icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η πραγματική αλλαγή θα έρθει όταν και οι άνδρες ξεκινήσουν να μάχονται ενεργά την κουλτούρα του βιασμού που «γεννά» γνωστές και άγνωστες ιστορίες σαν αυτή της Ζιζέλ Πελικό

Οι γυναίκες πέφτουν θύματα βιασμού, κακοποιούνται σεξουαλικά και βιώνουν τον σεξισμό καθημερινά σε ολόκληρη την υφήλιο. Αν καταγγείλουν, είναι πολύ πιθανό να κακοποιηθούν ξανά από το νομικό σύστημα σε πολλές χώρες.

Κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσής της με τα εγκλήματα του συζύγου της και 50 άλλων ανδρών, όλοι τους τώρα ένοχοι σύμφωνα με μια ιστορική σειρά αποφάσεων, η Ζιζέλ Πελικό κατέκτησε τον έλεγχο της αφήγησης, και αναδείχθηκε η ηρωίδα του δικού της δράματος, εμπνέοντας γυναίκες στη Γαλλία και παγκοσμίως.

Αφού ανακάλυψε ότι ο σύζυγός της τη νάρκωνε και την εξέθετε διαδικτυακά σε ξένους για να τη βιάσουν ενώ ήταν αναίσθητη, η Ζιζέλ εγκατέλειψε το σπίτι της, τον γάμο της και την καθημερινότητα που είχε δημιουργήσει για τη ζωή της, περνώντας ένα διάστημα απομόνωσης.

Όταν επανεμφανίστηκε, πήρε δύο βασικές αποφάσεις που την ανέδειξαν κατά κάποιο τρόπο σε σύμβολο του φεμινιστικού κινήματος. Η καταδίκη των βιαστών της και του συζύγου που τους οργάνωσε αποτελεί μια μορφή δικαιοσύνης (παρά το γεγονός ότι κάποιες από τις ποινές φαίνονται εξοργιστικά μικρές), αλλά όλα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί μέσα στο πλαίσιο της ίδιας παλιάς ιστορίας: της ταπείνωσης, της κατηγορίας και του εκφοβισμού μιας γυναίκας στο δικαστήριο. Εκείνη διέλυσε αυτήν την αφήγηση και έγραψε τη δική της.

Και ενώ υπάρχουν άνδρες φεμινιστές, πάρα πολλοί από αυτούς είναι βυθισμένοι στην κουλτούρα του βιασμού που «βασίλεψε» και στην υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά και στη δίκη Πελικό. Μπορούμε τουλάχιστον να ελπίζουμε ότι η υπόθεση της Ζιζέλ Πελικό αποτελεί αφορμή και κίνητρο για αυτή τη δουλειά, αυτές τις συζητήσεις, αυτή τη μεταμόρφωση.

Η ιστορία της γενναίας αυτής γυναίκας αποτελεί παράδειγμα έμπνευσης και ελπίδας. Αλλά η πραγματική αλλαγή απαιτεί περισσότερα: την εμπλοκή των ανδρών, την αλλαγή των θεσμών και τη βαθιά πολιτισμική αλλαγή. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι η υπόθεση αυτή θα συνεχίσει να λειτουργεί ως καταλύτης για συζητήσεις, προβληματισμούς και μετασχηματισμό.

Η δύναμη της απόφασης

Μία απόφαση ήταν πρακτική: να παραιτηθεί από το δικαίωμά της στην ανωνυμία και να δημοσιοποιήσει την υπόθεση. Ο δικηγόρος της, Στεφάν Μπαμποννό, δήλωσε ότι αν κρατούσε την υπόθεση ιδιωτική, «θα ήταν πίσω από κλειστές πόρτες, μόνη της, με εμάς, ίσως κάποια οικογένεια, 51 κατηγορούμενους άνδρες και 40 δικηγόρους υπεράσπισης. Και δεν ήθελε να φυλακιστεί σε μια αίθουσα δικαστηρίου μαζί τους για τέσσερις μήνες».

Ήταν μια τολμηρή απόφαση, που τελικά σήμαινε ότι, ακόμα κι αν 90 άνθρωποι βρίσκονταν απέναντί της, εκατομμύρια που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών ήταν μαζί της, προσφέροντάς της λουλούδια, επευφημίες και υποστήριξη καθώς έμπαινε και έβγαινε από το δικαστήριο μέρα με τη μέρα. Αυτές οι δράσεις αντιπροσωπεύουν μια άλλη «απόφαση» – ίσως ακόμα πιο ισχυρή από αυτή του δικαστηρίου.

Η ντροπή που άλλαξε στρατόπεδο

Η τεράστια δημόσια ανταπόκριση οφείλεται στη δεύτερη ηθική και ψυχολογική απόφαση της Ζιζέλ Πελικό: να απορρίψει τη ντροπή. Τα θύματα βιασμού συχνά νιώθουν ντροπή – τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια – σε κάθε στάδιο μετά την επίθεση: από τον βιαστή, τον δικηγόρο του, την αστυνομία, το δικαστικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης. Κατηγορούνται για ό,τι συνέβη, ακούν ότι φταίνε, ότι η προηγούμενη σεξουαλική τους ζωή ή η ενδυματολογική τους επιλογή συνέβαλαν στην επίθεση.

Απέναντι σε αυτό το πλαίσιο, η ιστορία της Πελικό ενέπνευσε γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Ερχόταν και έφευγε από το δικαστήριο με αξιοπρέπεια, αποδεχόμενη τη δημόσια ορατότητα, ενώ οι υποστηρικτές της σχημάτιζαν ουρές για να την επευφημήσουν και να της προσφέρουν λουλούδια. Δήλωσε: «Θέλω αυτές οι γυναίκες να πουν: “Η κ. Πελικό τα κατάφερε, μπορούμε κι εμείς”. Όταν βιάζεσαι, υπάρχει ντροπή, αλλά δεν είναι για εμάς. Είναι για αυτούς». Για τους βιαστές, εννοούσε, όχι για τα θύματα.

Με πληροφορίες από Guardian