icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Το καθεστώς κάνει ό,τι μπορεί για να πλήξει την αξιοπιστία του Πέτερ Μαγιάρ - αλλά η δημοτικότητα του νεαρού διεκδικητή αυξάνεται συνεχώς

Η ουγγρική πολιτική μπορεί μερικές φορές να μοιάζει με σαπουνόπερα που έχει κολλήσει με τους ίδιους χαρακτήρες και που συνεχίζεται για πολύ καιρό. Υπάρχουν περιστασιακά σκάνδαλα -όπως ένας εξέχων κυβερνητικός ευρωβουλευτής που δραπέτευσε από ένα όργιο στις Βρυξέλλες μέσω ενός σωλήνα αποχέτευσης- αλλά εκτός από αυτό, τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει.

Στην Ουγγαρία ένα παιδί ξεκινάει το σχολείο, αποφοιτεί από το Λύκειο, αρχίζει σπουδές στο πανεπιστήμιο και όλα αυτά τα χρόνια στην κορυφή της ηγεσίας της χώρας τίποτα δεν θα αλλάξει… Ο Βίκτορ Όρμπαν θα εξακολουθεί να είναι πρωθυπουργός.

Αλλά αυτό το σενάριο πρόκειται να ξαναγραφτεί, σύμφωνα με την δημοσιογράφο Viktória Serdült της ουγγρικής εφημερίδας HVG. Σύμφωνα με τα όσα γράφει σε άρθρο της στον Guardian, η 14χρονη κυριαρχία του Όρμπαν αμφισβητείται τώρα από τον Πέτερ Μαγιάρ, τον πρώην σύζυγο της πρώην υπουργού Δικαιοσύνης του Όρμπαν, Τζούντιτ Βάργκα.

Το κόμμα Τίσα του Μαγιάρ που ιδρύθηκε πρόσφατα έχει σήμερα διψήφιο προβάδισμα έναντι του Φιντέζ στις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Οι γενικές εκλογές θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2026 και το Φιντέζ έχει πανικοβληθεί.

Ο Μαγιάρ ήταν κάποτε ένας ισχυρός εσωτερικός παράγοντας του Φιντέζ. Αλλά αφού το Φιντέζ θυσίασε τη Βάργκα – αναγκάζοντάς την να παραιτηθεί για μια απόφαση να δώσει χάρη σε ένα καλά δικτυωμένο πρόσωπο που εμπλέκεται σε σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών – ο Μαγιάρ βγήκε στο προσκήνιο και επέκρινε ανοιχτά τα «παπαγαλάκια» του Όρμπαν και τον ηθικό μηδενισμό του συστήματός του.

Σε δημόσια ανάρτησή του στο Facebook, επέμεινε ότι η σημερινή κατάσταση της Ουγγαρίας ήταν μόνο ένα πολιτικό προϊόν, «μια ζαχαρένια επικάλυψη που εξυπηρετεί μόνο δύο σκοπούς: να καλύψει τη λειτουργία του εργοστασίου εξουσίας και την απόκτηση τεράστιου πλούτου».

Λίγες εβδομάδες αργότερα, αναφερόταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε πλακάτ σε μαζικές διαδηλώσεις ως Lisan al Gaib, ο μεσσίας των Fremen στην ταινία Dune II, η οποία μόλις είχε κυκλοφορήσει.

Πολλοί Ούγγροι έχουν βαρεθεί τη διαφθορά και τον νεποτισμό μετά από 14 χρόνια διακυβέρνησης του Φιντέζ, καθώς και την ανίσχυρη αντιπολίτευση. Ο ειλικρινής νεαρός insider έμοιαζε με το πρόσωπο που θα μπορούσε επιτέλους να φέρει την αλλαγή.

Για να επισημοποιήσει τον ρόλο του, ο Μαγιάρ ανέλαβε την ηγεσία του Τίσα, ενός μικρού πολιτικού κόμματος που ιδρύθηκε το 2021. Τον Ιούνιο του 2024, το κόμμα κέρδισε επτά έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κλήθηκε να ενταχθεί στη μεγαλύτερη ομάδα του, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Έκτοτε, η δημοτικότητα του Τίσα έχει αυξηθεί εκθετικά. Πρώτον, απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων της αντιπολίτευσης των φιλελεύθερων, πράσινων και αριστερών αντιπάλων του, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να συμβιβαστούν σε θέματα όπως η προηγούμενη ένταξη του Μαγιάρ στο Φιντέζ. Στη συνέχεια, τα ισχυρά μηνύματά της κατά της διαφθοράς άρχισαν να βρίσκουν απήχηση στους συντηρητικούς ψηφοφόρους της υπαίθρου.

Ο Μαγιάρ είναι δυναμικός, αθλητικός και κομψός. Η επικοινωνία του είναι ένα μείγμα θεατρικού, παράλογου, αλαζονικού και πνευματώδους. Δεν φοβάται να αποκαλέσει τον Όρμπαν «Αλ Καπόνε των Καρπαθίων», να φύγει από τα τηλεοπτικά στούντιο όταν δεν του αρέσουν οι ερωτήσεις και να χλευάσει τους υπουργούς της κυβέρνησης σε σχόλια στο Facebook.

Όταν ο Ταμάς Μένσερ, ο υφυπουργός και διευθυντής επικοινωνίας του Φιντέζ, του φώναξε επιθετικά μπροστά στις κάμερες, ο Μαγιάρ του πρότεινε να βουρτσίσει τα δόντια του επειδή είχε κακή αναπνοή. Οι επικριτές τον περιγράφουν ως έναν κλόουν γεμάτο τεστοστερόνη ή έναν μίνι Τραμπ, αλλά είναι αναμφισβήτητα ταλαντούχος.

