icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Είναι βαρύ το φορτίο της αλήθειας. Για να δράσουμε όμως αποτελεσματικά και να αντιμετωπίσουμε μια κρίση, δεν θα πρέπει να γνωρίζουμε σε βάθος το μέγεθός της;

Σε φοβίζει η κλιματική κρίση; Ανησυχείς για το τι είδους κόσμο θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές; Οι επιστήμονες κρούουν εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης πάνω στον πλανήτη μας, αλλά ο κόσμος μοιάζει να μην ανησυχεί αρκετά. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ο Bill McGuire, ομότιμος καθηγητής γεωφυσικών και κλιματικών κινδύνων στο University College του Λονδίνου και συγγραφέας του βιβλίου “Hothouse Earth: An Inhabitant’s Guide”, έχει καταλήξει στο εξής συμπέρασμα:

Αν η ραγδαία αλλαγή του κλίματος δεν τρομάζει αρκετά τους ανθρώπους, τότε αυτό συμβαίνει διότι αδυνατούν να αντιληφθούν το μέγεθος του προβλήματος. Είναι γεγονός ότι ο πλανήτης μας δεν έχει θερμανθεί ποτέ άλλοτε όσο τώρα σε ολόκληρη την ιστορία του. Ούτε τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί σε αυτόν τον βαθμό.

Η άγνοια αποτελεί τροχοπέδι στην ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης

«Σκεφτείτε το για μια στιγμή. Βιώνουμε, στη διάρκεια της ζωής μας, ένα επεισόδιο θέρμανσης που είναι πιθανώς μοναδικό τα τελευταία 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια» υπογραμμίζει ο Bill McGuire, προσθέτοντας πως δεν αρκεί μόνο οι επιστήμονες που μελετούν την επιστήμη του κλίματος να γνωρίζουν την πραγματική εικόνα και τις δραματικές συνέπειες που έχει η κλιματική κρίση πάνω στη Γη.

Εξάλλου, για να δράσουμε αποτελεσματικά και να αντιμετωπίσουμε μια κρίση, δεν θα πρέπει να γνωρίζουμε σε βάθος το μέγεθός της;

«Την ώρα που οι πολιτικοί και οι εταιρείες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αναλάβουν δράση για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, το μόνο που μένει σε εμάς τους επιστήμονες του κλίματος, είναι να επιδιώξουμε να ενεργοποιηθούν οι κοινωνίες ώστε -μέσω των εκλογών και των επιλογών τους ως καταναλωτές- να συμβάλλουν καθοριστικά και να απαιτήσουν τις αναγκαίες αλλαγές που απαιτούνται για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Είναι βαρύ το φορτίο της αλήθειας;

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet Planetary Health το 2021, διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι νέοι ηλικίας 16-25 ετών από 10 χώρες σε όλο τον κόσμο ανησυχούσαν μέτρια έως εξαιρετικά για την κλιματική αλλαγή, αλλά οι περισσότεροι από τους μισούς αισθάνονταν αδύναμοι να δράσουν. Αυτό σημαίνει ότι τα πραγματικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, όσο τρομακτικά κι αν είναι, θα πρέπει να μην αποκαλυφθούν; Σίγουρα όχι, απαντά ο καθηγητής Bill McGuire.

«Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για να τρομάξουμε τους ανθρώπους, αλλά να τους ενημερώσουμε. Ως επιστήμονας του κλίματος, είναι καθήκον μου να σας πω τι συμβαίνει στον κόσμο μας, είτε προκαλεί φόβο είτε όχι» επισημαίνει, υπογραμμίζοντας πως η άγνοια του κόσμου για την έκταση της κλιματικής κρίσης θα μπορούσε μόνο να βάλει νέα εμπόδια στην ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων για την αντιμετώπισή της.

Αυτό αποτελεί πρόβλημα, σύμφωνα με τον καθηγητή κλιματικών κινδύνων, καθώς πολλοί σχολιαστές στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, μαζί με ορισμένους επιστήμονες, αποκαλούν ως υπερβολικούς ή λάτρεις της καταστροφολογίας οποιονδήποτε μιλήσει για τα αρνητικά αποτελέσματα της παγκόσμιας θέρμανσης. Κι αυτή η άρνηση αποτελεί έναν μοχλό αδράνειας και φόβου.

«Πράγματι, οι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν τον φόβο. Αρκεί όμως να ξέρουν ότι υπάρχει ακόμα ελπίδα για να βελτιωθούν τα πράγματα ή τουλάχιστον να σταματήσουν να χειροτερεύουν», διευκρινίζει ο Bill McGuire.

Ώρα για δράση

Μια άλλη έρευνα που διεξήχθη το 2022 από ερευνητές του Πανεπιστήμιο του Μπαθ στο Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε ότι οι τρομακτικές εικόνες από τις πυρκαγιές και άλλες καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα σε όλο τον κόσμο ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην καλλιέργεια του άγχους για το κλίμα. Αυτό το άγχος ονομάστηκε από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ως ο χρόνιος φόβος της περιβαλλοντικής καταστροφής.

Αντί όμως να οδηγήσει σε αδράνεια, η μελέτη έδειξε ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια κινητήρια δύναμη που θα ωθούσε τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου να υιοθετήσουν μέτρα που θα συνέβαλαν στη μείωση των εκπομπών ρύπων.

Οι συντάκτες λοιπόν της μελέτης παρατήρησαν ότι η πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής πρέπει να δημοσιοποιείται χωρίς να προκαλεί ένα αίσθημα απελπισίας — και αυτό είναι το κλειδί: η ενθάρρυνση της συλλογικής δράσης μπορεί να κάνει τη διαφορά.

«Η γνώμη μου είναι η συμμετοχή σε μια ομάδα ομοϊδεατών ώστε να συνεργαστώ μαζί τους για να συμβάλλουμε στην υλοποίηση θεσμικών και συστημικών αλλαγών. Σε κάθε περίπτωση αντικαθιστώντας την απελπισία με την ελπίδα, την αδράνεια με δράση» υπογραμμίζει ο Bill McGuire.

Με πληροφορίες από CNN