Η θανατηφόρα βία στο γαλλικό νησί της Νέας Καληδονίας συνεχίστηκε για τρίτη ημέρα την Τετάρτη (15/05), με ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών, πολιτοφυλακής και αστυνομίας, ενώ κτήρια και αυτοκίνητα πυρπολήθηκαν στην πρωτεύουσα του αρχιπελάγους του νότιου Ειρηνικού.

Τουλάχιστον τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των ταραχών, οι οποίες θεωρούνται οι χειρότερες από τη δεκαετία του 1980, και ανάγκασαν τις αρχές να επιβάλουν απαγόρευση κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Νουμέα.

Απαγόρευσαν επίσης τις δημόσιες συγκεντρώσεις, τη μεταφορά όπλων και την πώληση αλκοόλ, ενώ έκλεισαν το κεντρικό αεροδρόμιο – συνήθως πολυσύχναστο τουριστικό κέντρο – για την εμπορική κυκλοφορία.

Η βία είναι το τελευταίο ξέσπασμα των πολιτικών εντάσεων που σιγοβράζουν εδώ και χρόνια και φέρνουν αντιμέτωπες τις σε μεγάλο βαθμό υπέρ της ανεξαρτησίας κοινότητες των ιθαγενών Κανάκ του νησιού – οι οποίοι εδώ και καιρό αντιδρούν στην κυριαρχία του Παρισιού – με τους Γάλλους κατοίκους που αντιτίθενται στη διακοπή των δεσμών με τη μητέρα πατρίδα τους.

Ο γαλλικός στρατός κινητοποιήθηκε και διέθεσε «τέσσερις επιπλέον μοίρες για την αποκατάσταση της τάξης», σύμφωνα με τον Γάλλο υπουργό Εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανέν.

Η Νέα Καληδονία, που βρίσκεται στον Νότιο Ειρηνικό με γείτονες την Αυστραλία, τα Φίτζι και το Βανουάτου, είναι ένα ημιαυτόνομο γαλλικό έδαφος – ένα από τα δώδεκα που βρίσκονται διάσπαρτα στον Ειρηνικό, την Καραϊβική και τον Ινδικό Ωκεανό.

Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν τη Δευτέρα (13/03) με τη συμμετοχή κυρίως νέων ανθρώπων, με αφορμή την κατάθεση μιας ψηφοφορίας στο γαλλικό κοινοβούλιο, που απέχει 17.000 χιλιόμετρα και προτείνει αλλαγές στο σύνταγμα της Νέας Καληδονίας, οι οποίες θα έδιναν μεγαλύτερα δικαιώματα ψήφου στους Γάλλους κατοίκους των νησιών.

Την Τρίτη (14/05), οι νομοθέτες ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της αλλαγής.

Η κίνηση αυτή θα προσθέσει χιλιάδες επιπλέον ψηφοφόρους στους εκλογικούς καταλόγους της Νέας Καληδονίας, οι οποίοι δεν έχουν ενημερωθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ομάδες υπέρ της ανεξαρτησίας λένε, ότι οι αλλαγές αποτελούν προσπάθεια της Γαλλίας να εδραιώσει την κυριαρχία της στο αρχιπέλαγος.

Βίαιες συγκρούσεις στη Νέα Καληδονία

6 Images

«Τις τελευταίες δύο ημέρες είδαμε βία τέτοιας κλίμακας που δεν είχαμε δει εδώ και 30 χρόνια στη Νέα Καληδονία», δήλωσε στο CNN η Ντενίζ Φίσερ, πρώην γενική πρόξενος της Αυστραλίας στη Νέα Καληδονία. «Σηματοδοτεί κατά κάποιο τρόπο το τέλος 30 ετών ειρήνης στη Νέα Καληδονία».

«Οι Κανάκ αντιδρούν [στην ψηφοφορία στη Γαλλία] όχι μόνο επειδή αποφασίστηκε στο Παρίσι χωρίς αυτούς, αλλά επίσης αισθάνονται ότι θέλουν να αποτελέσει μέρος μιας διαπραγμάτευσης … η οποία θα περιλαμβάνει μια άλλη ψηφοφορία για τον αυτοπροσδιορισμό και μια σειρά άλλων πραγμάτων».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε ηρεμία, εκδίδοντας την Τετάρτη (15/05) επιστολή προς τους πολιτικούς ηγέτες της Νέας Καληδονίας, με την οποία τους προέτρεπε να «καταδικάσουν απερίφραστα όλη αυτή τη βία» και προσκαλώντας τους ηγέτες που τάσσονται υπέρ και κατά της ανεξαρτησίας να τον συναντήσουν τετ-α-τετ στο Παρίσι.

