Τον Οκτώβριο του 2013 ένα αεροσκάφος Α320 της Wizz Air με σημείο εκκίνησης τη Βουδαπέστη, προσγειώνεται στο Διεθνές Αεροδρόμιο Al Maktoum ή αλλιώς Dubai World Central (DWC) και γίνεται η πρώτη εμπορική επιβατική πτήση με αυτόν τον προορισμό.

Αυτή η πίστα που υποδέχτηκε πριν από 11 σχεδόν χρόνια το πρώτο της αεροπλάνο και βρίσκεται περίπου 20 μίλια νοτιοδυτικά του κέντρου του Ντουμπάι, φιλοδοξεί στο κοντινό μέλλον να γίνει το μεγαλύτερο και πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο παγκοσμίως.

Το όραμα «σκηνοθετεί» έναν φουτουριστικό μέγα-κόμβο που θα αποτελέσει τον πρωταγωνιστή, ή έναν από τους πιο σημαντικούς πρωταγωνιστές, της παγκόσμιας οικονομίας χωρίς να αντιμετωπίζει προβλήματα χωρητικότητας.

Όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες, το αεροδρόμιο θα μπορεί να εξυπηρετεί κάτι παραπάνω από 160 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως και 12 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων, όπως υπόσχεται η αρχή που διαχειρίζεται τόσο το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντουμπάι, όσο και το νέο αεροδρόμιο.

Πρόκειται για σχεδόν 63 εκατομμύρια περισσότερους ταξιδιώτες από όσους διαχειρίστηκε το 2022 το – έως τώρα – πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο του κόσμου, δηλαδή το Hartsfield – Jackson Atlanta International και σχεδόν 100 εκατομμύρια παραπάνω από το Dubai International, το οποίο είναι ήδη το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο εκτός των ΗΠΑ.

Καλά πάει αυτό;

Οι φιλόδοξοι σχεδιασμοί και το καινούργιο αεροδρόμιο του Ντουμπάι είναι ακόμα ένα έργο σε εξέλιξη, μια δεκαετία, μια πανδημία μετά από εκείνη την πτήση της πρώτης επιβατικής πτήσης, αλλά και 13 χρόνια από την πρώτη έναρξη λειτουργίας του για εμπορευματικές μεταφορές.

Αυτή τη στιγμή το DWC εκτελεί τον ρόλο του κέντρου συντήρησης, επισκευής και συντήρησης αεροσκαφών, φιλοξενώντας ταυτόχρονα σειρά φορέων εκμετάλλευσης αεροπορικού φορτίου (συμπεριλαμβανομένης της Emirates Cargo, της θυγατρικής εταιρείας εμπορευματικών μεταφορών του αερομεταφορέα με σημαία των Αραβικών Εμιράτων) και εξυπηρετώντας εκτελεστικά αεροσκάφη και πτήσεις τσάρτερ.

Σε ποιο σημείο βρίσκονται αυτά τα μεγαλεπήβολα σχέδια για ένα ultra σύγχρονο αεροδρόμιο-παίκτη στην παγκόσμια οικονομία; Πότε θα δούμε ένα χρονοδιάγραμμα, ή και τα σχέδιά του αερολιμένα;

Στην πρόσφατη αεροπορική έκθεση που έλαβε χώρα  το 2023 στο Ντουμπάι και συγκεκριμένα σε χώρο του Διεθνούς Αεροδρομίου Al Maktoum, υπήρξαν κάποιες «σπίθες», κάποιες ενδείξεις και πληροφορίες αναφορικά με το τι μέλλει γενέσθαι για το DWC, αλλά και την στρατηγική των αεροδρομίων του Ντουμπάι.

Μιλώντας στο CNN ο διευθύνων σύμβουλος των αεροδρομίων, Paul Griffiths, εξηγεί πως «έχουμε θέσει προτεραιότητα την επέκταση και τις επενδύσεις στο DBX για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των πελατών μας», διαδικασία που «θα συνεχιστεί μέχρι να απορροφηθεί όλη η δυνατή χωρητικότητα».

