χρόνο εργασίας των ανθρώπων.

Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο η θερμοκρασία επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις προσαρμογές που συμβαίνουν σε τοπικό επίπεδο.

Για παράδειγμα, μια πολύ ζεστή ημέρα στις πιο ψυχρές Πολιτείες των ΗΠΑ έχει σχεδόν 10 φορές μεγαλύτερη επίδραση στη θνησιμότητα των ηλικιωμένων σε σχέση με τις θερμότερες περιοχές.

Με άλλα λόγια, μια σειρά τέτοιων ημερών σε ένα μέρος όπως το Σιάτλ θα οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού θνησιμότητας από ό,τι σε ένα μέρος όπως το Χιούστον, παρόλο που και τα δύο μέρη έχουν παρόμοια επίπεδα εισοδήματος.

Στην αγροτική Ινδία, θεσμικοί παράγοντες -όπως για παράδειγμα η πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες- μπορεί να επηρεάσουν το πόσες ζωές χάνονται τελικά λόγω της ζέστης- η ζέστη μπορεί να μειώσει τις αποδόσεις των καλλιεργειών, αφήνοντας τους αγρότες που βιοπορίζονται να εξαρτώνται από πηγές χρηματοδότησης για να κρατηθούν στη ζωή.

Στην έρευνα σχετικά με τη ζέστη και τη μάθηση, διαπιστώθηκε ότι οι αρνητικές επιπτώσεις μιας κατά ένα βαθμό θερμότερης σχολικής χρονιάς είναι δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερες για τους μαύρους και τους ισπανόφωνους μαθητές, οι οποίοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να έχουν λειτουργικό κλιματισμό στο σχολείο ή στο σπίτι, ακόμη και μέσα σε μια πόλη, και είναι σχεδόν ανύπαρκτες σε σχολεία και γειτονιές με υψηλά επίπεδα κλιματισμού στο σπίτι και στο σχολείο.

Εκτιμάται ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να ευθύνονται ήδη για το 5% των φυλετικών διαφορών στις ακαδημαϊκές επιδόσεις. Χωρίς διορθωτικές επενδύσεις, η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να διευρύνει αυτά τα χάσματα.

Γιατί έχει νόημα η μείωση των εκπομπών ρύπων

Με μια μετατόπιση της εστίασης σε αυτά τα πιο λεπτά κοινωνικά κόστη, μπορούμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε πιο αποτελεσματικές στρατηγικές. Αλλά αυτή τη στιγμή, οι προσπάθειες προσαρμογής παραμένουν εξαιρετικά κατακερματισμένες και συχνά επικεντρώνονται σε πιο εμφανείς κλιματικούς κινδύνους, όπως τα κύματα καταιγίδων.

Και, φυσικά, μια εμπειρικά διαφοροποιημένη κατανόηση των κλιματικών ζημιών καθιστά ακόμη πιο σαφές ότι η επιθετική μείωση των εκπομπών έχει νόημα σε σχέση με το κόστος και το όφελος, όχι μόνο επειδή θέλουμε να διασφαλίσουμε την πλήρη οικολογική κατάρρευση, αλλά και επειδή το οικονομικό κόστος ακόμη και της μη καταστροφικής αύξησης της θερμοκρασίας μπορεί να είναι σημαντικό.

Πρόσφατες εκτιμήσεις της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος που ενσωματώνουν ορισμένες μόνο από αυτές τις σωρευτικές επιπτώσεις, υποδηλώνουν ότι ένας τόνος διοξειδίου του άνθρακα θέτει σε κίνηση μελλοντικό κοινωνικό κόστος αξίας 190 δολαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι οι τεχνολογίες που μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές αυτές με χαμηλότερο κόστος ανά τόνο είναι πιθανότατα αξιόλογες.

Η κλιματική αλλαγή είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, το τελικό κόστος του οποίου θα εξαρτηθεί όχι μόνο από το πόσο γρήγορα θα απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και από το πόσο καλά θα προσαρμόσουμε τα κοινωνικά και οικονομικά μας συστήματα στην αύξηση της θερμοκρασίας που μας περιμένει.

Μια προληπτική στάση προς την κατεύθυνση της προσαρμογής και της ανθεκτικότητας μπορεί να είναι χρήσιμη από τη σκοπιά της διασφάλισης της φυσικής και οικονομικής ασφάλειας του καθενός, είτε πρόκειται για ιδιοκτήτη σπιτιού, είτε για επικεφαλής μιας εταιρείας Fortune 500.

Μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι σκάλες των οικονομικών ευκαιριών δεν επιδεινώνονται για όσους προσπαθούν να ανέβουν τα χαμηλότερα σκαλοπάτια.

Με πληροφορίες από New York Times