Βρισκόμαστε στο 1962. Οι εντάσεις του Ψυχρού Πολέμου κορυφώνονται μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Αναγκασμένος να καταταγεί στο στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών, ένας νεαρός γιατρός διακόπτει απρόθυμα την ιατρική του ειδικότητα στο νοσοκομείο Bellevue της Νέας Υόρκης και μεταβαίνει σε μια απομακρυσμένη γωνιά της Γροιλανδίας.

Οι εντολές του; Να υπηρετήσει ως γιατρός στρατοπέδου σε έναν πολικό ερευνητικό σταθμό που, όπως του είπαν, ήταν σκαμμένος περίπου 8 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των πάγων της Γροιλανδίας.

«Ο θείος Σαμ με έστειλε να καθίσω κάτω από το παγόβουνο 800 μίλια (περίπου 1.300 χιλιόμετρα) από τον Βόρειο Πόλο», θυμάται ο δρ Ρόμπερτ Βάις, ο οποίος ήταν τότε 26 ετών και σήμερα είναι καθηγητής Ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ.

Στην πραγματικότητα, το Camp Century, όπως ήταν γνωστό το παγωμένο σπίτι του Βάις, αποτελούσε μέρος μιας άκρως απόρρητης προσπάθειας των ΗΠΑ να κρύψουν θέσεις εκτόξευσης πυραύλων στην Αρκτική, την οποία ο στρατός θεωρούσε ως στρατηγική τοποθεσία πιο κοντά στη Ρωσία.

Ο Βάις, ο οποίος δήλωσε ότι δεν γνώριζε τα φιλόδοξα σχέδια του Πενταγώνου έως ότου αποχαρακτηριστούν οι πληροφορίες στα μέσα της δεκαετίας του 1990, έχει ζωντανές αναμνήσεις από δύο καθοριστικές θητείες στο Camp Century το 1962 και το 1963. Συνολικά πέρασε εκεί κάτι λιγότερο από ένα χρόνο, ζώντας σε μια πυρηνική πόλη μέσα στον πάγο για μήνες κάθε φορά.

Αν και η σημασία του στρατοπέδου στον Ψυχρό Πόλεμο ήταν παροδική – ο αμερικανικός στρατός εγκατέλειψε το Camp Century στα τέλη της δεκαετίας του 1960 μετά από λιγότερο από μια δεκαετία λειτουργίας – η επιστημονική εργασία αιχμής που διεξήχθη εκεί, σε τομείς όπως η γεωφυσική και η παλαιοκλιματολογία, είχε διαρκή αντίκτυπο. Και η ιστορία του ερευνητικού σταθμού δεν έχει τελειώσει ακόμα.

Οι χειμερινές χιονοπτώσεις εξακολουθούν να ξεπερνούν την καλοκαιρινή τήξη στο Camp Century, ένα πείραμα που βρίσκεται τώρα θαμμένο τουλάχιστον 30 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Ωστόσο, εάν αυτή η δυναμική που καθορίζεται από το κλίμα ανατραπεί, κάποια δυνητικά επιβλαβή απομεινάρια της περιοχής θα μπορούσαν να αναδυθούν, αποτελώντας έναν περιβαλλοντικό κίνδυνο που οι Αρχές δεν έχουν αντιμετωπίσει, σύμφωνα με διάφορες μελέτες που διεξήχθησαν την τελευταία δεκαετία.

Έχουν δημοσιευτεί μόνο λίγες μαρτυρίες από πρώτο χέρι για τη ζωή στο Camp Century. Ο Βάις δήλωσε ότι αισθάνθηκε υποχρεωμένος να μοιραστεί τις αναμνήσεις του μετά τη δημοσίευση από φίλους μιας ανάρτησης σε ιστολόγιο που δημοσιοποιήθηκε τον Νοέμβριο και περιελάμβανε νέες εντυπωσιακές εικόνες του στρατοπέδου που ελήφθησαν από επιστήμονες της NASA καθώς πραγματοποιούσαν μια εναέρια έρευνα του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας. Η εικόνα από ψηλά, η οποία καταγράφηκε με τη βοήθεια εξελιγμένης τεχνολογίας χαρτογράφησης με ραντάρ, αποκαλύπτει το φάσμα των δομών που είναι βυθισμένες μέσα στον πάγο και μια ζωή που μόνο λίγοι όπως ο Βάις θα μπορούσαν να περιγράψουν από κοντά.