Στόχος η μεγιστοποίηση της υπάρχουσας χωρητικότητας «με καινοτόμες τεχνολογίες και ανακαινίσεις για την επανεξέταση της εκμετάλλευσης του χώρου, λέει ο Griffiths. «Αυτή η επέκταση όχι μόνο θα εξυπηρετήσει την βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά θα μας δώσει και επιπλέον χρόνο για να χαράξουμε στρατηγική για τη σταδιακή επέκταση του DWC. Οι προβλέψεις μας για τους επιβάτες για το 2023 ανέρχονται σε 86,8 εκατομμύρια, με προβλέψεις 88,2 εκατομμυρίων και 93,8 εκατομμυρίων για το 2024 και το 2025, αντίστοιχα», διαμηνύει.

Το χρονοδιάγραμμα αυτό δεν έχει, ωστόσο, επιβεβαιωθεί. Το Νοέμβριο του περασμένου έτους, ο ίδιος δήλωνε στο AFP ότι όταν επιτευχθεί ο στόχος της χωρητικότητας, «θα υπάρχει ανάγκη για ένα νέο αεροδρόμιο» κάτι που «θα πρέπει να συμβεί σε κάποια φάση κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 2030».

Θα είναι αεροδρόμιο, θα είναι ολόκληρη πόλη

Το στέλεχος των αεροδρομίων του Ντουμπάι μέσω του περιοδικού Business Traveller προϊδέασε για μια ενδιαφέρουσα σπονδυλωτή προσέγγιση για την σταδιακή επέκταση του DWC, μέσω ενός χρονοδιαγράμματος που φτάνει μέχρι το 250.

«Δεν σχεδιάζουμε αεροδρόμιο που θα έχει τερματικούς σταθμούς», λέει, «θα αλλάξουμε εντελώς το επιχειρηματικό μοντέλου, θα τα κάνουμε πολύ πιο οικεία και θα απαλλαγούμε από όλες τις παλιές διαδικασίες στις οποίες έπρεπε να υποβάλουμε τους πελάτες μας για πάρα πολύ καιρό».

Στην πραγματικότητα φαίνεται ότι το αεροδρόμιο που βρίσκεται στα σκαριά θα αποτελέσει απλώς τον πυρήνα ενός πολύ μεγαλύτερου σχεδίου με όνομα Dubai South που προβλέπει ουσιαστικά την δημιουργία μιας ολόκληρης νέας πόλης, έκτασης 145 τετραγωνικών χιλιομέτρων της ερήμου, ακριβώς στα νότια του Ντουμπάι.

Ολόκληρη αυτή η νέα συνοικία, της οποίας κομμάτια έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν μορφή, θα έχει οκτώ γειτονιές, καθεμία από τις οποίες θα ανατεθεί σε μια συγκεκριμένη βιομηχανία ή δραστηριότητα, με ένα μείγμα από οικιστικές και εμπορικές περιοχές.

Με το αεροδρόμιο στο επίκεντρο της δράσης, θα ιδρυθεί μια «αεροπόλη». Ο αεροδιαστημικός κόμβος Mohammed bin Rashid (MBR), ο οποίος θα φιλοξενήσει το αναπτυσσόμενο βιομηχανικό οικοσύστημα αερομεταφορών και αεροδιαστημικής του Ντουμπάι, συμπεριλαμβανομένου του πρόσφατα ανακοινωθέντος μηχανολογικού κέντρου της Emirates αξίας 950 εκατομμυρίων δολαρίων, θα διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό το όραμα.

Το πραγματικό σημείο καμπής, ωστόσο, θα έρθει την ημέρα που ο τοπικός γίγαντας Emirates και ο μικρότερος εταίρος του, η flyDubai, θα μετεγκατασταθούν στο νέο αεροδρόμιο από το σημερινό τους σπίτι στο Dubai International. Η μετακίνηση αυτή έχει προγραμματιστεί εδώ και καιρό, αλλά δεν έχει ακόμη γνωστό χρονοδιάγραμμα.

Σύμφωνα με τη Nadine Itani, επικεφαλής του προγράμματος για τη διαχείριση των αερομεταφορών στο Πανεπιστήμιο του Surrey στην Αγγλία, η στροφή της Emirates στο DWC είναι κάτι  μεγαλύτερο από μια μετεγκατάσταση.