Ο Μακρόν θα προεδρεύσει την Τετάρτη (15/05) σε συμβούλιο άμυνας και εθνικής ασφάλειας, με επίκεντρο τη βία, ανακοίνωσε το προεδρικό μέγαρο.

Η κυβέρνηση Μακρόν έχει προωθήσει μια στροφή προς τον Ινδο-Ειρηνικό, τονίζοντας ότι η Γαλλία είναι μια δύναμη του Ειρηνικού, καθώς η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν την παρουσία τους εν μέσω μιας μάχης για επιρροή στην στρατηγικής σημασίας περιοχή. Η Νέα Καληδονία βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού του σχεδίου.

«Το διακύβευμα είναι υψηλό για τη Γαλλία», πρόσθεσε η Φίσερ. «Η Γαλλία έχει καθορίσει για τον εαυτό της ένα ολόκληρο όραμα για τον Ινδο-Ειρηνικό».

«Η νομιμότητα της συμμετοχής της Γαλλίας με αυτόν τον τρόπο, η επιρροή της με αυτόν τον τρόπο, τίθεται υπό αμφισβήτηση όταν έχουμε σκηνές όπως αυτή».

Η βία

Τρεις άνθρωποι -δύο άνδρες και μια γυναίκα, όλοι ιθαγενείς Κανάκ- έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια των βίαιων διαδηλώσεων και των λεηλασιών, σύμφωνα με τον Σαρλ Γουεά, εκπρόσωπο του Λουί Μαπού, προέδρου της κυβέρνησης της Νέας Καληδονίας.

Hi guys, I live in New caledonia, during the last day many riots happened, since yesterday, violence increased. People roams the street with guns, burn buildings, attack and pillage houses
Civilian are injured, I'm scared of what will happen next
Spread awareness#NewCaledonia pic.twitter.com/txIwcPDTAX

— nayab (@nayabus) May 14, 2024

Οι διαδηλωτές έβαλαν επίσης φωτιά σε κτήρια και αυτοκίνητα στη Νουμέα, αψηφώντας την απαγόρευση κυκλοφορίας που παρατάθηκε έως την Πέμπτη (16/05).

Πυκνά σύννεφα μαύρου καπνού κάλυψαν την πρωτεύουσα το πρωί της Τετάρτης (15/05), όπως δείχνουν βίντεο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι εικόνες έδειχναν καμένα αυτοκίνητα, φωτιές στους δρόμους και καταστήματα βανδαλισμένα και λεηλατημένα.

«Ορισμένοι είναι εξοπλισμένοι με κυνηγετικά όπλα με σκάγια ως πυρομαχικά. Άλλοι ήταν εξοπλισμένοι με μεγαλύτερα τουφέκια, που έριχναν σφαίρες», δήλωσε ο Γάλλος Ύπατος Αρμοστής στη Νέα Καληδονία Λουί Λε Φρανκ.

Scenes of raging fires and destroyed shops in Nouméa, the capital of New Caledonia (Nouvelle Calédonie), following widespread riots.#Caledonia #NewCaledonia#NouvelleCalédonie #Riots

pic.twitter.com/sn2O1mveIb

— Mr. Shaz (@Wh_So_Serious) May 15, 2024

Περισσότεροι από 140 άνθρωποι έχουν συλληφθεί, ενώ τουλάχιστον 60 μέλη του προσωπικού ασφαλείας έχουν τραυματιστεί στις συγκρούσεις μεταξύ τοπικών εθνικιστικών ομάδων και των γαλλικών Αρχών, σύμφωνα με τον Λε Φρανκ.