Μια πόλη κάτω από τον πάγο

Η κατασκευή μιας «πόλης κάτω από τον πάγο», όπως αποκαλείται το Camp Century, ήταν ένα πρωτοφανές επίτευγμα μηχανικής. Οι πολικοί ερευνητικοί σταθμοί σήμερα είναι συνήθως χτισμένοι πάνω στον πάγο και όχι από κάτω.

Μηχανήματα βαρέως τύπου με περιστρεφόμενα φτυάρια έσκαψαν μέσα στο χιόνι, δημιουργώντας ένα δίκτυο από περίπου δύο δωδεκάδες σήραγγες. Τα προκατασκευασμένα κτήρια που ανεγέρθηκαν στα υπόγεια σπήλαια στέγαζαν κοιτώνες, τουαλέτες, εργαστήρια, τραπεζαρία, πλυντήριο και γυμναστήριο. Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας, που μεταφέρθηκε αργά για 138 μίλια (222 χιλιόμετρα) μέσα στο στρώμα πάγου και εγκαταστάθηκε κάτω από την επιφάνεια, τροφοδοτούσε τη βάση.

Η διαβίωση σε ένα στρώμα πάγου δεν ήταν τόσο σκληρή ή τόσο επίπονη όσο είχε αρχικά φοβηθεί ο Βάις. Μέσα στις καμπίνες, ήταν ζεστά και στεγνά. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι από τους σχεδόν 200 άνδρες του Camp Century ήταν μεταξύ 20 και 45 ετών, τα επείγοντα ιατρικά περιστατικά που απαιτούσαν την προσοχή του ήταν σπάνια. Ο Βάις περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του μελετώντας ιατρικά εγχειρίδια, παίζοντας σκάκι και μπριτζ και πίνοντας μαρτίνι των 10 σεντς. Το φαγητό, είπε, ήταν «εξαιρετικό».

«Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν συνήθως καλές (παρόλο που) ήσουν μέσα, ήσουν κάτω από το χιόνι. Υπήρχε μια μεγάλη σήραγγα στην οποία μπορούσες να οδηγήσεις ένα φορτηγό, μέσα στο camp, και ήταν μια μεγάλη σήραγγα», θυμάται ο Weiss.

Το νερό -το στρατόπεδο χρειαζόταν περίπου 8.000 γαλόνια (περίπου 30.000 λίτρα) την ημέρα- προερχόταν από ένα πηγάδι που σκάβονταν στον πάγο με ένα τρυπάνι που παρήγαγε ζεστό ατμό. Ομοίως, τα λύματα διοχετεύονταν με αντλία σε μια τρύπα στο στρώμα πάγου.

Λίγο μετά την έναρξη της λειτουργίας του το 1960, ο πυρηνικός αντιδραστήρας έκλεισε καθώς η ραδιενέργεια σε τμήματα του στρατοπέδου αυξήθηκε σε απαράδεκτα επίπεδα. Μεταφέρθηκε μόλυβδος για την καλύτερη προστασία των εξαρτημάτων του αντιδραστήρα. Οι αρμόδιοι είχαν διευθετήσει αυτά τα προβλήματα όταν έφτασε ο Βάις, και δεν θυμάται να τον ενοχλεί το γεγονός ότι ζούσε κοντά σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα.

«Μας είπαν ότι ένας από τους κύριους στόχους του Camp Century ήταν να αποδείξει ότι μια απομονωμένη εγκατάσταση θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί με πυρηνική ενέργεια με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Πιστεύαμε ότι ήταν ασφαλές και κανείς δεν μας είπε το αντίθετο», δήλωσε.

Ο Βάις σπάνια είχε λόγο να πάει στην επιφάνεια όπου φυσούσαν οι άνεμοι. «Θα μπορούσα να μείνω στην τρύπα, στο όρυγμα, για εβδομάδες και να μην βγω ποτέ», είπε. «Δεν είχα κανένα λόγο να βρίσκομαι εκεί πάνω. Αλλά μερικές φορές πήγαινα εκεί πάνω με άλλους αξιωματικούς για να δω τι συνέβαινε. Είχα μια φωτογραφική μηχανή και τράβηξα πολλές φωτογραφίες».