Στην αρχή, ο Όρμπαν ήταν σε άρνηση: επί μήνες δεν ανέφερε καν δημόσια τον Μαγιάρ. Στη συνέχεια έθεσε σε κίνηση τη μηχανή εξουσίας. Τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης ξεκίνησαν μια εκστρατεία συκοφάντησης.

Και άνοιξε ποινική υπόθεση εναντίον του Μαγιάρ -στο πλαίσιο της οποίας ζητήθηκε η άρση της ασυλίας που του είχε χορηγηθεί ως ευρωβουλευτή- για ένα περιστατικό κατά το οποίο φέρεται να άρπαξε το τηλέφωνο ενός άνδρα που τον βιντεοσκοπούσε σε νυχτερινό κέντρο της Βουδαπέστης.

Τίποτα από όλα αυτά δεν φαίνεται να έχει γρατζουνίσει τη φήμη του ηγέτη της αντιπολίτευσης, ο οποίος μοιάζει να είναι άτρωτος. Ο Όρμπαν φέρεται να έχει ξεκινήσει δίαιτα και πρόγραμμα γυμναστικής προκειμένου να ταιριάξει με τη φωτογενή εμφάνιση του αντιπάλου του.

Όμως ο Όρμπαν έχει μεγαλύτερα προβλήματα από τα περιττά κιλά και τα άστοχα κοστούμια. Η μικρή και ανοικτή οικονομία της Ουγγαρίας είναι ευάλωτη σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς και βρίσκεται σε στασιμότητα εδώ και δύο χρόνια. Το ποσοστό πληθωρισμού της είναι ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ και το εθνικό νόμισμα είναι αδύναμο.

Η ασταθής γεωπολιτική κατάσταση και η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ είναι πιθανό να επιδεινώσουν την κρίση της Ουγγαρίας μέσω των εμπορικών δασμών και των αυξημένων αμυντικών δαπανών. Το υπερβολικό δημοσιονομικό έλλειμμα έχει ήδη οδηγήσει σε πειθαρχικά μέτρα από την ΕΕ, η οποία επίσης συγκρατεί τη χρηματοδότηση λόγω ανησυχιών για το κράτος δικαίου.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση θα πιεστεί να αυξήσει τα προγράμματα κοινωνικών πληρωμών ένα χρόνο πριν από τις εκλογές. Η μόνη πιθανή λύση είναι η αύξηση του δημόσιου χρέους που θα αποπληρωθεί από την επόμενη κυβέρνηση. Η προπαγάνδα από μόνη της δεν θα είναι αρκετή για να κρύψει τα οικονομικά δεινά, και αυτό σημαίνει πρόβλημα για τον Όρμπαν.

Για τους κυβερνώντες, το διακύβευμα των επόμενων εκλογών είναι εξαιρετικά υψηλό. Εάν το Τίσα κερδίσει, οι δικαιούχοι της λεγόμενης ημιαυταρχικής κλεπτοκρατίας της Ουγγαρίας όχι μόνο θα χάσουν τα αξιώματα και τις επιχειρήσεις τους, αλλά θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν ποινικές διώξεις. Ο Όρμπαν έχει καταλάβει πολλούς από τους πρώην ανεξάρτητους θεσμούς του κράτους, αλλά δεν είναι σαφές μέχρι πού θα φτάσουν για να διατηρήσουν το σημερινό πολιτικό καθεστώς.

Το σύνταγμα του 2011 κατοχυρώνει βασικές πολιτικές επιλογές, όπως ο επικεφαλής εισαγγελέας και τα μέλη του συνταγματικού δικαστηρίου, δεσμεύοντας τα χέρια των μελλοντικών κυβερνήσεων. Το κυβερνών κόμμα έχει ήδη εξασφαλίσει δισεκατομμύρια ευρώ στα λεγόμενα καταπιστεύματα δημοσίου συμφέροντος που ελέγχονται από διαχειριστές πιστούς στον Όρμπαν.

Ο πρωθυπουργός έχει επίσης τοποθετήσει τους ανθρώπους του στην κορυφή των βασικών θεσμικών οργάνων για ασυνήθιστα μακρές θητείες. Το πολωνικό παράδειγμα δείχνει ότι είναι σχεδόν αδύνατο να απομακρυνθούν τα εμπόδια για την ορθή λειτουργία του κράτους δικαίου, ενώ δεσμεύεται από τις μεταρρυθμίσεις που επέβαλε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Ένα πιθανό σενάριο είναι να κερδίσουν ο Μαγιάρ και το Τίσα τις εκλογές του 2026, αλλά τελικά να γονατίσουν από το δημόσιο χρέος και τους ελέγχους και τις ισορροπίες των «ανεξάρτητων» θεσμών που διοικούνται από τους συμμάχους του Όρμπαν.

Ο Μαγιάρ δήλωσε ότι το πιο σημαντικό μέτρο θα ήταν να επιστρέψει η χρηματοδότηση της ΕΕ που παρακρατήθηκε επί θητείας Όρμπαν και να θεσπιστούν αυστηροί κανόνες κατά της διαφθοράς.

Υποσχέθηκε επίσης όρια θητείας για τον πρωθυπουργό και την επιστροφή ανεξάρτητων υπουργείων αγροτικής ανάπτυξης, παιδείας και υγείας. Η δέσμη μέτρων του έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής δημοφιλής στους ψηφοφόρους, αλλά μπροστά του υπάρχει ακόμη ενάμιση έτος αντιπολίτευσης.