Το να περπατάς στους δρόμους της Αθήνας δεν είναι και τόσο εύκολο, όπως γράφει ο Guardian σε άρθρο του. Οι βόλτες στα πεζοδρόμια της πρωτεύουσας δεν είναι και τόσο χαλαρές, καθώς οι πεζοί έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με εμπόδια – δέντρα, κολωνάκια, λακκούβες, παρκαρισμένα οχήματα και τραπεζάκια – ενώ πολλοί είναι και οι τραυματισμοί που υφίστανται τόσο οι πολίτες όσο και οι τουρίστες – οι οποίοι επισκέπτονται τη χώρα παντελώς απροετοίμαστοι και «αθώοι» για το τι πρόκειται να αντικρίσουν.

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, είναι ο πρώτος που συμφωνεί. Αναγνωρίζοντας ότι μεγάλο μέρος της πόλης παρουσιάζει «σημαντικές προκλήσεις προσβασιμότητας», δεσμεύτηκε να κάνει την πρωτεύουσα πιο φιλική προς τους πεζούς.

«Θα εργαστούμε εντατικά για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της παράνομης στάθμευσης, να αντικαταστήσουμε τα κατεστραμμένα πεζοδρόμια, να εισάγουμε ράμπες», αναφέρει, ενώ υπολογίζεται πως το 44% των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία δυσκολεύονται να κινηθούν στους δρόμους της πρωτεύουσας.

Τα πεζοδρόμια ανήκουν στους πεζούς

Πολλά είναι τα αιτήματα – κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – που ζητούν άμεσες λύσεις για τις λακκούβες, τα εμπόδια και την παράνομη στάθμευση, ενώ το σύνθημα που απαιτεί από τις Αρχές να «δώσουν τα πεζοδρόμια πίσω στους πεζούς» είναι πιο ηχηρό και επίκαιρο από ποτέ.

«Όλοι φαίνεται να πιστεύουν ότι τα πεζοδρόμια είναι προέκταση της ιδιοκτησίας τους», λέει ένας συνταξιούχος στον δημοσιογράφο του βρετανικού μέσου, εξηγώντας, παράλληλα, γιατί το περπάτημα στην Αθήνα έχει γίνει τόσο ριψοκίνδυνο.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν κρατηθεί κρυφά αν η ελληνική πρωτεύουσα δεν προσέλκυε αριθμό ρεκόρ επισκεπτών και μεγάλες επενδύσεις από ξενοδόχους του εξωτερικού.

Υπολογίζεται ότι πάνω από επτά εκατομμύρια τουρίστες θα επισκεφθούν φέτος τη νοτιότερη μητρόπολη της ηπειρωτικής Ευρώπης. Η Αθήνα, άλλωστε, που κάποτε αποτελούσε ενδιάμεσο σταθμό για τους τουρίστες που επισκέπτονταν τα νησιά έχει αποκτήσει μεγάλη απήχηση ως αυτοτελής προορισμός.

Διαβασε ακομα

Η Αθήνα γίνεται προσβάσιμη σε όλους: Χαρτογραφούνται επιπλέον διαδρομές για άτομα με αναπηρία

Συμβουλές από «παθόντες» στο Tripadvisor

Η κατάσταση των ελληνικών πεζοδρομίων έχει γίνει θέμα συζήτησης με τους παραθεριστές να αναζητούν συμβουλές σε πλατφόρμες, όπως το Tripadvisor, για το «πώς να αποφύγουν να σκοντάψουν ή να πέσουν περπατώντας;».

«Έχω συνηθίσει πεζοδρόμια σε καλύτερη κατάσταση εκεί από όπου κατάγομαι», γράφει ο Denny, ένας Αμερικανός που επισκέφθηκε την πρωτεύουσα το 2023. «Είναι καλύτερο να περπατάτε στον δρόμο όταν το πεζοδρόμιο φαίνεται επικίνδυνο;»

Ένας άλλος «ειδικός σε θέματα προορισμών» θεώρησε σκόπιμο να μοιραστεί τη δική του εμπειρία: «Να είστε προσεκτικοί 🙂 Η συμβουλή μου (& αυτό που κάνω εγώ, καθώς αν δεν το έκανα θα σκόνταφτα σίγουρα!) είναι να κοιτάζετε προς τα κάτω εκεί που περπατάτε, να μην κοιτάζετε τοποθεσίες, τοπία κ.λπ. ενώ βρίσκεστε ακόμα εν κινήσει …».

Οι ευάλωτες ομάδες έχουν εξαφανιστεί

Η άθλια κατάσταση των αθηναϊκών πεζοδρομίων εξηγεί γιατί «οι πιο ευάλωτοι πεζοί έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τους δημόσιους χώρους», αναφέρει η ομάδα ΠΕΖΗ.ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΖΩΝ, σημειώνοντας ότι άτομα με αναπηρία, γονείς με καροτσάκια ή ηλικιωμένοι σπάνια εμφανίζονται στους δρόμους της πόλης.

«Μπήκα στο ΠΕΖΗ πριν από 20 χρόνια, όταν άρχισα να παρατηρώ πόσο δύσκολο ήταν για τον ηλικιωμένο πατέρα μου να περπατήσει μόλις 200 μέτρα, γιατί σε κάθε πεζοδρόμιο έπρεπε να ανεβοκατεβαίνει, να πηδάει από εδώ και από εκεί, για να αποφύγει όλα τα εμπόδια», λέει ο Νίκος Στάππας, μηχανικός περιβάλλοντος.