Οι αξιωματικοί μπορούσαν να περάσουν έως και έξι μήνες κάθε φορά στον ερευνητικό σταθμό, ενώ οι στρατιώτες μπορούσαν να περάσουν μόνο τέσσερις μήνες. Παρά τα κοκτέιλ και τις βραδινές ταινίες που ο Βάις εξέταζε ως ο καθορισμένος λογοκριτής ταινιών του στρατοπέδου, είπε ότι η απομόνωση είχε ψυχολογικό αντίκτυπο σε ορισμένους άνδρες. Ένα δημοφιλές αστείο μεταξύ των στρατιωτών ήταν ότι «πίσω από κάθε δέντρο κρυβόταν ένα όμορφο κορίτσι». Σύμφωνα με το βιβλίο του 2021 «Camp Century: The Untold Story of America’s Secret Arctic Military Base Under the Greenland Ice», με συγγραφείς τους Δανούς ιστορικούς της επιστήμης Κρίστιαν Νίλσεν και Χένρι Νίλσεν, μόνο μια γυναίκα πάτησε το πόδι της εκεί – μια Δανή γιατρός.

Σχέδιο Iceworm

Το Camp Century λειτούργησε συνεχώς μεταξύ 1960 και 1964 και στη συνέχεια μόνο τα καλοκαίρια μέχρι το κλείσιμό του το 1967. Η δημόσια αποστολή του σταθμού ήταν η επιστημονική έρευνα.

Η ίδια η βάση ήταν μια μελέτη για τη δυνατότητα μακροχρόνιας ανθρώπινης κατοίκησης στο στρώμα πάγου. Άλλα πεδία επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με το βιβλίο των Νίλσεν, περιλάμβαναν τα φαινόμενα γύρω από τον μαγνητικό βόρειο πόλο και πώς αυτά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα κανάλια επικοινωνίας, τη γεωφυσική του στρώματος πάγου και τον τρόπο εντοπισμού επικίνδυνων παγετωνικών σχισμών, καθώς και τον πειραματισμό με τη σπορά σύννεφων και άλλες τεχνικές ως τρόπους μετριασμού των επικίνδυνων whiteouts (συνθήκες μηδενικής ορατότητας λόγω χιονόπτωσης).

Διαβασε ακομα

Οι ΗΠΑ έχουν λατρεία με τη Γροιλανδία

Ο αμερικανικός στρατός διαφήμισε ενεργά τα επιτεύγματά του στο Camp Century. Στρατιωτικοί αξιωματούχοι φιλοξένησαν αρκετούς δημοσιογράφους, οι οποίοι έγραψαν ιστορίες που εξυμνούσαν το τεχνικό θαύμα που αντιπροσώπευε το στρατόπεδο. Στις τάξεις αυτές περιλαμβανόταν ο Γουόλτερ Κρονκάιτ, ο οποίος επισκέφθηκε και παρήγαγε ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του CBS για την εγκατάσταση πριν από την άφιξη του Βάις. Ο Βάις συνάντησε αργότερα τον Κρονκάιτ και δήλωσε ότι αντάλλαξαν ιστορίες για το χρόνο τους στο Camp Century. Η βάση καλωσόρισε επίσης δύο προσκόπους, έναν από τη Δανία, η οποία τότε ήλεγχε τη Γροιλανδία, και έναν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος πέρασε το χειμώνα του 1960 στο στρώμα πάγου μετά από τη νίκη του σε έναν διαγωνισμό.

Όμως, πίσω από τη μεγαλοπρέπεια και την προπαγάνδα του Ψυχρού Πολέμου, το Camp Century αποτελούσε πεδίο δοκιμών για μια μυστική αποστολή γνωστή ως Project Iceworm.

