icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι ελβετικές λίμνες είναι γεμάτες πυρομαχικά και πολεμικό υλικό. Τόσα χρόνια κανείς δεν έχει βρει τρόπο να τα ανασύρει με ασφάλεια

Όταν μάθεις τι κρύβεται κάτω από αυτά τα παρθένα αλπικά νερά στις λίμνες Λουκέρνη, Θουν ή Νεουχατέλ της Ελβετίας, ίσως εκπλαγείς: Για χρόνια ο στρατός της Ελβετίας χρησιμοποιούσε αυτές τις λίμνες ως χώρους απόρριψης παλαιών πυρομαχικών, πιστεύοντας πως μέσα στο νερό θα μπορούσαν να διατεθούν με ασφάλεια.

Μόνο στη λίμνη της Λουκέρνης, εκτιμάται πως υπάρχουν περίπου 3.300 τόνοι πυρομαχικών και 4.500 τόνοι στα νερά της λίμνης Νεουχατέλ, τα οποία χρησιμοποιούσε η πολεμική αεροπορία για ασκήσεις βομβαρδισμού μέχρι το 2021.

Ορισμένα πυρομαχικά βρίσκονται σε βάθος 150 έως 220 μέτρων, όμως άλλα στη λίμνη Νεουχατές βρίσκονται μόλις έξι ή επτά μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού.

Τώρα, το ελβετικό υπουργείο Άμυνας αποφάσισε πως διατίθεται να προσφέρει το χρηματικό ποσό των 50.000 φράγκων (45.000 λίρες Αγγλίας) σαν χρηματικό έπαθλο σε όποιον έχει την καλύτερη ιδέα για να τα βγάλει έξω.

Οι τρεις καλύτερες ιδέες για μια ασφαλή και περιβαλλοντική λύση για την ανάκτηση των πυρομαχικών θα μοιραστούν το χρηματικό έπαθλο. Η επιχείρηση ανάσυρσης, όμως, δεν θα βγει τόσο φθηνά στο ελβετικό κράτος, αφού αναμένεται να κοστίσει δισεκατομμύρια.

Διπλός κίνδυνος

Το γεγονός ότι τόσες πολλές σφαίρες έχουν απορριφθεί σε ελβετικές λίμνες – η Brienz είναι μία από αυτές – είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες, αν και οι άνθρωποι έθεσαν ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια πιο πρόσφατα.

Ο συνταξιούχος ελβετός γεωλόγος Marcos Buser, ο οποίος συμβούλευε την κυβέρνηση για το θέμα αυτό, έγραψε μια ερευνητική εργασία πριν από δέκα χρόνια, προειδοποιώντας για τους κινδύνους των χωματερών.

Τα πυρομαχικά ενέχουν δύο κινδύνους, εξήγησε. Πρώτον, παρά το γεγονός ότι είναι υποβρύχια, εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος έκρηξης, επειδή σε πολλές περιπτώσεις «ο στρατός δεν αφαίρεσε τις ασφάλειες πριν από την απόρριψη των πυρομαχικών».

Στη συνέχεια, υπάρχει η μόλυνση του νερού και του εδάφους – υπάρχει πραγματική πιθανότητα το εξαιρετικά τοξικό TNT να μολύνει το νερό της λίμνης και το ίζημα.

Η ελβετική κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι παράγοντες όπως η κακή ορατότητα, ο μαγνητικός σίδηρος και το ατομικό βάρος των πυρομαχικών «αποτελούν μεγάλες προκλήσεις για την περιβαλλοντικά φιλική ανάκτηση των πυρομαχικών».

Μια αξιολόγηση των πιθανών τεχνικών ανάκτησης το 2005 έδειξε ότι όλες οι προτεινόμενες λύσεις για την ανάκτηση πυρομαχικών εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τα ευαίσθητα οικοσυστήματα των λιμνών.

Μια διαδικασία μεγάλη και ακριβή

Το έργο της απομάκρυνσης των πυρομαχικών από τις λίμνες της Ελβετίας αναμένεται να είναι μακρύ και περίπλοκο. Πρώτα, όμως,, κάποιος πρέπει να βρει ένα εφαρμόσιμο σχέδιο για το πώς ακριβώς θα τα απομακρύνει.

Τη στιγμή που κάποιοι παραπονιούνται ότι ο στρατός θα έπρεπε να το είχε σκεφτεί αυτό κατά την απόρριψη, για δεκαετίες οι συμβουλές των γεωλόγων προς τον στρατό ήταν ότι η πρακτική αυτή ήταν ασφαλής.

Το κυνήγι για λύσεις έχει ξεκινήσει. Μετά την έκκληση του ελβετικού υπουργείου Άμυνας, το κοινό μπορεί να υποβάλει τις ιδέες του μέχρι τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους, οπότε και θα κριθούν ανώνυμα από επιτροπή εμπειρογνωμόνων.

Οι τρεις νικητές θα ανακοινωθούν τον ερχόμενο Απρίλιο.

Η κυβέρνηση δήλωσε: «Δεν προβλέπεται να εφαρμοστούν άμεσα οι υποβληθείσες συμμετοχές, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για περαιτέρω διευκρινίσεις ή για την έναρξη ερευνητικών έργων».

Ο κ. Buser προτείνει να απευθυνθούν για συμβουλές στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία ή τη Δανία, δεδομένης της εμπειρίας τους στην αντιμετώπιση ναυαγίων πολέμου που περιέχουν μη εκραγμένα όπλα.

Με πληροφορίες από BBC