«Δυστυχώς η πρόοδος ήταν πολύ αργή. Υπάρχουν αποτελεσματικές, χαμηλού κόστους πολιτικές που θα μπορούσαν εύκολα να εφαρμοστούν, αλλά ο σχεδιασμός είναι παντού. Νομίζω ότι οι άνθρωποι έχουν χάσει εντελώς την ελπίδα τους».

Σκουπίδια, τραπεζάκια, γλάστρες και κολωνάκια

Τα παράνομα σταθμευμένα οχήματα δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Αν τα πεζοδρόμια δεν έχουν καταληφθεί από ιδιοκτήτες εστιατορίων και καφετεριών που εκμεταλλεύονται τον δημόσιο χώρο ως «αποκλειστικούς» χώρους καθισμάτων – τέσσερις στους δέκα έχει διαπιστωθεί από το Πολυτεχνείο ότι επιδίδονται σε αυτή την πρακτική – είναι πάντα γεμάτα με γλάστρες, σκουπίδια, κάδους απορριμμάτων, κολωνάκια, κολώνες και στύλους.

Γι’ αυτό και απαιτούνται συχνά αστραπιαία αντανακλαστικά για να περιηγηθεί κανείς στα πεζοδρόμια που γίνονται αδιάβατα επειδή είναι τόσο στενά. Ωστόσο, είναι ευρέως αποδεκτό ότι τα αυτοκίνητα είναι οι μεγαλύτεροι ένοχοι.

Η Αθήνα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτησίας αυτοκινήτων στον κόσμο: 816 στους 1.000 κατοίκους της πόλης διαθέτουν οχήματα – έτσι, υπάρχουν οδηγοί που βλέπουν τα πεζοδρόμια ως «τέλεια λύση» για ολιγόλεπτη στάθμευση ή ακόμα και πάρκινγκ. Λιγότεροι από το 11% των 3,2 εκατομμυρίων κατοίκων της Αθήνας κάνουν ποδήλατο ή περπατούν με τα πόδια, σε σύγκριση με το 27% στο Λονδίνο και το 36% στη Βαρκελώνη.

Μπορεί η ελληνική πρωτεύουσα να γίνει ποτέ «περιπατητική»;

Σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή έχει επικεντρώσει τη συζήτηση στην έννοια της πόλης των 15 λεπτών – στην οποία οι υπηρεσίες δεν απέχουν ποτέ περισσότερο από ένα τέταρτο της ώρας με τα πόδια, το μεγάλο ερώτημα που ταλανίζει τους αστικούς σχεδιαστές, γεωγράφους, μηχανικούς και αρχιτέκτονες είναι τι θα γίνει με τα οχήματα στο κέντρο της Αθήνας.

«Αν ήταν στο χέρι μου, τα αυτοκίνητα θα απαγορευόταν από το ιστορικό κέντρο», λέει ο Ανδρέας Γραμματικογιάννης, αντιδήμαρχος Υποδομών.

Ο Αλέξανδρος Μπαρτζώκας-Τσιόμπρας, πολεοδόμος που έχει περάσει τα τελευταία τρία χρόνια συντονίζοντας το πρόγραμμα Walkable Athens, πιστεύει ότι αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί, αλλά μόνο εφόσον γίνουν σκληρές επιλογές και εφαρμοστούν οραματικές πολιτικές.

Διαβασε ακομα

Η πρώτη πράσινη πόλη των 15 λεπτών στη χώρα μας

«Οποιαδήποτε δράση πρέπει να είναι ολιστική», λέει, τονίζοντας ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πεζοδρομίων αποκαλύφθηκε ότι όχι μόνο είναι στενότερα απ’ ό,τι θα έπρεπε, αλλά και σε άθλια κατάσταση.

«Για να βελτιώσουμε τα πεζοδρόμια πρέπει να ξεπεράσουμε το ζήτημα της στάθμευσης και για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να βελτιώσουμε τις δημόσιες συγκοινωνίες, να δημιουργήσουμε σταθμούς κοινής χρήσης ηλεκτρικών ποδηλάτων στις στάσεις του μετρό, να εισαγάγουμε τέλη κυκλοφοριακής συμφόρησης τύπου Λονδίνου και δρόμους χωρίς στάθμευση».

Στο γραφείο του στον έκτο όροφο, ο Ανδρέας Γραμματικογιάννης έχει μια στοίβα από χοντρούς κίτρινους φακέλους με αιτήσεις αποζημίωσης.

«Έρχονται κάθε εβδομάδα επειδή τόσοι πολλοί έχουν ατυχήματα στους δρόμους μας», λέει. «Αν ήταν στο χέρι μου, τα αυτοκίνητα θα απαγορευόταν από το ιστορικό κέντρο, ώστε να επικεντρωθούμε στην εγκατάσταση αξιοπρεπών διαδρομών για τους πεζούς. Στο τέλος της ημέρας πρέπει να αποφασίσουμε τι είδους χαρακτήρα θέλουμε να έχει η πόλη μας».

Με πληροφορίες από Guardian