Το τολμηρό σχέδιο προέβλεπε ένα δίκτυο εγκαταστάσεων εκτόξευσης πυραύλων που θα συνδέονταν με ένα σύστημα σήραγγας κάτω από τους πάγους της Αρκτικής, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να φτάσει σε στόχους στη Ρωσία με μεγαλύτερη ακρίβεια. Ο στόχος του έργου ήταν να καλύψει τελικά μια περιοχή 52.000 τετραγωνικών μιλίων (περίπου 135.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων) – περίπου στο μέγεθος της Αλαμπάμα – με δυνατότητα ανάπτυξης περίπου 600 πυραύλων.

Ο Βάις δήλωσε ότι ήταν μάρτυρας μιας εκ των υστέρων μάλλον αποτυχημένης προσπάθειας για τη δημιουργία ενός βασικού άξονα του εγχειρήματος Iceworm, ενός τρόπου μετακίνησης των πυραύλων κάτω από τον πάγο, αποφεύγοντας τη ρωσική παρατήρηση: ενός υπόγειου σιδηροδρόμου. Θυμάται ανεπιτυχείς προσπάθειες κατασκευής του σιδηροδρόμου που έλαβαν χώρα σε μια σήραγγα σε σχήμα πετάλου που είχε σκαφτεί κάτω από τον πάγο, η οποία δοκιμάστηκε για να καταλάβουν τι είδους φορτία θα μπορούσε να αντέξει.

Το σχέδιο Iceworm έγινε γνωστό στο κοινό μόλις το 1997, όταν το Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων της Δανίας απέκτησε ένα αποχαρακτηρισμένο σύνολο αμερικανικών εγγράφων σε σχέση με μια ευρύτερη μελέτη του ρόλου που διαδραμάτισε η Γροιλανδία στον Ψυχρό Πόλεμο, σύμφωνα με το βιβλίο των Νίλσεν. Κανένας πύραυλος δεν έφτασε ποτέ στη χιονισμένη άγρια φύση του Camp Century, αν και πυρηνικοί πύραυλοι αποθηκεύτηκαν στην αεροπορική βάση Thule – ένα στρατιωτικό φυλάκιο των ΗΠΑ γνωστό σήμερα ως διαστημική βάση Pituffik, που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του στρώματος πάγου – μια κίνηση που προκάλεσε οργή στη Γροιλανδία και τη Δανία όταν έγινε γνωστή.

Το σχέδιο αναφέρεται επίσης σε ένα βιβλίο με τίτλο «The Engineer Studies Center and Army Analysis: A History of the U.S. Army Engineer Studies Center, 1943-1982», το οποίο εκδόθηκε στις αρχές του 1985, δήλωσε ο Έρικ Ράινερτ, επιμελητής στο Γραφείο Ιστορίας του Αρχηγείου του Σώματος Μηχανικών του Στρατού των ΗΠΑ. Πρόσθεσε ότι είναι πιθανό υλικό που σχετίζεται με το Project Iceworm να είναι ακόμη διαβαθμισμένο ή να αναμένει τον αποχαρακτηρισμό του. Το Πεντάγωνο δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.

Ο Κρίστιαν Νίλσεν δήλωσε ότι δεν υπάρχει πλήρης απολογισμός της έκτασης του έργου Iceworm.

«Το Project Iceworm αξίζει μια πολύ μεγαλύτερη ιστορία, επειδή στην πραγματικότητα έχουμε μόνο αυτό το ένα έγγραφο που το περιγράφει. Δεν έχουμε πραγματικά τα πρωτότυπα έγγραφα του Project Iceworm», δήλωσε ο Νίλσεν, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Άαρχους στη Δανία.

«Δεν ξέρουμε ποιοι το συζήτησαν και ποιοι ανέπτυξαν την ιδέα. Είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε πραγματικά πόσο σοβαρά την πήραν και αν ήταν μόνο σε έναν πολύ μικρό κύκλο ανθρώπων που ονειρεύονταν αυτή τη δυνατότητα».

Επιπλέον, δεν είναι σαφές αν το Project Iceworm γέννησε την ιδέα του Camp Century ή το αντίστροφο, πρόσθεσε. «Πολύς κόσμος φαίνεται να πιστεύει ότι το Project Iceworm ήταν το μεγάλο σχέδιο πίσω από το Camp Century, αλλά εγώ σκέφτομαι ότι το Camp Century ήταν ήδη σε εξέλιξη και μετά σκέφτηκαν: Εντάξει, τι θα λέγατε να το επεκτείνουμε αυτό».

