Μια εικόνα που σταματά τον χρόνο. Ένα βλέμμα που δεν μπορείς να προσπεράσεις. Η φωτογραφία της Παλαιστίνιας φωτορεπόρτερ Samar Abu Elouf, που τραβήχτηκε για την εφημερίδα The New York Times και κέρδισε το κορυφαίο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό φωτογραφίας World Press Photo για το 2025, είναι πολλά παραπάνω από μια δημοσιογραφική επιτυχία. Είναι μια σιωπηλή κραυγή για τα παιδιά του πολέμου. Και στο κέντρο της, ο μικρός Mahmoud Ajjour.

Ο Mahmoud ήταν μόλις εννέα ετών όταν σε μια ισραηλινή επίθεση στη Γάζα έχασε και τα δύο του χέρια. Σήμερα, στα δέκα του, ζει με την οικογένειά του στη Ντόχα του Κατάρ, προσπαθώντας να ξαναμάθει τη ζωή απ’ την αρχή: να γράφει, να παίζει, να ντύνεται, όλα με τα πόδια. Το όνειρό του είναι απλό, αλλά βαθιά συγκινητικό: να αποκτήσει προσθετικά μέλη και να μπορέσει να ζήσει όπως κάθε παιδί της ηλικίας του.

Η φωτογραφία της Abu Elouf τραβήχτηκε όταν ο ήλιος έμπαινε δειλά στο μικρό διαμέρισμα της οικογένειας στη Ντόχα, όπου έχουν βρει καταφύγιο μετά τον σοβαρό τραυματισμό του Mahmoud.

Στη φωτογραφία το μικρό αγόρι κάθεται ήρεμα και μας κοιτάζει. Το φως λούζει το πρόσωπό του, αναδεικνύοντας τη δύναμη, την τρυφερότητα και την αθωότητα που η σκληρότητα του πολέμου δεν κατάφερε να του αφαιρέσει. Δεν είναι μια σκληρή εικόνα. Είναι μια εικόνα σπαρακτικής αξιοπρέπειας.

«Όταν βλέπω τον Mahmoud, σκέφτομαι τα δικά μου παιδιά», λέει η Abu Elouf, η οποία κατάγεται και η ίδια από τη Γάζα. Ζει στο ίδιο συγκρότημα με την οικογένεια του παιδιού στη Ντόχα, και η σχέση της με τα πρόσωπα που φωτογραφίζει είναι άμεση, σχεδόν οικογενειακή. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να ενθαρρύνει και η νέα πολιτική του World Press Photo: Να δώσει φωνή σε φωτογράφους που προέρχονται από τις ίδιες κοινότητες όπου εκτυλίσσονται τα γεγονότα.

Η διευθύντρια του θεσμού, Joumana El Zein Khoury, άλλαξε ριζικά τους κανόνες τα τελευταία πέντε χρόνια, ενθαρρύνοντας την ποικιλομορφία και την εκπροσώπηση. «Πώς μπορείς να λες ότι εκπροσωπείς τον κόσμο όταν οι περισσότεροι νικητές είναι λευκοί άνδρες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ;» λέει με νόημα.

Η ιστορία του Mahmoud δεν είναι μοναδική. Κι αυτό είναι το πιο οδυνηρό. Ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι η Γάζα θα έχει μέχρι το τέλος του 2024 τα περισσότερα ακρωτηριασμένα παιδιά αναλογικά στον κόσμο. Πάνω από 7.000 ασθενείς έχουν απομακρυνθεί από τη Γάζα για θεραπεία, 11.000 άλλοι περιμένουν. Πολλοί από αυτούς είναι παιδιά.

Η παγκόσμια επιτροπή που απένειμε το βραβείο στην Abu Elouf υπογράμμισε ότι η εικόνα της «μιλάει για το μακροπρόθεσμο κόστος του πολέμου, τις σιωπές που συντηρούν τη βία, και τον ρόλο της δημοσιογραφίας να φωτίζει αυτές τις αλήθειες».

Διαβασε ακομα

Τα κλεμμένα παιδικά χρόνια της Γάζας

Χωρίς να αποφεύγει τις σωματικές επιπτώσεις του πολέμου, η φωτογραφία προσεγγίζει τη σύγκρουση και την ανιθαγένεια από μια ανθρώπινη οπτική γωνία, ρίχνοντας φως στα σωματικά και ψυχολογικά τραύματα που έχουν αναγκαστεί να υποστούν και θα συνεχίσουν να υπομένουν οι άμαχοι μέσα από τις βιομηχανικής κλίμακας δολοφονίες και τον πόλεμο.

Στο πρόσωπο του Mahmoud καθρεφτίζεται η απώλεια, αλλά και η ελπίδα. Και στο έργο της Abu Elouf, η πιο σημαντική αποστολή της φωτοδημοσιογραφίας: Να δώσει φωνή στους σιωπηλούς.

Με πληροφορίες από The Art Newspaper, World Press Photo