Πριν από λίγες μέρες, το Ντουμπάι βίωσε πρωτοφανή φαινόμενα βροχοπτώσεων, που για κάποιους ήταν ανεξήγητα. Τώρα οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως η πιο πιθανή εξήγηση για τις πλημμύρες, δεν είναι άλλη από την κλιματική κρίση, οι επιπτώσεις της οποίας είναι πια κάτι παραπάνω από εμφανείς σε όλο τον πλανήτη.

Ακολουθούν τέσσερις τρόποι με τους οποίους η κλιματική αλλαγή συνδέεται με τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Περισσότερες ακραίες βροχοπτώσεις

Για κάθε 1 °C αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, η ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περίπου 7% περισσότερη υγρασία.

Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα περισσότερα σταγονίδια και βαρύτερες βροχοπτώσεις, μερικές φορές σε μικρότερο χρονικό διάστημα και σε μικρότερη έκταση.

Οι επιστήμονες αξιολογούν κατά πόσον μεμονωμένα ακραία καιρικά φαινόμενα μπορούν να αποδοθούν στην κλιματική αλλαγή, λαμβάνοντας υπόψη τα φυσικά και τα ανθρώπινα αίτια.

Στην περίπτωση των έντονων βροχοπτώσεων στο Ντουμπάι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Ομάν τον Απρίλιο του 2024, ήταν δύσκολο να συμπεράνει κανείς πόσο ακριβώς έπαιξε ρόλο η κλιματική αλλαγή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι έντονες βροχοπτώσεις στην περιοχή αυτή είναι σπάνιες, γεγονός που δίνει στους επιστήμονες λιγότερες ιστορικές συγκρίσεις.

Όμως αυτού του είδους τα γεγονότα έχουν γίνει 10-40% πιο έντονα και η κλιματική αλλαγή είναι η πιο πιθανή εξήγηση, σύμφωνα με την ομάδα World Weather Attribution (WWA).

Τον ίδιο μήνα, ακραίες πλημμύρες έπληξαν τμήματα της Ανατολικής Αφρικής.

Διαβασε ακομα

Κλιματική κρίση: Η περιοχή που επηρεάστηκε περισσότερο το 2023 από φυσικές καταστροφές

Είναι πολύ νωρίς πει κανείς ακριβώς ποιος ήταν ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής σε αυτό το γεγονός. Αλλά οι έντονες βροχοπτώσεις στην ίδια περιοχή τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2023 επιδεινώθηκαν από έναν συνδυασμό της κλιματικής αλλαγής και ενός φυσικού καιρικού φαινομένου γνωστού ως δίπολο του Ινδικού Ωκεανού, διαπίστωσε η WWA.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η βόρεια Λιβύη δέχθηκε ένα χτύπημα από φονική πλημμύρα.

Οι έντονες βροχοπτώσεις έγιναν έως και 50 φορές πιο πιθανές λόγω της κλιματικής αλλαγής, ενώ η πολυετής πολιτική αστάθεια στη χώρα, εμπόδισε τις προσπάθειες προετοιμασίας για τέτοια γεγονότα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι έντονες βροχοπτώσεις έχουν γίνει συχνότερες και εντονότερες στις περισσότερες χερσαίες περιοχές, λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, σύμφωνα με το κλιματικό όργανο του ΟΗΕ, την IPCC.

Αυτό το μοτίβο θα συνεχιστεί με την περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας, λέει η IPCC.

Διαβασε ακομα

Κλιματική κρίση: Όλο και συχνότερα τα κύματα ακραίας ζέστης στην Ευρώπη

Θερμότεροι, μεγαλύτερης διάρκειας καύσωνες

Ακόμα και μια μικρή αύξηση των μέσων θερμοκρασιών κάνει μεγάλη διαφορά στα ακραία φαινόμενα καύσωνα.

Η κατανομή των ημερήσιων θερμοκρασιών μετατοπίζεται σε θερμότερα επίπεδα, καθιστώντας τις θερμότερες ημέρες πιο πιθανές και πιο έντονες.

Στις αρχές Απριλίου 2024, οι θερμοκρασίες στο Μάλι έφτασαν τους 48,5 C κατά τη διάρκεια ενός ακραίου καύσωνα στην περιοχή Σαχέλ της Αφρικής, ο οποίος συνδέεται με αυξημένες νοσηλείες και θανάτους.

Αυτό το επίπεδο ζέστης δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, διαπίστωσε η WWA, και θα γίνει πιο συχνό καθώς ο κόσμος συνεχίζει να θερμαίνεται.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου για πρώτη φορά στα χρονικά τον Ιούλιο του 2022, προκαλώντας εκτεταμένες διαταραχές σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό θα ήταν εξαιρετικά απίθανο χωρίς κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με την WWA.

