Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών και εταιρειών έχουν στο στόχαστρό τους τη Σελήνη, σε έναν αγώνα για πόρους και κυριαρχία σε παρόντα χρόνο στο όχι και τόσο πια μακρινό διάστημα, γράφοντας το σενάριο μιας σύγχρονης εποχής του «Πολέμου των Άστρων».

Αυτή την εβδομάδα, εικόνες μεταδόθηκαν στη Γη με τη σημαία της Κίνας να κυματίζει στη Σελήνη. Είναι η τέταρτη προσγείωση της χώρας εκεί – και η πρώτη αποστολή που φέρνει δείγματα από τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης.

Τους τελευταίους 12 μήνες, η Ινδία και η Ιαπωνία έχουν επίσης στείλει διαστημικά σκάφη στη σεληνιακή επιφάνεια. Τον Φεβρουάριο, η αμερικανική εταιρεία Intuitive Machines έγινε η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που έστειλε σκάφος στη Σελήνη και υπάρχουν πολλά ακόμη που θα ακολουθήσουν.

Εν τω μεταξύ, η NASA θέλει να στείλει ξανά ανθρώπους πίσω στη Σελήνη, με τους αστροναύτες της αποστολής Artemis να στοχεύουν σε προσγείωση το 2026. Η Κίνα, από την πλευρά της, λέει ότι θα στείλει ανθρώπους στη Σελήνη μέχρι το 2030. Και αντί για φευγαλέες επισκέψεις, το σχέδιο είναι να χτιστούν μόνιμες βάσεις.

Αλλά σε μια εποχή νέας όξυνσης στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων, αυτή η νέα διαστημική κούρσα θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξαγωγή εντάσεων στη Γη που θα μεταφερθούν στη σεληνιακή επιφάνεια.

«Η σχέση μας με τη Σελήνη πρόκειται να αλλάξει ριζικά πολύ σύντομα», προειδοποιεί ο Τζάστιν Χόλκομμπ, γεωλόγος από το Πανεπιστήμιο του Κάνσας. Η ταχύτητα της εξερεύνησης του διαστήματος τώρα «ξεπερνά τους νόμους μας», λέει ο ίδιος.

Διαβασε ακομα

Η κινεζική διαστημική αποστολή Chang’e 6 φέρνει στη Γη δείγματα από τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης

Καθώς αυξάνονταν οι εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο φόβος ήταν ότι το Διάστημα θα μπορούσε να γίνει στρατιωτικό πεδίο μάχης, επομένως το βασικό μέρος της συνθήκης ήταν ότι δεν θα μπορούσαν να σταλούν εκεί πυρηνικά όπλα. Περισσότερα από 100 έθνη υπέγραψαν. Αλλά αυτή η νέα διαστημική εποχή μοιάζει διαφορετική από εκείνη του τότε.

Μια σημαντική αλλαγή είναι ότι οι σύγχρονες αποστολές στη Σελήνη δεν είναι υπόθεση αποκλειστικά των εθνών – οι εταιρείες ανταγωνίζονται επίσης μεταξύ τους. Τον Ιανουάριο, μια εμπορική αποστολή με την ονομασία Peregrine ανακοίνωσε ότι θα μεταφέρει στη Σελήνη ανθρώπινη τέφρα, δείγματα DNA και ένα αθλητικό ποτό, με επωνυμία. Λόγω διαρροής καυσίμου, το υλικό έφτασε ποτέ τελικά εκεί, αλλά πυροδότησε τη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η παράδοση αυτού του εκλεκτού αποθέματος ταιριάζει με την αρχή της συνθήκης ότι η εξερεύνηση πρέπει να ωφελήσει όλη την ανθρωπότητα.

«Αρχίζουμε να στέλνουμε πράγματα εκεί πάνω μόνο και μόνο επειδή μπορούμε. Δεν υπάρχει πλέον κανένας λόγος», λέει η Michelle Hanlon, δικηγόρος και ιδρύτρια του For All Moonkind, μιας οργάνωσης που επιδιώκει να προστατεύσει τις τοποθεσίες προσγείωσης του Apollo. «Πλέον μπορούμε να φθάσουμε στη Σελήνη και κάνουμε κατάχρηση αυτής της δυνατότητας», λέει.

Φυσικά, τα εθνικά κράτη εξακολουθούν να παραμένουν τελικά οι βασικοί παίκτες σε όλο αυτό. Ο Sa’id Mosteshar, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικής Πολιτικής και Νομικής του Λονδίνου, υποστηρίζει ότι κάθε εταιρεία θα πρέπει να λάβει άδεια για να πάει στο διάστημα από ένα κράτος, η οποία θα περιορίζεται από τις διεθνείς συνθήκες.

Φυσικά, σε ό,τι αφορά στον διακρατικό ανταγωνισμό και την εθνική υπερηφάνεια, υπάρχει ακόμη μεγάλο κύρος που αποκτά ένα έθνος αν γίνει μέλος της κλειστής λέσχης όσων έστειλαν αποστολές στο Διάστημα.

Μετά τις επιτυχημένες αποστολές τους, η Ινδία και η Ιαπωνία θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι είναι παγκόσμιοι διαστημικοί παίκτες. Και ένα έθνος με μια επιτυχημένη διαστημική βιομηχανία μπορεί να φέρει μεγάλη ώθηση στην οικονομία μέσω θέσεων εργασίας, καινοτομίας.

Αλλά η κούρσα της Σελήνης προσφέρει ένα ακόμα μεγαλύτερο έπαθλο: τους πόρους της. Ενώ το σεληνιακό έδαφος φαίνεται μάλλον άγονο, περιέχει ορυκτά, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων γαιών, μέταλλα όπως σίδηρος και τιτάνιο – καθώς και ήλιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε οτιδήποτε, από υπεραγωγούς μέχρι ιατρικό εξοπλισμό.

Οι εκτιμήσεις για την αξία όλων αυτών ποικίλλουν πολύ, από δισεκατομμύρια έως τετράκις εκατομμύρια. Έτσι, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί ορισμένοι βλέπουν τη Σελήνη ως ένα μέρος για να βγάλουν πολλά χρήματα. Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή θα ήταν μια πολύ μακροπρόθεσμη επένδυση – και η τεχνολογία που απαιτείται για την εξαγωγή και την επιστροφή αυτών των σεληνιακών πόρων είναι αρκετά μακριά.

Με πληροφορίες από BBC