Ο Βάις είπε ότι δεν άκουσε τίποτα για το Project Iceworm κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Camp Century.

«Δεν είμαι σίγουρος ότι ήξερα καν τη λέξη Iceworm το 1962 ή το ’63. Δεν ήξερα για πυραύλους ή πυρηνικά πράγματα που θα αποχαρακτηρίζονταν αργότερα, αλλά μας είπαν ότι ήθελαν να τρέξουν ένα μετρό κάτω από την επιφάνεια του πάγου», είπε ο Βάις.

Η Γροιλανδία, η οποία αποτελεί πλέον αυτόνομη περιοχή του Βασιλείου της Δανίας, παραμένει στρατηγικά ελκυστική για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αναβιώσει τις εκκλήσεις που διατυπώθηκαν κατά την πρώτη του προεδρία για την αμερικανική ιδιοκτησία του νησιού, το οποίο κατέχει μοναδική γεωπολιτική θέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης και είναι πλούσιο σε ορισμένους φυσικούς πόρους – συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων σπάνιων γαιών, η πρόσβαση στα οποία μπορεί να γίνει ευκολότερη καθώς το κλίμα θερμαίνεται.

«(Η Γροιλανδία) δεν είναι απαραίτητη για να εξαπολύσει κανείς επίθεση εναντίον της Ρωσίας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας, διότι αυτό μπορεί να το κάνει με άλλους τρόπους, κυρίως με πυρηνικά υποβρύχια και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Αλλά η Γροιλανδία εξακολουθεί να είναι αρκετά στρατηγική από την άποψη της επιτήρησης και είναι σημαντική για τους δρόμους μεταφοράς με το λιώσιμο της Αρκτικής», δήλωσε ο Κρίστιαν Νίλσεν.

Η κληρονομιά του Camp Century

Η προσπάθεια και τα έξοδα για τη συντήρηση ενός δικτύου χιλιομέτρων σηράγγων στο παγόβουνο ήταν ένας αποφασιστικός παράγοντας στην απόφαση να κλείσει το Camp Century το 1967. Τα στοιχεία της φύσης συνέθλιβαν σιγά σιγά τη βάση, καθώς η σταδιακή κίνηση του στρώματος πάγου παραμόρφωνε τις δομές. Ως αποτέλεσμα, οι σήραγγες έγιναν στενότερες με την πάροδο του χρόνου. Ο Βάις θυμάται ότι το «ξύσιμο» των τοιχωμάτων των σηράγγων και η μεταφορά των σωρών πάγου και χιονιού στην επιφάνεια απαιτούσε πολύ χρόνο και πόρους στο camp, το οποίο διέθετε ειδικό συνεργείο συντήρησης χιονιού.

Αν και το Camp Century ήταν μια περιπέτεια που δεν επιδίωξε ποτέ, για τον Βάις αποδείχθηκε σημείο καμπής. Οι ώρες που περνούσε στην κουκέτα του στον πάγο του έδωσαν χρόνο να διευρύνει και να εμβαθύνει τις σπουδές του- τελικά επέλεξε να επικεντρωθεί σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη καριέρα στην ουρολογία. Ο Βάις δεν θεραπεύει πλέον ασθενείς, αλλά εξακολουθεί να γράφει ενεργά προτάσεις επιχορηγήσεων και επιστημονικές εργασίες.

Η επιστημονική κληρονομιά του Camp Century παραμένει επίσης, ιδίως στην έρευνα για το κλίμα. Κατά τη διάρκεια επτά ετών, οι επιστήμονες που εγκαταστάθηκαν στο Camp Century διέρρηξαν τον πρώτο πυρήνα πάγου που κατέγραψε όλο το πάχος του στρώματος πάγου – σε βάθος 1.390 μέτρων – και περιλάμβανε και κάποια ιζήματα από το έδαφος από κάτω. Παρόλο που οι επόμενοι πυρήνες πάγου παρείχαν πιο λεπτομερείς πληροφορίες, αποτέλεσε το πρώτο αρχείο παρελθουσών κλιματικών συνθηκών που ξεπερνά τα 100.000 χρόνια.