Τα κύματα καύσωνα γίνονται επίσης μεγαλύτερης διάρκειας σε πολλά μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αυτό μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα των θερμικών θόλων, οι οποίοι είναι περιοχές υψηλής πίεσης όπου ο θερμός αέρας ωθείται προς τα κάτω και παγιδεύεται, προκαλώντας την εκτίναξη της θερμοκρασίας σε μεγάλες περιοχές.

Μια θεωρία υποστηρίζει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες στην Αρκτική – η οποία έχει θερμανθεί σχεδόν τέσσερις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο – προκαλούν επιβράδυνση των ισχυρών ανέμων, αυξάνοντας την πιθανότητα δημιουργίας θερμικών θόλων.

Διαβασε ακομα

Το βλέπεις παντού και είναι επικίνδυνο! Ο ύπουλος σύμμαχος τον πυρκαγιών

Εντονότερη ξηρασία

Το να συνδέσει κανείς την κλιματική αλλαγή με συγκεκριμένες μεμονωμένες ξηρασίες μπορεί να είναι δύσκολο.

Η διαθεσιμότητα του νερού εξαρτάται από περισσότερα πράγματα από τη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις, με τα φυσικά καιρικά συστήματα να παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Αυτό συνέβη με την ξηρασία στη νότια Αφρική στις αρχές του 2024.

Όμως οι καύσωνες που τροφοδοτούνται από την κλιματική αλλαγή μπορούν να επιδεινώσουν τις ξηρασίες. Αυτό κάνει τον αέρα να θερμαίνεται πιο γρήγορα, οδηγώντας σε πιο έντονη ζέστη.

Σε περιόδους καύσωνα, η αυξημένη ζήτηση νερού, ιδίως από τους αγρότες, επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την παροχή νερού.

Σε ορισμένες περιοχές της Ανατολικής Αφρικής, υπήρξαν πέντε μικρές περίοδοι βροχοπτώσεων στη σειρά μεταξύ 2020 και 2022, καθώς η περιοχή υπέστη τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 40 ετών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εκτοπιστούν 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στη Σομαλία.

Η αλλαγή του κλίματος έχει κάνει τις ξηρασίες όπως αυτή, τουλάχιστον 100 φορές πιο πιθανές, σύμφωνα με την WWA.

Και η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας ήταν επίσης ο κύριος παράγοντας της χειρότερης ξηρασίας στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου εδώ και τουλάχιστον μισό αιώνα, το δεύτερο εξάμηνο του 2023.

Διαβασε ακομα

Το μεγάλο κακό που δεν βλέπεις ότι σου προκαλεί η κλιματική κρίση

Περισσότερη καύσιμη ύλη για πυρκαγιές

Οι πυρκαγιές συμβαίνουν φυσικά σε πολλά μέρη του κόσμου. Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν η κλιματική αλλαγή προκάλεσε ή επιδείνωσε μια συγκεκριμένη πυρκαγιά, επειδή και άλλοι παράγοντες είναι επίσης σχετικοί, όπως η μεταβαλλόμενη χρήση γης.

Αλλά η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο πιθανές τις καιρικές συνθήκες που απαιτούνται για την εξάπλωση των πυρκαγιών, λέει η IPCC.

Η ακραία, μακροχρόνια ζέστη αφαιρεί περισσότερη υγρασία από τα εδάφη και τη βλάστηση.

Αυτές οι ξηροθερμικές συνθήκες παρέχουν καύσιμη ύλη για τις πυρκαγιές, οι οποίες μπορούν να εξαπλωθούν με απίστευτη ταχύτητα, ιδίως αν οι άνεμοι είναι ισχυροί.

Ο Καναδάς βίωσε μακράν τη χειρότερη περίοδο πυρκαγιών που έχει καταγραφεί ποτέ το 2023.

Διαβασε ακομα

Πυρκαγιές ζόμπι στον Καναδά: Φωτιές καίνε κάτω από το χιόνι εδώ και έναν χρόνο

Η κλιματική αλλαγή υπερδιπλασίασε την πιθανότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών συνθηκών πυρκαγιάς στον ανατολικό Καναδά τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2023, οι οποίες βοήθησαν στην εξάπλωση των πυρκαγιών, αναφέρει η WWA.

Η άνοδος των θερμοκρασιών μπορεί επίσης να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης κεραυνών στα βορειότερα δάση του κόσμου, πυροδοτώντας πυρκαγιές.

Οι ακραίες πυρκαγιές προβλέπεται να γίνουν πιο συχνές και έντονες στο μέλλον σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP). Αυτό οφείλεται στις συνδυασμένες επιπτώσεις της αλλαγής της χρήσης γης και της κλιματικής αλλαγής.

Με πληροφορίες από BBC