Οι έντονες καταιγίδες είναι σε έξαρση και πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τους κατακλυσμούς και τις πλημμύρες. Αλλά αντί να χρησιμοποιεί λύσεις υψηλής τεχνολογίας, βασισμένες στο σκυρόδεμα, για να αμυνθεί ενάντια στις ιδιοτροπίες της κλιματικής κρίσης, ο Κινέζος αρχιτέκτονας τοπίου και πολεοδόμος αφήνει τη φύση να κάνει τη δουλειά της.

Για πάνω από μια δεκαετία, ο Yu και η εταιρεία του Turenscape έχουν σχεδιάσει «σφουγγαροπόλεις» με βάση τη φύση, οι οποίες προορίζονται να απορροφούν και να συγκρατούν τα όμβρια ύδατα πριν τα απελευθερώσουν πίσω στο περιβάλλον.

Τα έργα που ποικίλλουν σε μορφή και κλίμακα, δημιουργούν νέα πάρκα και αποκαθιστούν υγροβιότοπους, μεταξύ πολλών άλλων.

Το πρόβλημα με τις λύσεις που βασίζονται σε σκυρόδεμα ή σωλήνες και διοχετεύουν το νερό μακριά από τις πλημμυρισμένες περιοχές είναι ότι είναι ακριβές, δεν έχουν ευελιξία και απαιτούν συνεχή συντήρηση, δήλωσε ο Yu.

Μπορούν επίσης, αντιφατικά, να κάνουν τα μέρη πιο «ευαίσθητα ή ευάλωτα» στις πλημμύρες, υποστήριξε, συγκρίνοντας τις πόλεις που βασίζονται σε συμβατικά μέτρα μετριασμού των πλημμυρών με ένα άτομο του οποίου οι φλέβες και οι αρτηρίες έχουν σκληρύνει.

Ακριβώς όπως η μειωμένη ροή του αίματος προκαλεί καρδιακές προσβολές, οι αποφράξεις και οι υπερχειλίσεις στα αστικά συστήματα αποχέτευσης μπορούν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις.

«Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι αν μπορούμε να χτίσουμε ένα αντιπλημμυρικό τείχος όλο και ψηλότερα ή αν χτίσουμε τα φράγματα όλο και ψηλότερα, τότε μπορούμε να προστατεύσουμε μια πόλη από τις πλημμύρες», δήλωσε ο Yu στο CNN. «Νομίζουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε το νερό… αυτό είναι λάθος» λέει.

Μία εναλλακτική προσέγγιση

Η πρόταση του Yu είναι η εξής: Δημιουργήστε περιοχές με πορώδες χώμα όπου τα τοπικά φυτά μπορούν να ευδοκιμήσουν με ελάχιστη ή καθόλου συντήρηση. Αν βρέξει, το χώμα και τα φυτά απορροφούν το νερό και εμποδίζουν μέρος (ή και όλο) αυτού να πλημμυρίσει τις κοντινές περιοχές. Οποιαδήποτε περίσσεια νερού που δεν απορροφάται θα επιβραδύνεται τουλάχιστον από τη βλάστηση – σε αντίθεση με το σκυρόδεμα, το οποίο μπορεί αντίθετα να επιταχύνει επικίνδυνα τη ροή του νερού, δήλωσε ο Yu.

Η Turenscape έχει προγραμματίσει και σχεδιάσει πάνω από 10.000 τέτοια έργα σε περισσότερες από 250 πόλεις σε όλο τον κόσμο, ολοκληρώνοντας πάνω από 1.000 από αυτά.

Πολλά από αυτά βρίσκονται στην ηπειρωτική Κίνα, όπου περισσότερες από 70 πόλεις έχουν υλοποιήσει πρωτοβουλίες μίας «σφουγγαρόπολης» (δεν είναι όλες από την Turenscape, καθώς ορισμένες τοπικές κυβερνήσεις έχουν χρησιμοποιήσει άλλες εταιρείες) από τότε που η χώρα ενσωμάτωσε την ιδέα στην εθνική πολιτική αστικού σχεδιασμού το 2015.

Πλημμύρες, κατολισθήσεις, καταστροφές

Οι πλημμύρες αποτελούν ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην Κίνα, με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ να χαρακτηρίζει το έργο του ελέγχου τους «όλο και πιο δύσκολο» στα τέλη Ιουνίου.

Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2021, 641 από τις 654 μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας αντιμετωπίζουν τακτικές πλημμύρες. Αυτό αποδίδεται εν μέρει στην ταχεία αστική ανάπτυξη.

Η ευπάθεια της Κίνας στις πλημμύρες αναδείχθηκε φέτος το καλοκαίρι. Τον Ιούνιο, οι νότιες περιοχές της χώρας επλήγησαν από πλημμύρες και θανατηφόρες κατολισθήσεις μετά από καταρρακτώδεις βροχές, με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι να απομακρυνθούν.

Διαβασε ακομα

Το Project 2025 φέρνει δισεκατομμύρια τόνους περισσότερης ρύπανσης στον πλανήτη

Τον περασμένο μήνα, παρόμοιες καταστροφές διαδραματίστηκαν σε ολόκληρη την καρδιά της Κίνας, καθώς πολλές επαρχίες κήρυξαν συναγερμό έκτακτης ανάγκης και δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν. Γέφυρες κατέρρευσαν, ολόκληρες πόλεις βυθίστηκαν στο νερό και διασώστες έκτακτης ανάγκης με ταχύπλοα έτρεχαν να διασώσουν εγκλωβισμένους κατοίκους.

Όμως, το αν αυτή η τελευταία κρίση πλημμύρας αποδεικνύει τους περιορισμούς των κινεζικών πόλεων-σφουγγαριών, ή αν υποστηρίζει την ανάγκη επέκτασής τους, αποτελεί ένα μεγάλο θέμα συζήτησης.

