Μέρος της χρηματοδότησης από τη Frontex, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, κινδυνεύει να χάσει η Ελλάδα, καθώς βρίσκεται στο μικροσκόπιο έρευνας για 12 περιπτώσεις πιθανών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένας αριθμός που σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Politico και της δημοσιογράφου Νεκταρίας Σταμούλη, αποτελεί τον υψηλότερο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η πλειονότητα των περιπτώσεων έχει να κάνει με καταγγελίες για επαναπροωθήσεις μεταναστών στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα, μια πρακτική που παραβιάζει το Καταστατικό της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αλλά και το διεθνές δίκαιο.

Ο εκπρόσωπος της Frontex, Chris Borowski, αναφέρει ότι η υπηρεσία έχει εκδώσει ειδικές συστάσεις προς την ελληνική πλευρά, ενώ σε περίπτωση που δεν εφαρμοστούν, η Υπηρεσία θα εξετάσει τη διακοπή ή τη μείωση της συγχρηματοδότησης που αφορά κυρίως πλοία του Λιμενικού Σώματος.

«Ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex αναμένει την εφαρμογή όλων των συστάσεων. Σε αντίθετη περίπτωση, εξετάζει τη διακοπή της χρηματοδότησης συγχρηματοδοτούμενων μέσων», ξεκαθάσρισε. Σύμφωνα με το Politico, κανείς εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης ή του Λιμενικού δεν έχει απαντήσει μέχρι στιγμής στα σχετικά αιτήματα για σχόλιο.

Διαβασε ακομα

BBC: Η ελληνική ακτοφυλακή πετά ανθρώπους στη θάλασσα και τους αφήνει να πνιγούν

Υπενθυμίζεται πως τον Ιανουάριο του 2025, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε επίσημα την Ελλάδα για συστηματικές επαναπροωθήσεις, ενώ η Ε.Ε. έχει επανειλημμένα ζητήσει από την Αθήνα να διερευνήσει καταγγελίες για εγκατάλειψη μεταναστών στη θάλασσα.

Ενδεικτικό είναι το πολύνεκρο ναυάγιο του 2023 στην Πύλο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες θανάτους μεταναστών. Παρά την πίεση της Frontex, το Λιμενικό δεν διεξήγαγε ποτέ εσωτερική έρευνα, με αποτέλεσμα να ανατεθεί σε ανεξάρτητο ελεγκτικό σώμα υπό τον Συνήγορο του Πολίτη, Ανδρέα Ποττάκη. Η έκθεση ζήτησε πειθαρχικά μέτρα για οκτώ στελέχη του Λιμενικού.

Από την πλευρά του, ο αξιωματούχος της Frontex, Jonas Grimheden, είχε προτείνει την προσωρινή αναστολή της επιχειρησιακής παρουσίας της υπηρεσίας στην Ελλάδα, ενώ ο Chris Borowski σημειώνει ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν πλέον στο κέντρο τους τα θεμελιώδη δικαιώματα: «Στο παρελθόν, τα δικαιώματα ήταν δευτερεύον ζήτημα. Πλέον αποτελούν τον πυρήνα της συζήτησης» τόνισε, προσθέτοντας: «Πρέπει να προστατεύουμε τα σύνορα, αλλά και τις αξίες μας. Να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια των ανθρώπων με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή».

Διαβασε ακομα

Η Ελλάδα δεν διερεύνησε ούτε τους θανάτους, λέει έρευνα της ΕΕ για τις επαναπροωθήσεις

Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται πάντως κατηγορηματικά τις καταγγελίες, ωστόσο η επιλογή του Μάκη Βορίδη, πρώην ακροδεξιού φοιτητικού στελέχους, για την ηγεσία του Υπουργείου Μετανάστευσης, καθώς και η όξυνση της ρητορικής του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά της μετανάστευσης, δείχνουν πολιτική σκλήρυνση.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει μάλιστα δηλώσει ότι η Ελλάδα θα ηγηθεί της ευρωπαϊκής προσπάθειας για αυξημένες επιστροφές μεταναστών.

Αν και σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Frontex, το 2024 καταγράφηκε η χαμηλότερη ροή παράτυπων εισόδων στην Ε.Ε. από το 2021, αυτό συνοδεύεται από κατηγορίες για ακραία μέτρα αποτροπής, οι οποίες πλέον εξετάζονται συστηματικά.

«Η αποχώρηση της Frontex θα έθετε σε κίνδυνο τις επιχειρήσεις διάσωσης», υπογραμμίζει ο Borowski, «όμως υπάρχουν και άλλα εργαλεία πίεσης – ένα από αυτά είναι η περικοπή χρηματοδότησης».

Η τελική απόφαση της Frontex θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά της Ελλάδας το επόμενο διάστημα, καθώς η ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια των συνόρων και τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα παραμένει το πιο ακανθώδες σημείο της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.