icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η κλιματική κρίση έχει καταστήσει πολύ πιο πιθανά και πιο καταστροφικά τα ακραία καιρικά φαινόμενα, λένε οι ειδικοί

Πλημμύρες και κύματα καύσωνα σε όλη την Αφρική, πλημμύρες στη νότια Βραζιλία, ξηρασία στον Αμαζόνιο και ακραία ζέστη σε όλη την Ασία, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας. Tα πρόσφατα νέα ήταν γεμάτα από ανησυχητικές ιστορίες καιρικών καταστροφών.

Μέχρι στιγμής, το 2024 ήταν ιδιαίτερα κακό σε ό,τι αφορά τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), με ξηρασίες, υπερβολική ζέστη και πλημμύρες να προκαλούν σοβαρές ζημιές στην υγεία και τα μέσα διαβίωσης.

«Σχεδόν κάθε περιοχή στον κόσμο είδε ακραία καιρικά φαινόμενα και κλιματικά φαινόμενα διαφορετικής φύσεως» δήλωσε στη DW ο ειδικός του WMO για το κλίμα, Άλβαρο Σίλβα.

Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαΐου δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Στις ΗΠΑ σημειώθηκαν δεκάδες θάνατοι μετά από σφοδρές καταιγίδες και ένα κύμα ανεμοστρόβιλων σάρωσαν πολιτείες στο νότο. 

Στην Παπούα Νέα Γουινέα, χιλιάδες άνθρωποι πιστεύεται ότι θάφτηκαν κάτω από το έδαφος μετά από μια τεράστια κατολίσθηση – που πιθανότατα προκλήθηκε από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της έντονης βροχόπτωσης – που σημειώθηκε στο βόρειο τμήμα της χώρας. Ένα δημοτικό σχολείο, πολλές επιχειρήσεις, ένας ξενώνας και ένα βενζινάδικο έχουν επίσης θαφτεί, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. 

Και στον Κόλπο της Βεγγάλης, η υπερκαταιγίδα Remal εξαπέλυσε ανέμους ταχύτητας έως και 135 χιλιομέτρων την ώρα (84 μίλια την ώρα) καθώς έφτασε στις ακτές του Μπαγκλαντές και της Ινδίας.

Και ενώ κάθε μεμονωμένο ακραίο καιρικό φαινόμενο δεν μπορεί να αποδοθεί στην κλιματική κρίση, γίνεται πιο πιθανή η εμφάνισή του και αυξάνεται σε ένταση λόγω των εκπομπών αερίων που προέρχονται από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Πέρυσι, το βόρειο ημισφαίριο είχε το πιο ζεστό καλοκαίρι του τα τελευταία 2.000 χρόνια και παγκοσμίως, το 2024 φαίνεται ότι θα είναι ακόμα πιο καυτό.

Τι σχέση έχουν κλιματική κρίση και καιρός

Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την εξάτμιση και τους υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτό προκαλεί εντονότερες βροχοπτώσεις και πλημμύρες σε ορισμένες περιοχές και πιο ακραίες ξηρασίες σε άλλες. Οι θερμότερες θερμοκρασίες των ωκεανών εντείνουν τα κλιματικά μοτίβα, ενώ οι υψηλότερες συνολικές θερμοκρασίες οδηγούν σε συχνότερα κύματα καύσωνα.

Αυτό καταστρέφει τα παγκόσμια καιρικά μοτίβα, με αποτέλεσμα ανόμοια αποτελέσματα σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Δεν είναι μόνο η συχνότητα και η ένταση που ακούτε συνήθως, αλλά είναι και οι αλλαγές στο χρόνο και τη διάρκεια αυτών των ακραίων φαινομένων. Δεν ξέρουμε πλέον τι είναι φυσιολογικό στο κλίμα, γιατί βλέπουμε μια αυξανόμενη τάση ακραίων γεγονότων.

Σχετίζεται η κλιματική κρίση με τον ακραίο καύσωνα στην Ινδία;

Τον Απρίλιο και τον Μάιο, η Ινδία, μαζί με πολλά μέρη της Ασίας, υπέφεραν από ένα καταιγιστικό κύμα καύσωνα.

Σε τμήματα της Ινδίας σημειώθηκαν θερμοκρασίες 47 βαθμών Κελσίου, που οδήγησαν σε θανάτους και εκτεταμένη δυσφορία. Το κύμα καύσωνα έθεσε ακόμη και υπό αμφισβήτηση την προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες καθώς η Ινδία ψηφίζει σε παρατεταμένες εθνικές εκλογές.

Αρκετοί πολιτικοί, εκλογικοί αξιωματούχοι και υπεύθυνοι εκστρατειών φέρονται να αρρώστησαν λόγω της ζέστης, συμπεριλαμβανομένου κι ενός υπουργού που κατέρρευσε στη σκηνή.

Το κύμα καύσωνα στην Ινδία ήταν 45 φορές πιο πιθανό λόγω της κλιματικής αλλαγής και ήταν 0,85 βαθμούς Κελσίου θερμότερο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Καιρού (WWA). Ο WWA είναι μια πρωτοβουλία επιστημόνων που διερευνούν εάν και σε ποιο βαθμό η κλιματική κρίση που προκαλείται από τον άνθρωπο έχει παίξει ρόλο στα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα.

«Δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι όσο συνεχίζουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα και, ως εκ τούτου, αυξάνουμε τη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, αυτά τα κύματα καύσωνα θα γίνονται πιο συχνά, πιο σοβαρά και μεγαλύτερης διάρκειας», δήλωσε στη DW η Friederike Otto, επικεφαλής του οργανισμού.

Η ζημιά που προκαλείται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα εξαρτάται από την ευπάθεια του πληθυσμού. Ακόμη και μια φαινομενικά μικρή αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη.

«Σε χώρες όπως η Ινδία και άλλα μέρη της Νότιας Ασίας, όπου πολλοί άνθρωποι εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, είναι πολύ πιο εκτεθειμένοι και πιο ευάλωτοι ακόμη και σε σχετικά μικρές αλλαγές στην υπερβολική ζέστη» σημειώνει η Otto.

Ο ρόλος της κλιματικής κρίσης στις πλημμύρες στη Βραζιλία

Περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι στιγμής από τις σφοδρές πλημμύρες στην πολιτεία Ρίο Γκράντε ντο Σουλ της νότιας Βραζιλίας, οι οποίες προκάλεσαν επίσης ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Σχεδόν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, κάτι που αναφέρεται ως η μεγαλύτερη περίπτωση κλιματικής μετανάστευσης στη χώρα. Η κυβέρνηση της πολιτείας εξετάζει ακόμη και τη μετακίνηση ολόκληρων πόλεων για να αποφύγει μελλοντικές καταστροφές.

Ορισμένοι επιστήμονες έχουν ήδη επισημάνει τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, πέρα ​​από τη συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας από το Ελ Νίνο, για να εξηγήσουν τις πλημμύρες.

Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε από τη γαλλική ομάδα Laboratoire des Sciences du Climat et de l’Environnement (Εργαστήριο Επιστημών Κλίματος και Περιβάλλοντος), διαπίστωσε ότι οι έντονες βροχοπτώσεις που οδήγησαν σε πλημμύρες θα μπορούσαν να αποδοθούν κυρίως στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.

Το WWA εργάζεται για τη δική του μελέτη, αλλά η Otto είπε ότι οι προηγούμενες πλημμύρες στη χώρα συνδέονταν σαφώς με την κλιματική κρίση.

Η ευπάθεια παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στις ζημιές που προκαλούνται από τις πλημμύρες, με ορισμένους μηχανικούς να επισημαίνουν την έλλειψη ετοιμότητας και τα ζητήματα υποδομής.

Έχει σχέση η κλιματική κρίση με την πρόσφατη πληθώρα ανεμοστρόβιλων στις ΗΠΑ;

Οι ΗΠΑ έχουν πληγεί από μεγάλο αριθμό ανεμοστρόβιλων φέτος. Σε διάστημα τεσσάρων ημερών, περισσότεροι από 100 ανεμοστρόβιλοι έπληξαν την χώρα προκαλώντας σημαντικές ζημιές και απώλειες ζωής.

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία στην Ομάχα της Νεμπράσκα σημείωσε ρεκόρ εκδίδοντας 48 προειδοποιήσεις για ανεμοστρόβιλους σε μία μόνο ημέρα.

Αλλά οι αιτίες των ανεμοστρόβιλων είναι απίστευτα δύσκολο να εντοπιστούν. Οι μελέτες σχετικά με την κλιματική αλλαγή λειτουργούν καλύτερα σε γεγονότα μεγάλης κλίμακας σε μεγάλες περιοχές, όπως ακραία ζέστη και κρύο και ξηρασίες.

Με εξαίρεση τους τροπικούς κυκλώνες στον Βόρειο Ατλαντικό, η κλιματική αλλαγή δεν έχει συνδεθεί με αυξημένες ταχύτητες ανέμου, ειδικά στην ξηρά, σύμφωνα με την Otto.

«Δεδομένου ότι δεν βλέπουμε αλλαγές σε άλλα είδη ταχύτητας ανέμου ή άλλου είδους καταιγίδες, δεν θα περίμενα να δω μια τεράστια αλλαγή, αλλά αυτό μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό για τους ανεμοστρόβιλους επειδή είναι επίσης ένα διαφορετικό φαινόμενο» είπε.

Ουσιαστικά, οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν τι ρόλο έπαιξε η κλιματική αλλαγή.

Δεν συνέβαιναν πάντα ακραία καιρικά φαινόμενα;

Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα ακραίων καιρικών συνθηκών, ακόμη και πριν αρχίσουν να γυρίζουν τα γρανάζια της Βιομηχανικής Επανάστασης και οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε σοβαρά τα ορυκτά καύσιμα που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Τέτοια γεγονότα είναι φυσικά φαινόμενα, αλλά η κλιματική αλλαγή τα έχει καταστήσει πολύ πιο πιθανά και καταστροφικά, λένε οι ειδικοί.

Πριν από τη δεκαετία του 1990, αναφέρονταν περίπου 70 με 150 κίνδυνοι που σχετίζονται με τον καιρό και το νερό ετησίως. Από το 2000, έχουν καταγραφεί 300 ακραία γεγονότα ετησίως. Ακόμη και με τις ελλιπείς αναφορές στο παρελθόν, «η διαφορά είναι αναμφισβήτητη», δήλωσε ο Alvaro Silva του WMO.

Με πληροφορίες από DW