«Πρόκειται για μια στρατηγική αναπροσαρμογή ως απάντηση στη μεταβαλλόμενη δυναμική της παγκόσμιας αγοράς αεροπορικών ταξιδιών και εμπορίου», λέει η ειδικός σε θέματα αερομεταφορών, η οποία σημειώνει ότι το στοίχημα του Ντουμπάι στο DWC δεν είναι μια μεμονωμένη κίνηση. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας αγώνας δρόμου στην περιοχή για επενδύσεις σε νέες, μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις αεροδρομίων.

Οι αερομεταφορείς που ταξιδεύουν με σημαία της περιοχής δεν επιθυμούν μόνο να διεκδικήσουν το μερίδιό τους από τις  μεγάλες παγκόσμιες ταξιδιωτικές ροές και να τοποθετήσουν τις πρωτεύουσές τους ως διεθνή εμπορικά κέντρα, αλλά επίσης, όλο και περισσότερο, να καθιερωθούν ως τουριστικοί προορισμοί από μόνοι τους. Τα λαμπερά νέα αεροδρόμια θα υποστηρίξουν αυτές τις προσπάθειες.

«Υπήρξε μια αξιοσημείωτη μεταβολή στο μείγμα της εισερχόμενης κίνησης στο Ντουμπάι με μείωση των επιβατών με ανταπόκριση και αύξηση των επιβατών με τερματισμό, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση της δραστηριότητας μεταφορών και εφοδιαστικής λόγω του ρόλου του Ντουμπάι στις σχεδιαζόμενες εμπορικές συμφωνίες, όπως ο [Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης]», λέει η Itani.

Οι ανταγωνιστές

Το Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμάντ στο γειτονικό Κατάρ, που εγκαινιάστηκε μόλις το 2014 και αποτελεί τον «κατά μέτωπο αντίπαλο» του Ντουμπάι στην αγορά συνδεσιμότητας μεγάλων αποστάσεων, ετοιμάζεται να επεκτείνει τη χωρητικότητά του σε περισσότερους από 60 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως.

Αυτό έρχεται να προστεθεί σε άλλα έργα επέκτασης αεροδρομίων στην περιοχή: το άνοιγμα ενός ολοκαίνουργιου αεροδρομίου ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Μουσκάτ του Ομάν το 2018, ο νέος τερματικός σταθμός ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Μπαχρέιν το 2021 και, πιο πρόσφατα, το Νοέμβριο του 2023, ο νέος μεγάλος τερματικός σταθμός Α του Αμπού Ντάμπι, μια εγκατάσταση 780.000 τετραγωνικών μέτρων, ικανή να εξυπηρετεί έως και 79 αεροσκάφη ταυτόχρονα.

Στο βόρειο άκρο του Κόλπου, το Διεθνές Αεροδρόμιο του Κουβέιτ κατασκευάζει ένα νέο τερματικό σταθμό, σχεδιασμένο από το διάσημο βρετανικό αρχιτεκτονικό γραφείο Foster+Partners, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί αρχικά 25 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, με δυνατότητα διπλασιασμού του αριθμού αυτού στα 50 εκατομμύρια στο μέλλον.

Και λιγότερο από 20 μίλια από το κέντρο του Ντουμπάι, το Διεθνές Αεροδρόμιο της Sharjah, το οποίο φιλοξενεί κυρίως τον αερομεταφορέα χαμηλού κόστους Air Arabia, αυξάνει επίσης τη χωρητικότητά του σε 20 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως.

Η Σαουδική Αραβία ετοιμάζει επίσης μια τεράστια επέκταση του αεροδρομίου στο πλαίσιο του οράματός για το 2030, το οποίο έχει διαθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσει την αεροπορική συνδεσιμότητα του βασιλείου και να το μετατρέψει σε έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο.

Εκτός από μια νέα διεθνή αεροπορική εταιρεία, την Riyadh Air, η πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας αποκτά επίσης ένα γιγαντιαίο νέο αεροδρόμιο. Το νέο αεροδρόμιο του Ριάντ με έξι διαδρόμους θα κατασκευαστεί, στην πραγματικότητα, στην ίδια θέση με το σημερινό, αντικαθιστώντας το πλήρως. Θα έχει χωρητικότητα για 185 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, δηλαδή σχεδόν επταπλάσιο αριθμό επιβατών από αυτόν που διακίνησε το 2022.