Ένας κάτοικος της Νουμέα έκανε λόγο μιλώντας στο Radio New Zealand για αγορές πανικού που θυμίζουν εποχές Covid-19. «Πολλές φωτιές, βία… αλλά είναι καλύτερα να μείνω ασφαλής στο σπίτι. Υπάρχει πολλή αστυνομία και στρατός. Θέλω η κυβέρνηση να αναλάβει δράση για την ειρήνη», δήλωσε στο RNZ, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Η ψηφοφορία

Η αποικιακή Γαλλία ανέλαβε τον έλεγχο της Νέας Καληδονίας το 1853. Ακολούθησε λευκός εποικισμός και οι αυτόχθονες Κανάκ υπήρξαν επί μακρόν θύματα σκληρών πολιτικών διαχωρισμού. Πολλοί αυτόχθονες κάτοικοι εξακολουθούν να ζουν με υψηλά ποσοστά φτώχειας και υψηλή ανεργία μέχρι σήμερα.

Η θανατηφόρα βία ξέσπασε τη δεκαετία του 1980 και τελικά άνοιξε το δρόμο για τη Συμφωνία της Νουμέα το 1998, μια υπόσχεση της Γαλλίας να δώσει μεγαλύτερη πολιτική αυτονομία στην κοινότητα των Κανάκ.

Πολλαπλά δημοψηφίσματα διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια -το 2018, το 2020 και το 2021- στο πλαίσιο της συμφωνίας προσφέροντας στους ψηφοφόρους της Νέας Καληδονίας την επιλογή να αποσχιστούν από τη Γαλλία. Κάθε δημοψήφισμα καταψηφίστηκε, αλλά η διαδικασία επισκιάστηκε από μποϊκοτάζ από ομάδες υπέρ της ανεξαρτησίας και από τον Covid-19.

Οι ρόλοι των ψηφοφόρων έχουν παγώσει μετά τη Συμφωνία της Νουμέα, το ζήτημα που το γαλλικό κοινοβούλιο επεδίωκε να αντιμετωπίσει στην ψηφοφορία που προκάλεσε τα βίαια επεισόδια αυτής της εβδομάδας.

Οι Γάλλοι νομοθέτες στο Παρίσι ψήφισαν 351 – 153 υπέρ της αλλαγής του Συντάγματος, ώστε να «ξεπαγώσουν» οι εκλογικοί κατάλογοι της επικράτειας, δίνοντας το δικαίωμα ψήφου στους Γάλλους κατοίκους που βρίσκονται στη Νέα Καληδονία εδώ και 10 χρόνια.

Η γαλλική κυβέρνηση «πάγωσε» τους καταλόγους για να κατευνάσει τους εθνικιστές Κανάκ που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι νέες αφίξεις στην πρώην αποικία, μεταξύ άλλων και από τη Γαλλία, αποδυναμώνουν τη λαϊκή υποστήριξη για την ανεξαρτησία.

Και τα δύο σώματα του γαλλικού κοινοβουλίου πρέπει να εγκρίνουν τη συνταγματική αλλαγή που εγκρίθηκε από την Εθνοσυνέλευση.

🇳🇨 #NewCaledonia's high commissioner said Tuesday that shots had been fired at security forces during a night of riots in the French Pacific territory that saw vehicles torched and shops looted@lizakaminov reports ⤵️ pic.twitter.com/PSuPZBk7mS

— FRANCE 24 English (@France24_en) May 14, 2024

Την Τρίτη (14/05), ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Αττάλ δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεν θα συγκαλέσει συνεδρίαση του κοινοβουλίου για να ψηφίσει επί της πρότασης πριν από συνομιλίες με τους ηγέτες των Κανάκ, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης συμμαχίας ανεξαρτησίας Κανάκ και Σοσιαλιστικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (FLNKS).

«Καλώ τους πολιτικούς ηγέτες της Νέας Καληδονίας να αδράξουν αυτή την ευκαιρία και να έρθουν στο Παρίσι για συνομιλίες τις επόμενες εβδομάδες. Το σημαντικό πράγμα είναι η συμφιλίωση. Ο διάλογος είναι σημαντικός. Πρόκειται για την εξεύρεση μιας κοινής, πολιτικής και συνολικής λύσης», δήλωσε ο Αττάλ από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης.

Το FLNKS εξέδωσε τη δική του ανακοίνωση την Τετάρτη (15/05), τόσο καταδικάζοντας την ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση όσο και ζητώντας τον τερματισμό της βίας.

«Το FLNKS απευθύνει έκκληση στους νέους που συμμετέχουν σε αυτές τις διαδηλώσεις για κατευνασμό και για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του πληθυσμού και των περιουσιών», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Με πληροφορίες από CNN