icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Μόλις δώδεκα Ισραηλινοί νέοι έχουν δημοσίως αρνηθεί να καταταγούν για λόγους συνείδησης από την αρχή του πολέμου. Ωστόσο, αυτός ο αριθμός είναι υψηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια

Σε μια στρατιωτική φυλακή στο κέντρο του Ισραήλ, ο 18χρονος Itamar Greenberg, φορώντας μια στολή του αμερικανικού στρατού, κάθεται στην αίθουσα αναψυχής, ενώ η τηλεόραση δείχνει το χολιγουντιανό μπλοκμπάστερ “American Sniper“.

Ο Greenberg, ωστόσο, δεν είναι στρατιώτης αλλά ένας από τους αποκαλούμενους “refusenik“, δηλαδή αντιρρησίας συνείδησης: ο 18χρονος μπαινοβγαίνει στη φυλακή τον τελευταίο χρόνο, εκτίοντας συνολικά 197 ημέρες σε πέντε διαδοχικές ποινές. Το έγκλημά του; Αρνείται να καταταγεί μετά την κλήση του για στρατιωτική θητεία, η οποία είναι υποχρεωτική για τους περισσότερους Εβραίους Ισραηλινούς – και ορισμένες μειονότητες – άνω των 18 ετών.

«Όσο περισσότερα μάθαινα, τόσο περισσότερο ήξερα ότι δεν μπορούσα να φορέσω μια στολή που συμβολίζει τη δολοφονία και την καταπίεση», λέει ο Greenberg. Για τον 18χρονο είναι δεδομένο ότι διεξάγεται γενοκτονία στη Γάζα – κάτι που η ισραηλινή κυβέρνηση αρνείται σθεναρά.

Είναι γενοκτονία

Ο πόλεμος, ο οποίος αναζωπυρώθηκε στα μέσα Μαρτίου όταν το Ισραήλ ξεκίνησε και πάλι τις αεροπορικές επιδρομές και τις χερσαίες επιχειρήσεις στη Γάζα παρά τη συμφωνία για εκεχειρία, έχει σκοτώσει πάνω από 50.000 Παλαιστίνιους σε 17 μήνες, σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας.

Η άρνηση στράτευσης είναι μια απόφαση που οι αντιρρησίες συνείδησης, όπως ο Greenberg, δεν παίρνουν ελαφρά τη καρδία, καθώς η άρνηση να καταταγούν είναι στην ουσία μια επιλογή απομόνωσης από την κοινωνία.

Στο Ισραήλ, ο στρατός είναι κάτι περισσότερο από απλώς ένα θεσμικό όργανο. Είναι μέρος του κοινωνικού ιστού, με τη στρατιωτική υπηρεσία και την κοσμική εβραϊκή ταυτότητα να είναι στενά συνδεδεμένες, όπως αναφέρει το CNN.

Η στρατιωτική εκπαίδευση

Η στρατιωτική εκπαίδευση ξεκινά από μικρή ηλικία, καθώς τα παιδιά διδάσκονται από το δημοτικό σχολείο ότι μία μέρα θα πολεμούν και αυτά για να προστατεύσουν άλλα παιδιά – με στρατιώτες να επισκέπτονται τις τάξεις και να ενθαρρύνουν τους μαθητές να καταταγούν.

Στα 16 τους, τα παιδιά παίρνουν την πρώτη τους ειδοποίηση για κατάταξη, που ολοκληρώνεται με τη στρατιωτική θητεία στα 18 τους. Πολλοί το βλέπουν ως τιμή, καθήκον και τελετουργία ενηλικίωσης.

Ο Greenberg έχει χαρακτηριστεί ως «αντισημίτης», «υποστηρικτής τρομοκρατών» και «προδότης» ακόμη και από συγγενείς και φίλους του. Όπως λέει ο ίδιος, «Άνθρωποι μου στέλνουν μηνύματα στο Instagram λέγοντας ότι θα με σφάξουν, όπως έκανε η Χαμάς στους Ισραηλινούς στις 7 Οκτωβρίου».

Στη φυλακή, ο Greenberg μπήκε, αρκετές φορές, στην απομόνωση μετά από απειλές από άλλους κρατούμενους – μια κίνηση που οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι του είπαν ότι ήταν «για τη δική του ασφάλεια», όπως αναφέρει το αμερικανικό μέσο.

Παρά την κοινωνική απομόνωση, ο Greenberg και ένας αυξανόμενος αριθμός αντιρρησιών συνείδησης συνεχίζουν να παραμένουν αφοσιωμένοι στον αγώνα τους.

Οι «γκρίζοι» αντιρρησίες

Σύμφωνα με την οργάνωση Mesarvot, που υποστηρίζει τους αντιρρησίες, μόλις δώδεκα Ισραηλινοί νέοι έχουν δημοσίως αρνηθεί να καταταγούν για λόγους συνείδησης από την αρχή του πολέμου. Ωστόσο, αυτός ο αριθμός είναι υψηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Η Mesarvot υποστηρίζει ότι υπάρχουν και πολλοί «γκρίζοι αντιρρησίες», δηλαδή άνθρωποι που επικαλούνται ψυχικά ή άλλα προβλήματα υγείας για να αποφύγουν τη στράτευση και τη φυλάκιση. Αυτοί οι αριθμοί είναι δύσκολο να προσδιοριστούν ακριβώς λόγω της φύσης των αρνήσεων.

Η οργάνωση Yesh Gvul, που υποστηρίζει επίσης τους αντιρρησίες, αναφέρει ότι κάθε χρόνο, περίπου το 20% των νέων που είναι υποχρεωμένοι να υπηρετήσουν, αρνούνται να το κάνουν. Το ποσοστό αυτό περιλαμβάνει τόσο τους «φανερούς» όσο και τους «γκρίζους αντιρρησίες».

Η στάση του Greenberg θεωρείται ακραία ακόμη και για την όλο και πιο περιθωριοποιημένη Αριστερά του Ισραήλ: οι μαζικές διαδηλώσεις που γίνονται, κατά καιρούς, δεν είναι τόσο κατά του στρατού ή του πολέμου γενικά, αλλά υπέρ μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός για να επιστραφούν οι όμηροι από τη Γάζα.

Ωστόσο, ο Greenberg και άλλοι αντιρρησίες ελπίζουν ότι η κίνησή τους μπορεί να δημιουργήσει χώρο για να ανοίξει ο διάλογος σχετικά με τους κινδύνους μιας στρατιωτικοποιημένης κοινωνίας.

«Αν μπω στο στρατό, θα είμαι απλώς μέρος του προβλήματος. Προτιμώ να είμαι μέρος της λύσης», λέει ο 18χρονος, συμπληρώνοντας πως ίσως δεν ζήσει αρκετά για να τη δει.

Παρά την περιθωριοποίηση και τις επιθέσεις που αντιμετωπίζουν, οι αντιρρησίες ελπίζουν να αξιοποιήσουν τη στιγμή της γενικευμένης απογοήτευσης απέναντι στην κυβέρνηση και τον στρατό, ώστε να προωθήσουν το μήνυμα της ειρήνης και της δικαιοσύνης τόσο για τους Παλαιστίνιους όσο και τους Ισραηλινούς.