Οι πόλεις «δεν είναι αρκετά σπογγώδεις»

Ο Yu θέλει οι πόλεις να απομακρυνθούν από τις μεγάλες λύσεις υποδομής που συχνά προτιμούν οι κυβερνήσεις και οι κατασκευαστικές εταιρείες και να στραφούν σε μικρότερης κλίμακας εναλλακτικές λύσεις.

Μπορεί να είναι και φθηνότερες: Το πρόγραμμα της πόλης-σφουγγάρι στη Γουχάν, για παράδειγμα, κόστισε περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια γιουάν (550 εκατομμύρια δολάρια) λιγότερο από μια προσέγγιση με βάση το σκυρόδεμα, σύμφωνα με μια σύντομη έκθεση πολιτικής του Πανεπιστημίου του Leeds του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μια επιτυχημένη πόλη-σφουγγάρι θα πρέπει να σχεδιάζεται με γνώμονα την τοποθεσία, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η τοπογραφία, τα πρότυπα βροχόπτωσης και τα είδη των φυτών που θα ευδοκιμούσαν εκεί, καθώς και τις ανάγκες της κοινότητας. Πρόκειται για μια εξατομικευμένη και ολιστική προσέγγιση και όχι για μια ενιαία προσέγγιση.

Στην τροπική νησιωτική επαρχία Χαϊνάν της Κίνας, για παράδειγμα, η Turenscape μετέτρεψε ένα παλιό τσιμεντένιο θαλάσσιο τείχος, ένα άγονο ιχθυοτροφείο και μια κοντινή εγκαταλελειμμένη περιοχή σε ένα «θαλάσσιο τείχος που αναπνέει», το οποίο απορροφά τη δύναμη του ωκεανού και λειτουργεί ως προστατευτικό από τις πλημμύρες για μια κοντινή εμπορική περιοχή.

Το θαλάσσιο τείχος αναδιαμορφώθηκε, ενώ οι λίμνες και τα αναχώματα του ιχθυοτροφείου μετατράπηκαν σε βιότοπο μαγκρόβιας βλάστησης. Ο εσωτερικός, πορώδης χώρος πρασίνου συμβάλλει στην επιβράδυνση της ροής του νερού και στην απορρόφηση των κυμάτων καταιγίδας. Έχει αντέξει αρκετές τροπικές καταιγίδες τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με την Turenscape.

Η έρευνα που διεξήγαγε ο Yu και η εταιρεία του εκτιμά ότι αν το 20% έως 30% της γης μιας πόλης προχωρήσει σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, τότε θα είναι ουσιαστικά ασφαλής από τις πλημμύρες.

Ωστόσο, αν οι γύρω περιοχές πλημμυρίσουν επίσης, μπορεί να είναι ακόμα δύσκολο για τις περιοχές να απορροφήσουν όλο το πλεονάζον νερό. Η εταιρεία έχει επίσης δηλώσει ότι ένα εκτάριο (2,47 στρέμματα) σφουγγαρότοπου μπορεί να καθαρίσει με φυσικό τρόπο 800 τόνους μολυσμένου νερού σε σημείο που να είναι αρκετά ασφαλές για κολύμπι.

Σκεπτικιστές

Ωστόσο, ορισμένοι εμπειρογνώμονες έχουν προτείνει ότι οι υποδομές της σφουγγαρόπολης δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν όταν η βροχή ξεπερνά τα 200 χιλιοστά την ημέρα.

Για παράδειγμα, η Meizhou, στην Guangdong, έχει χαρακτηριστεί ως πόλη-σφουγγάρι, αλλά βίωσε μερικές από τις πιο σοβαρές πλημμύρες του καλοκαιριού μετά από έντονες βροχοπτώσεις που είδαν στην πόλη να πέφτουν 369,3 χιλιοστά βροχής σε μια μόνο ημέρα, σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό μέσο ενημέρωσης Global Times. (Η Turenscape δεν δημιούργησε κανένα από τα έργα σφουγγαριών στην πόλη).

Μιλώντας στο CNN, η Faith Chan, καθηγήτρια γεωγραφικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Nottingham Ningbo της Κίνας, δήλωσε ότι τα προγράμματα αυτά στην Κίνα μπορούν συνήθως να «ανακουφίσουν ή να μειώσουν» τις επιπτώσεις μεσαίων ή ακόμη και μεγάλων ποσοτήτων βροχόπτωσης, αλλά «δεν είναι για ακραίες βροχοπτώσεις».

Οι υποδομές πρέπει να συμπληρωθούν με «σκληρή μηχανική», όπως φράγματα και αναχώματα, για να αντιμετωπιστούν οι πιο έντονες βροχοπτώσεις, συνέχισε, προσθέτοντας: «Χρειαζόμαστε και τα δύο μέτρα για να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα των πόλεων. Δεν μπορούμε να βασιστούμε μόνο στο ένα».

Όταν ρωτήθηκε αν οι πρόσφατες πλημμύρες υπονομεύουν τη θέση του, ο Yu αναγνώρισε ότι οι πόλεις-σφουγγάρια μπορούν ακόμα να υπερχειλίσουν αν τα έργα δεν έχουν σχεδιαστεί ή κατασκευαστεί σωστά ή αν οι βροχοπτώσεις είναι πολύ ακραίες. Αλλά υποστήριξε ότι οι πλημμύρες συμβαίνουν σε μέρη που «δεν είναι αρκετά σπογγώδεις», προσθέτοντας: «Χρειάζονται απλώς περισσότερα έργα για να γίνει η πόλη πιο ανθεκτική».

Με πληροφορίες από CNN