Παρόμοια με τον τρόπο που οι δακτύλιοι των δέντρων αποκαλύπτουν τις κλιματικές συνθήκες των προηγούμενων ετών, από έναν πυρήνα πάγου οι επιστήμονες μπορούν να διακρίνουν τις ετήσιες διακυμάνσεις του χιονιού και του πάγου, ενώ τα ισότοπα οξυγόνου που περιέχονται στις φυσαλίδες του αέρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δείκτης θερμοκρασίας.

«Το ’66, όταν βγήκε ο πυρήνας πάγου, δεν γνωρίζαμε πολλά για το κλίμα του παρελθόντος», δήλωσε ο Γουίλιαμ Κόλγκαν, Καναδός καθηγητής παγετωνολογίας με έδρα τη Γεωλογική Υπηρεσία της Δανίας και της Γροιλανδίας, ο οποίος χαρακτηρίζει το Camp Century ως τη γενέτειρα της παλαιοκλιματολογίας.

«Αυτός ο πρώτος πυρήνας πάγου μας έδωσε το έναυσμα για να κατανοήσουμε το παλαιοκλίμα της Γης. Είναι δύσκολο να το υποτιμήσει κανείς. Τώρα, όταν εξετάζουμε το ατμοσφαιρικό μας CO2 και το τοποθετούμε σε αυτό το πλαίσιο 800.000 ετών, αυτό προέρχεται από πυρήνες πάγου. Πίσω στο 1966, δεν είχαμε καν πλαίσιο 1.000 ετών», είπε.

Ο Πολ Μπίρμαν, καθηγητής και γεωμορφολόγος στο Πανεπιστήμιο του Βερμόντ, συμφώνησε, περιγράφοντας τη διάτρηση του πυρήνα πάγου και τη δημοσίευση του 1969 που αποκαλύπτει τα μυστικά του, ως ένα εκπληκτικό επίτευγμα. Τα ευρήματα είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ουσιαστικά μια παγωμένη πέτρα της Ροζέτας, που επέτρεψε στους επιστήμονες να κατανοήσουν με λεπτομέρεια το κλίμα των τελευταίων 100.000 ετών και όχι μόνο.

«Αυτή είναι πιθανώς ακόμη η πιο σημαντική εργασία στην επιστήμη του κλίματος, αν έπρεπε να διαλέξουμε μία», δήλωσε ο Μπίρμαν, ο οποίος είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «When the Ice Is Gone: What a Greenland Ice Core Reveals About Earth’s Tumultuous History and Perilous Future» (Όταν οι πάγοι φύγουν: Τι αποκαλύπτει ένας πυρήνας πάγου της Γροιλανδίας για την ταραχώδη ιστορία και το επικίνδυνο μέλλον της Γης).

Κίνδυνος έκθεσης σε απόβλητα σε έναν κόσμο που θερμαίνεται

Ο Κόλγκαν επισκέφθηκε το Camp Century για πρώτη φορά το 2010 για να τρυπήσει έναν επιπλέον πυρήνα πάγου που καλύπτει την περίοδο από το 1966 έως σήμερα. Αυτό το ταξίδι τον άφησε να αναρωτιέται για το τι είχε απομείνει από το Camp Century στον πάγο κάτω από τα πόδια του.

Ο Κόλγκαν επέστρεψε στην τοποθεσία του Camp Century και στη συνέχεια ξεκίνησε ένα πολυετές έργο για να καταγράψει και να κατανοήσει αν τα βιολογικά, χημικά και ραδιενεργά απόβλητα και τα φυσικά συντρίμμια που άφησε πίσω του όταν έκλεισε το Camp Century κινδύνευαν να εκτεθούν καθώς το κλίμα θερμαίνεται.

