Μεγέθυνση κειμένου
Γυναίκες προσκυνήτριες διηγούνται τις τρομακτικές σεξουαλικές παρενοχλήσεις που έχουν δεχθεί αλλά και την πεποίθησή τους ότι οι περιπτώσεις τους δεν είναι καθόλου μεμονωμένες
Στα προάστια της ισπανικής πόλης Mieres, η Καναδή Sara Dhooma έτρεχε μπροστά από τα πολύχρωμα σπίτια, παλεύοντας για τη ζωή της. Λίγα λεπτά νωρίτερα, περπατούσε σε ένα απομακρυσμένο τμήμα του Camino de Santiago. Όταν παρατήρησε ότι την ακολουθεί ένας άνδρας, μπήκε σε ένα καφέ. Όταν ξαναβγήκε, ο ίδιος άνδρας την περίμενε σε ένα άλλο τμήμα του αρχαίου αυτού δικτύου προσκυνηματικών διαδρομών. Αυτή τη φορά άνοιξε το φερμουάρ του παντελονιού του και έπιασε τα γεννητικά του όργανα.
«Είχα τρομοκρατηθεί», είπε η Dhooma, καθώς διηγιόταν το περιστατικό το 2019. Δεν υπήρχαν άλλοι άνθρωποι κοντά και έβλεπε τρομοκρατημένη να κινείται προς το μέρος της. Η Dhooma τράπηκε σε φυγή και ο άνδρας την καταδίωξε. Όταν εντόπισε ένα σπίτι με καπνό να βγαίνει από την καμινάδα του, έσπρωξε τις πόρτες και φώναξε για βοήθεια. Ο άνδρας την ακολουθούσε ακόμη.
«Δεν ήξερα αν είχε όπλο, δεν ήξερα τι ήθελε να κάνει», είπε. «Νόμιζα ότι θα πέθαινα, νόμιζα ότι θα μου έκανε κακό». Έτυχε το σπίτι στο οποίο είχε μπει να ανήκει σε έναν αστυνομικό, ο οποίος ήταν εκτός υπηρεσίας. Η έκβαση αυτή μπορεί να και να απέτρεψε την κλιμάκωση της κατάστασης. Αργότερα, έγινε γνωστό ότι ο συγκεκριμένος άνδρας είχε μαζί του ένα μαχαίρι και σφαίρες, και ότι είχε καταδικαστεί για βιασμό.
Το μονοπάτι των παρενοχλήσεων
Η Dhooma ήταν μία από τις εννέα γυναίκες που μίλησαν στον Guardian για περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης που βίωσαν ενώ περπατούσαν στο Camino de Santiago τα τελευταία πέντε χρόνια.
Το μονοπάτι προσκυνήματος αποτελεί εδώ και καιρό πόλο έλξης για ανθρώπους από όλο τον κόσμο, με τους περιπατητές να διασχίζουν διαδρομές σε όλη την Ευρώπη για να επισκεφτούν το ιερό του Αποστόλου Ιακώβου στην πρωτεύουσα της Γαλικίας, Σαντιάγο ντε Κομποστέλα. Οι προσκυνητές κατεβαίνουν στον μπαρόκ καθεδρικό ναό της πόλης από τον όγδοο αιώνα, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες ο αριθμός των επισκεπτών έχει αυξηθεί.
Μπορεί οι γυναίκες που μίλησαν στον Guardian για τη σεξουαλική παρενόχληση να είναι μόνο λίγες συγκριτικά με τις εκατοντάδες χιλιάδες που κάνουν τη διαδρομή αύτη κάθε χρόνο, αλλά οι ιστορίες τους παραπέμπουν σε ένα ζήτημα που περιγράφεται από τον ιδρυτή ενός φόρουμ για τις γυναίκες προσκυνητές ως «ενδημικό».
Πολλά από τα περιστατικά συνέβησαν καθώς οι γυναίκες ήταν μόνες τους και σε περιοχές όπου δεν υπήρχαν άλλοι άνθρωποι κοντά. Η Rosie, 25 ετών, δήλωσε ότι περπατούσε σε μια δασώδη διαδρομή κοντά στην πορτογαλική πόλη Tomar νωρίτερα φέτος, όταν εντόπισε έναν άνδρα χωρίς παντελόνι. Εκείνος αυνανιζόταν καθώς την παρακολουθούσε.
Ήταν 7 το πρωί και δεν υπήρχε κανείς άλλος τριγύρω, είπε. «Δεν είχα δει αυτοκίνητο εδώ και 15 λεπτά». Ο άνδρας την ακολούθησε για περίπου ένα λεπτό, μιλώντας της στα πορτογαλικά. Εκείνη έφυγε όσο πιο γρήγορα μπορούσε, με τον ρυθμό της να επιβραδύνεται από το σακίδιο των 10 κιλών της. Προσπάθησε να καλέσει την αστυνομία, αλλά το σήμα ήταν πολύ αδύναμο για να φτάσει. Κάλεσε ξανά, με τη φωνή της πανικόβλητη καθώς εξηγούσε στα αγγλικά ότι ανησυχούσε ότι ο άνδρας μπορεί να την ακολουθούσε. Της έδωσαν οδηγίες να καλέσει την τοπική αστυνομία, η οποία δεν απαντούσε στο τηλέφωνο. «Ήταν τρομακτικό», είπε. «Ένιωθα εντελώς μόνη εκείνη τη στιγμή».
