Μια ηλιόλουστη φθινοπωρινή ημέρα στην Κωνσταντινούπολη, περίπου 300 νέες γυναίκες συγκεντρώθηκαν στην περιοχή Καντίκιοϊ, στην ανατολική όχθη του Βοσπόρου, για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Η Ομοσπονδία Νέων Φεμινιστριών της Τουρκίας είχε καλέσει για τη διαδήλωση μετά από μια σειρά βίαιων δολοφονιών.

Στις 4 Οκτωβρίου, ένας 19χρονος άνδρας μαχαίρωσε και αποκεφάλισε δύο νεαρές γυναίκες στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, με πληθυσμό άνω των 15 εκατομμυρίων. Μετά τη δεύτερη δολοφονία στα Θεοδοσιανά Τείχη, αυτοκτόνησε μπροστά σε πολλούς περαστικούς.

Μια εβδομάδα νωρίτερα, μια νεαρή αστυνομικός δολοφονήθηκε ενώ ήταν σε υπηρεσία. Τον Αύγουστο, η υπόθεση ενός αγνοούμενου κοριτσιού κράτησε τη χώρα σε αγωνία για εβδομάδες, μέχρι που το άψυχο σώμα της βρέθηκε κοντά σε έναν ποταμό στη νοτιοανατολική Ανατολία.

Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια συχνά προβάλλουν εκπομπές σχετικά με τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Οι γυναίκες που συμμετέχουν σε έρευνες εκφράζουν το φόβο τους, ενώ οι γονείς πανικοβάλλονται όταν οι κόρες τους αργούν να γυρίσουν σπίτι.

Η έμφυλη βία έχει πάρει νέες διαστάσεις

«Η βία κατά των γυναικών δεν είναι κάτι νέο», δήλωσε η Εσίν Ιζέλ Ουϊσάλ, δικηγόρος της πλατφόρμας “We Will Stop Feminicides” στην Τουρκία. «Αλλά έχει πάρει νέες διαστάσεις. Τα εγκλήματα γίνονται πιο βίαια, και τα θύματα και οι δράστες είναι όλο και πιο νέοι».

Η πλατφόρμα κατέγραψε 295 δολοφονίες γυναικών από άνδρες και 184 ύποπτους θανάτους κατά τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους. Το 2023 υπήρξαν 315 δολοφονίες και 248 ύποπτοι θάνατοι. Εάν οι γυναίκες φέρονται να έπεσαν από μπαλκόνια ή παράθυρα ή αυτοκτόνησαν χωρίς προφανή λόγο, οι περιπτώσεις θεωρούνται ύποπτες.

Η Ουϊσάλ ανέφερε ότι η βία κατά των γυναικών αυξάνεται, ιδιαίτερα ο αριθμός των ύποπτων θανάτων, που αυξήθηκε κατά 82% μεταξύ 2017 και 2023. Τόνισε ότι η βία συμβαίνει συνήθως στα σπίτια των θυμάτων, αλλά και η βία στους δρόμους αυξάνεται. Πρόσθεσε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι δράστες είναι σύντροφοι, πρώην σύντροφοι ή συγγενείς. Φέτος, το 65% των δραστών παραδέχτηκαν ότι σκότωσαν γυναίκες επειδή ζήτησαν να χωρίσουν ή αρνήθηκαν να τους παντρευτούν.

«Το πρόβλημα είναι η πατριαρχία»

Οι νέες φεμινίστριες κατηγορούν το πατριαρχικό σύστημα για τη βία. Στην Κωνσταντινούπολη, οι διαδηλωτές φώναζαν: «Το πρόβλημα είναι η πατριαρχία! Το πρόβλημα είναι η κυβέρνηση!» Κατηγορούν τις θρησκευτικά καθοδηγούμενες συντηρητικές οικογενειακές πολιτικές της κυβέρνησης για τη συμβολή τους στην κλιμάκωση της βίας.

Αδελφότητες ισλαμιστών που στηρίζουν την κυβέρνηση έχουν επανειλημμένα ζητήσει την κατάργηση των υφιστάμενων νόμων που προστατεύουν τις γυναίκες και τον περιορισμό των πληρωμών διατροφής, όπως και τα κόμματα του συνασπισμού του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Υπό πίεση από αυτές τις συντηρητικές δυνάμεις, η Τουρκία αποχώρησε το 2021 από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία προορίζεται για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η κυβέρνηση δικαιολόγησε την κίνηση αυτή, ισχυριζόμενη ότι η σύμβαση προωθεί την ομοφυλοφιλία και απειλεί τις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες.

Ο Ερντογάν έχει υποστηρίξει στο παρελθόν ότι η τουρκική νομοθεσία προσφέρει αρκετή προστασία για τις γυναίκες, ακόμη και χωρίς τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο, μετά από συνεχή κριτική, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα ενισχύσει τον ποινικό κώδικα.

Διαβασε ακομα

Μήπως ήρθε η ώρα να αναγνωριστεί ο όρος «γυναικοκτονία»; Τι πιστεύουν οι Έλληνες

Πολλοί ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα πιστεύουν ότι ο ποινικός κώδικας επαρκεί, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν εφαρμόζεται πάντα. Κατηγορούν την κυβέρνηση ότι τα τελευταία χρόνια επικεντρώθηκε περισσότερο στη δίωξη των αντιπολιτευόμενων, παρά των επικίνδυνων και βίαιων εγκληματιών.

Με πληροφορίες από DW