Ο αμερικανικός στρατός απομάκρυνε τον πυρηνικό αντιδραστήρα που τροφοδοτούσε το Camp Century, αλλά παρτίδες ραδιενεργών λυμάτων είχαν απορριφθεί σε μια κοιλότητα στο στρώμα πάγου κατά τη διάρκεια των ετών λειτουργίας του. Επιπλέον, τα λύματα που παρήγαγαν οι κάτοικοι των στρατοπέδων εξακολουθούν να περιέχονται στον πάγο.

Δεν είναι σαφές αν αυτά τα απόβλητα και τα χαλάσματα θα παραμείνουν ενταφιασμένα στον πάγο για πάντα. Οι προβλέψεις του Κόλγκαν, που περιγράφονται σε μια μελέτη του 2016 και σε μια μεταγενέστερη μελέτη του 2022, δείχνουν ότι η περιοχή δεν θα παρουσιάσει σημαντικό λιώσιμο πριν από το 2100. Η πρόβλεψη αυτή θα μπορούσε να αλλάξει μετά το 2100, εάν δεν υιοθετηθεί η συμφωνία του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κάτω των 2 βαθμών Κελσίου, είπε.

Ο πυρήνας που εξήχθη από το Camp Century πριν από σχεδόν πέντε δεκαετίες εξακολουθεί να παράγει νέες πληροφορίες. Ενώ μεγάλο μέρος του δείγματος καταστράφηκε κατά την αρχική φάση της μελέτης, τα εναπομείναντα τμήματα αποθηκεύονται κοντά στο Ντένβερ στο National Science Federation Ice Core Facility, μετά από ένα πέρασμα από το Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Ωστόσο, ίζημα από τον πυρήνα πάγου από τον πυθμένα που οι ερευνητές είχαν χάσει τα ίχνη του αφού έφυγε από το Μπάφαλο τη δεκαετία του 1990, εμφανίστηκε απροσδόκητα το 2017 αποθηκευμένο σε γυάλινα βάζα σε καταψύκτη στην Κοπεγχάγη.

Ο Μπίρμαν κλήθηκε να μελετήσει μέρος του δείγματος και θυμήθηκε ότι το λιώσιμο του παγωμένου ιζήματος στο εργαστήριό του στο Βερμόντ το 2019 ήταν η μοναδική «στιγμή Εύρηκα» της καριέρας του.

Η ανάλυσή του αποκάλυψε απολιθωμένα φυτικά υπολείμματα στο ίζημα – κομμάτια κλαδιών, φύλλων και βρύων, τα οποία, όπως είπε, προσέφεραν την πρώτη άμεση απόδειξη ότι ένα μεγάλο μέρος της Γροιλανδίας ήταν χωρίς πάγο πριν από περίπου 400.000 χρόνια, όταν οι θερμοκρασίες ήταν παρόμοιες με αυτές που προσεγγίζει τώρα ο κόσμος.

«Στην πραγματικότητα έχουμε φυτά και ζωύφια, πράγματα που σου λένε ότι ο πάγος είχε φύγει», είπε.

Η μελέτη ανέτρεψε τις προηγούμενες υποθέσεις ότι το μεγαλύτερο μέρος του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας έχει παγώσει για εκατομμύρια χρόνια και υποδηλώνει την πιθανότητα ανησυχητικής ανόδου της στάθμης της θάλασσας, εάν λιώσει εντελώς.

Για τον Μπίρμαν, η επιστημονική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Camp Century αποτελεί την πιο ισχυρή κληρονομιά του σταθμού. Είπε ότι σχεδόν 100 επιστημονικές εργασίες έχουν δημοσιευθεί από επιστήμονες που βασίζονται σε εργασίες που έγιναν σε αυτό που περιέγραψε ως ένα μοναδικό φυλάκιο της ανθρωπότητας.

«Αυτός ο πυρήνας συνεχίζει να ζει. Όλα τα υπόλοιπα στον καταυλισμό έχουν συντριβεί και οι περισσότεροι από τους ανθρώπους (που εργάστηκαν εκεί) είναι νεκροί», δήλωσε ο Μπίρμαν. «Ζει με έναν τρόπο που μας λέει, σε μια εποχή που πρέπει οπωσδήποτε να μάθουμε πώς συμπεριφερόταν το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας στο παρελθόν, όταν αυτό το σώμα πάγου είχε εξαφανιστεί».

Με πληροφορίες από CNN