Μία πυκνή εκλογική χρονιά φεύγει και έρχεται ακόμη μία. Οι ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες σε αρκετές σημαντικές εκλογές κατά τη διάρκεια του 2025 σε διάφορες χώρες του κόσμου.

Γερμανία, Καναδάς, Χιλή, Λευκορωσία και Φιλιππίνες εισέρχονται σε εκλογική τροχιά, με πολλά ΄διακυβεύματα να παραμένουν επί του παγκόσμιου «τάπητος», όπως ο αντίκτυπος του πληθωρισμού, η άνοδος της λαϊκιστικής δεξιάς και οι συνέπειες των πολέμων στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Ειδικοί τοποθετούνται για τις πέντε χώρες και εξηγούν τι διακυβεύεται σε κάθε μία από αυτές με τις εκλογικές αναμετρήσεις που έρχονται.

Λευκορωσία (26 Ιανουαρίου)

– Tatsiana Kulakevich, αναπληρώτρια καθηγήτρια, Σχολή Διεπιστημονικών Παγκόσμιων Σπουδών, Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα

Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο μακροβιότερος αυταρχικός ηγέτης της Ευρώπης, θα είναι υποψήφιος για έβδομη θητεία στις 26 Ιανουαρίου 2025 – και δεν αναμένεται να χάσει.

Δεν θα συμμετάσχει καμία πραγματική αντιπολίτευση στις επερχόμενες εκλογές απέναντι στον Λουκασένκο, ο οποίος κυβερνά τη χώρα από το 1994.

Τέσσερα άλλα πρόσωπα διεκδικούν υποψηφιότητα, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, Αλέχ Χαϊντουκέβιτς, που ήταν υποψήφιος στις εκλογές του 2020 αλλά απέσυρε την υποψηφιότητά του υπέρ του Λουκασένκο. Οι υπόλοιποι περιλαμβάνουν την Άννα Καναπατσκάγια, πρώην μέλος του κοινοβουλίου και επιχειρηματία, καθώς και τους Αλεξάντερ Χιζνιάκ και Σεργκέι Σιράνκο. Όλοι έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους προς τον Λουκασένκο και τις βασικές του πολιτικές.

Οι παρούσες συνθήκες στη Λευκορωσία δεν επιτρέπουν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Οι Λευκορώσοι που ζουν στο εξωτερικό δεν θα μπορέσουν να ψηφίσουν. Μετά τις μαζικές διαδηλώσεις στις εκλογές του 2020, οι λευκορωσικές αρχές σταμάτησαν να στήνουν εκλογικά κέντρα σε διπλωματικές αποστολές.

Εκείνη τη χρονιά, οι διαδηλωτές κατηγόρησαν για εκτεταμένη εκλογική νοθεία υπέρ του Λουκασένκο και υποστήριξαν ότι η πλειοψηφία στήριξε τη Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, την κύρια αντίπαλό του, η οποία τώρα ηγείται της αντιπολίτευσης από την εξορία στη Λιθουανία.

Η καταστολή συνεχίζεται μετά τις διαμαρτυρίες του 2020, με πάνω από 1.200 πολιτικούς κρατούμενους να παραμένουν υπό κράτηση. Παράλληλα, εκατοντάδες χιλιάδες Λευκορώσοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.

Εάν ο Λουκασένκο κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2025, η Λευκορωσία πιθανότατα θα συνεχίσει να αποτελεί βασικό σύμμαχο της Ρωσίας, φιλοξενώντας ρωσικά πυρηνικά όπλα και παρέχοντας βάση για στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως φάνηκε στην πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Γερμανία (23 Φεβρουαρίου)

– Garret Martin, καθηγητής διεθνούς πολιτικής και παγκόσμιας ασφάλειας, American University

Το γερμανικό κοινό γνώριζε ότι θα κληθεί να ψηφίσει σε ομοσπονδιακές εκλογές το 2025. Ωστόσο, η πρόσφατη κατάρρευση της γερμανικής κυβερνητικής συμμαχίας σημαίνει ότι η ψήφος θα γίνει στις 23 Φεβρουαρίου – επτά μήνες νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Μετά από εβδομάδες διαφωνιών για τον προϋπολογισμό, ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέλυσε τον Υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ τον Νοέμβριο, προκαλώντας την αποχώρηση του κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών από τη συμμαχία. Αυτό άφησε την κυβέρνηση χωρίς πλειοψηφία και οδήγησε σε πρόωρες εκλογές.

Οι εκλογές του Φεβρουαρίου λαμβάνουν χώρα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη παγκόσμια συγκυρία για τη Γερμανία. Πέρα από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από την Κίνα και πιθανές εμπορικές διαμάχες με τις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Σολτς βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρές προκλήσεις για να διατηρήσει τη θέση του ως καγκελάριος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του βρίσκεται πίσω από την κεντροδεξιά Ένωση Χριστιανοδημοκρατών.

Φιλιππίνες (12 Μαΐου)

– Lisandro E. Claudio, αναπληρωτής καθηγητής σπουδών Νοτιοανατολικής Ασίας, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ

Από το τέλος της δικτατορίας του Φερδινάντο Μάρκος το 1986, οι πρόεδροι στις Φιλιππίνες περιορίζονται σε μια εξαετή θητεία, αλλά οι ενδιάμεσες εκλογές – στις οποίες εκλέγονται τοπικοί αξιωματούχοι, αντιπρόσωποι και 12 εθνικά εκλεγμένοι γερουσιαστές – εξακολουθούν να είναι σημαντικές. Το 2025 είναι μία από αυτές τις χρονιές.