Μέρες αργότερα, κατάφερε να επικοινωνήσει με έναν αγγλόφωνο αξιωματικό στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, ο οποίος της είπε ότι θα αυξήσουν τις περιπολίες στην περιοχή. Η πορτογαλική αστυνομία δήλωσε στον Guardian ότι από το 2023 είχε λάβει πέντε αναφορές από προσκυνήτριες, όλες αφορούσαν περιστατικά επιδειξιομανίας. Κανένας από τους υπόπτους δεν ταυτοποιήθηκε και δεν έγιναν συλλήψεις, αλλά οι περιπολίες είχαν ενισχυθεί.
Μόνες και τρομοκρατημένες
Μετά την εμπειρία της, και άλλες προσκυνήτριες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους. «Συνέβαινε παντού γύρω μας», είπε. «Εξετάζεται σαν μεμονωμένο περιστατικό, ενώ γνωρίζω τόσους πολλούς άλλους ανθρώπους στους οποίους είχαν συμβεί πράγματα – δεν είναι μεμονωμένο θέμα».
Τον Μάιο του περασμένου έτους, η Martine Bergeron, μια Καναδή, πήγαινε αργά από την ισπανική πόλη Lezama στο Μπιλμπάο, όταν κοίταξε το μονοπάτι μπροστά της. «Και τι βλέπω; Έναν άνδρα να κατεβαίνει εντελώς γυμνός, με τα γεννητικά του όργανα εκτεθειμένα», είπε. «Τον βλέπω και σε κλάσματα δευτερολέπτου, γυρίζω και αρχίζω να τρέχω σαν τρελή». Η μόνη της σκέψη ήταν πώς να ξεφύγει. «Φοβήθηκα για τη ζωή μου», είπε. Δεν κάλεσε την αστυνομία ούτε φώναξε για βοήθεια επειδή δεν υπήρχε κανείς τριγύρω: ένιωθε μόνη και τρομοκρατημένη.
«Δεν ήμουν ποτέ ξανά η ίδια μετά από αυτό», δήλωσε η 61χρονη Bergeron. Άρχισε να περπατά με άλλους ανθρώπους όποτε ήταν δυνατόν, αλλά το αίσθημα ανασφάλειας παρέμενε. Αν και το περιστατικό δεν θα την αποτρέψει από το να επιστρέψει στο Camino, είπε ότι την επόμενη φορά θα ατσαλωθεί για τα είδη των καταστάσεων που θα μπορούσαν να προκύψουν.
Όταν η 27χρονη Yasmina ξεκίνησε πέρυσι να διανύσει μόνη της το μονοπάτι του προσκυνήματος, ήταν ήδη ανήσυχη για το αν θα ήταν μόνη της σε απομακρυσμένες περιοχές. Καθώς το ταξίδι της πλησίαζε, προσπάθησε να μεταπείσει τον εαυτό της από τους φόβους της. «Έλεγα ότι τόσες πολλές γυναίκες το έχουν κάνει αυτό στο παρελθόν και ότι μπορώ να το κάνω και μόνη μου».
Ωστόσο, οι φόβοι της αποδείχθηκαν βάσιμοι. Καθώς περπατούσε προς την ισπανική πόλη Astorga, η Yasmina συνάντησε έναν άνδρα, το πρόσωπό του κρυμμένο από ένα δέντρο, ο οποίος άρχισε να αυνανίζεται καθώς περνούσε από δίπλα της.
Ώρες αργότερα στον ξενώνα της, σκεφτόταν ότι ο άνδρας αυτός ίσως να ήταν κάποιος άλλος προσκυνητής. «Αυτός θα κοιμηθεί στον ίδιο ξενώνα με μένα απόψε; Ή εξακολουθούσε να περπατάει στο μονοπάτι;» διερωτήθηκε. Το επόμενο πρωί δεν αισθανόταν αρκετά ασφαλής για να ξαναμπεί στο μονοπάτι. Αντ’ αυτού, ενώ είχαν απομείνει δύο εβδομάδες και 200 χιλιόμετρα διαδρομής να διανύσει ακόμη, αποφάσισε να γυρίσει στο σπίτι της. «Ένιωσα ανόητη που νόμιζα ότι μπορούσα να το κάνω αυτό μόνη μου, αλλά και πολύ θυμωμένη που ο κόσμος είναι έτσι», είπε.
Περιστατικά όπως ο αυνανισμός σε δημόσιο χώρο θεωρούνται στην Ισπανία ως μορφή σεξουαλικής επιθετικότητας . Οι περισσότερες από τις γυναίκες που μίλησαν στον Guardian είπαν ότι η ισπανική αστυνομία είχε γρήγορα αντανακλαστικά, αν και συχνά οι επιτιθέμενοι δεν βρίσκονταν πουθενά. Μια προσκυνήτρια, ωστόσο, δήλωσε ότι η αστυνομία δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει όταν συνάντησε έναν άνδρα που αυνανιζόταν την ώρα που περπατούσε στα περίχωρα της ισπανικής πόλης Logroño πέρυσι.
Από τότε η Dhooma δέχθηκε σεξουαλική παρενόχληση, έχει επιστρέψει στο Camino, ολοκληρώνοντας περίπου 18 διαδρομές. Το περιστατικό του 2019 δεν ήταν η πρώτη φορά που η εμπειρία της αμαυρώθηκε από την παρενόχληση – το 2014, καθώς ξεκινούσε το πρώτο της προσκύνημα, ένας άνδρας έβγαλε έξω τα γεννητικά του όργανα μπροστά της και μπροστά σε έναν άλλο προσκυνητή.
«Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το Camino ήταν για μένα ένα μαγικό ταξίδι. Όλα ήταν καινούργια- όμορφο περιβάλλον, υπέροχοι άνθρωποι και δεν υπήρχε τίποτα σκοτεινό ή ανησυχητικό», είπε. «Και τότε συνειδητοποίησα ότι το Camino μπορεί να είναι και επικίνδυνο μέρος».
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