Στα χαρτιά, αυτές οι γερουσιαστικές εκλογές θεωρούνται δημοψήφισμα για τον εκάστοτε πρόεδρο. Στην πράξη, αποτελούν περισσότερο επίδειξη της ισχυρής επιρροής του προέδρου στα πολιτικά δίκτυα.

Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό δεν θα ισχύσει και στις εκλογές του Μαΐου 2025. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποψήφιοι γερουσιαστές που υποστηρίζονται από τον Πρόεδρο Φερδινάντο Μάρκος Τζούνιορ θα μπορούσαν να κερδίσουν 9 ή 10 από τις 12 ανοιχτές θέσεις.

Αυτό είναι κρίσιμο για τον Μάρκος Τζούνιορ, ο οποίος πρέπει να εδραιώσει την εξουσία του εν μέσω διαμάχης με την Αντιπρόεδρο Σάρα Ντουτέρτε, κόρη του προηγούμενου προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε. Παρότι αρχικά συνεργάστηκε με τον Μάρκος στις εκλογές του 2022, η σχέση τους διαλύθηκε όταν έγινε σαφές ότι ο Μάρκος δεν την υπολόγιζε ως διάδοχό του.

Μια γερουσία υπό τον έλεγχο του Μάρκος θα μπορούσε να αυξήσει τις πιθανότητες καταδίκης της Ντουτέρτε σε περίπτωση δίκης καθαίρεσης για φερόμενη κακοδιαχείριση κονδυλίων. Αυτό όχι μόνο θα την αφαιρούσε από το αξίωμα, αλλά θα την εμπόδιζε να διεκδικήσει την προεδρία το 2028 – μια εξέλιξη που ο Μάρκος θεωρεί απαραίτητη για τη διατήρηση της πολιτικής του κυριαρχίας.

Καναδάς (Πριν από τις 20 Οκτωβρίου)

– Patrick James, ομότιμος καθηγητής πολιτικής επιστήμης και διεθνών σχέσεων, USC Dornsife
Οι πιθανότητες για πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές στον Καναδά φαίνονται αυξημένες, πολύ πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία της 20ής Οκτωβρίου 2025.

Ο Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, ο οποίος ήδη υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις, αντιμετωπίζει την πιθανή πτώση της εύθραυστης κυβερνητικής του συμμαχίας.

Ο Τριντό υπέστη δύο μεγάλες πολιτικές ήττες τον Δεκέμβριο του 2024: αφενός, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τον χλεύασε ως «κυβερνήτη» του Καναδά και απείλησε με δασμούς 25%. Αφετέρου, η Υπουργός Οικονομικών Κρίστια Φρίλαντ παραιτήθηκε λόγω αμετάκλητων διαφορών σε θέματα πολιτικής.

Ο συντηρητικός ηγέτης Πιερ Πουαλιεβρ, πιθανός αντίπαλος του Τριντό, έχει αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, εκμεταλλευόμενος τη δημόσια δυσαρέσκεια για τον υψηλό πληθωρισμό και άλλα οικονομικά προβλήματα.

Η επικείμενη εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να καθορίσει την ταυτότητα του Καναδά: θα καταφέρει ο Τριντό να διατηρήσει την εξουσία και να συνεχίσει μια σοσιαλιστική ατζέντα, ή θα επικρατήσει ο Πουαλιεβρ, επαναφέροντας τον Καναδά σε μια πιο συντηρητική πορεία;

Χιλή (16 Νοεμβρίου)

– Jorge Heine, καθηγητής παγκόσμιων σπουδών, Πανεπιστήμιο της Βοστώνης

Οι προεδρικές εκλογές στη Χιλή έχουν προγραμματιστεί για τις 16 Νοεμβρίου 2025. Εξαιτίας του συστήματος ψηφοφορίας, όπου οι υποψήφιοι χρειάζονται τουλάχιστον 50% συν μία ψήφο για να εκλεγούν, είναι πιθανό να διεξαχθεί δεύτερος γύρος στις 14 Δεκεμβρίου.

Ο τρέχων πρόεδρος, Γκαμπριέλ Μπόριτς, που εξελέγη το 2021 σε ηλικία μόλις 35 ετών – ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία της Χιλής – δεν μπορεί να επανεκλεγεί. Κατά τη θητεία του, ο Μπόριτς δυσκολεύτηκε να εφαρμόσει το φιλόδοξο πρόγραμμα κοινωνικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησής του, κυρίως λόγω έλλειψης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

Μετά από χρόνια κοινωνικής αναταραχής και της πανδημίας COVID-19, η Χιλή έχει πλέον ανακτήσει μια σχετική πολιτική και οικονομική σταθερότητα. Ωστόσο, το έγκλημα έχει αυξηθεί σημαντικά, αποτελώντας πλέον βασική ανησυχία των ψηφοφόρων.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η δεξιά αντιπολίτευση, υπό την ηγεσία της πρώην δημάρχου Εβελίν Ματέι, έχει τις περισσότερες πιθανότητες να επικρατήσει. Ωστόσο, η κυβερνητική συμμαχία, που τα πήγε καλύτερα από το αναμενόμενο στις τοπικές εκλογές του 2024, δεν έχει αποκλειστεί από το να δημιουργήσει εκπλήξεις.

Με πληροφορίες από The Conversation