Σε όλα τα κόμικς και τις ταινίες της DC, ο Τζόκερ (Joker) μετατρέπει τους άλλους σε ομοιώματα του εαυτού του, πάντα με το ίδιο ανατριχιαστικά πλατύ χαμόγελο. Μοιράζεται την ψυχική του διάθεση μέσω του μεταδοτικού γέλιου και της μαζικής «κλοουνοποίησης», δημιουργώντας παντού αντίγραφα.

Η νέα ταινία, “Joker: Folie à Deux”, σε σκηνοθεσία Todd Phillips, που κυκλοφόρησε την Πέμπτη (03/10) στους κινηματογράφους, ακολουθεί αυτή την πλούσια παράδοση, μόνο που αυτή τη φορά ο Τζόκερ στοιχειώνεται από το δικό του «χαμένο μέλλον» – τον glam κλόουν, τον δολοφονικό διασκεδαστή και τον ακαταμάχητο εραστή που θα μπορούσε να έχει γίνει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Joker: Folie à Deux (@joker.folieadeux)

Μιμητική τρέλα

Ο διπλασιασμός, η διάσπαση της συνείδησης και οι διπλές έννοιες αποτελούν συστατικά των ιστοριών του Τζόκερ από τη δημιουργία ακόμα του χαρακτήρα, τη δεκαετία του 1940.

Ο ίδιος παρουσιάζει διαφορετικές ιστορίες για την καταγωγή του στην κινηματογραφική υπερπαραγωγή του 2008 “The Dark Knight” (με τον Χιθ Λέτζερ στον ρόλο του Τζόκερ), παίρνει τρεις μορφές στην πρόσφατη σειρά κόμικς Three Jokers – του εγκληματία, του κλόουν και του κωμικού – και «ανακατεύει» τους διάφορους «εαυτούς» του, όπως ένας κρουπιέρης μοιράζει χαρτιά, στο κόμικ του Μπάτμαν “The Clown at Midnight” του 2007.

Στο σύμπαν των κλόουν της DC, ο Τζόκερ μετατρέπει τους άλλους σε αντίγραφά του, συνήθως με τη χρήση βιολογικών ή χημικών όπλων ή δηλητηρίων και υπνωτισμού.

Τα αντίγραφα του Τζόκερ περιλαμβάνουν οπαδούς του Τζόκερ με κοστούμια και μάσκες κλόουν, όπως στην ταινία του 2019 με πρωταγωνιστή τον Χοακίν Φοίνιξ. Στα κόμικς περιγράφεται ότι έχει «μια δύναμη που […] επηρεάζει τους ανθρώπους, σε ένα σχεδόν υποσυνείδητο, αρχέγονο επίπεδο».

Για τους περισσότερους εμπνέει φόβο. Για τους πιο ασταθείς, απλά αποτελεί πηγή έμπνευσης. Όπως και να έχει, εδώ και πάνω από 80 χρόνια, το γέλιο του Τζόκερ έχει εξαπλωθεί σαν ιός, προκαλώντας αμέτρητες φορές μαζική «κλοουνοποίηση».

Πολλαπλασιάζοντας τη δύναμή του

Οι ιστορίες του Τζόκερ τείνουν να περιστρέφονται γύρω από τρία σενάρια: Αυτό της μίμησης, της διπλής προσωπικότητας και των πολλαπλών αντιγράφων του. Σε κάποια φάση, πολλά άτομα ενεργούν ως ένα (στο “Joker”), και σε άλλη, ένα άτομο ενεργεί ως πολλά (στο “Batman: R.I.P.” όταν ο Μπάτμαν προσπαθεί να καταλάβει τον Τζόκερ, βιώνοντας την ψυχική του κατάσταση σαν μια δεύτερη συνείδηση). Πάντα, ωστόσο, το αποτέλεσμα είναι το απόλυτο χάος και ο όλεθρος, κάτι που υπενθυμίζει στο κοινό πως το γέλιο και το χιούμορ των κλόουν δεν είναι πάντα αστεία.

Ο χαρακτήρας του Τζόκερ είναι εμπνευσμένος από διάσημες ταινίες των δεκαετιών του 1920 και του ’30, όπως «Το γραφείο του Δρ Καλιγκάρι» (The Cabinet of Dr Caligari – 1920) του Robert Wiene, «Ο Νοσφεράτου» (1922) του F.W. Murnau, το “Metropolis” (1926) του Fritz Lang, «Η νυχτερίδα» (The Bat – 1926) του Roland West και «Ο άνθρωπος που γελά» (The Man Who Laughs – 1928) του Paul Leni. Τα περισσότερα από αυτά τα έργα παρουσιάζουν άτυχους ή δυστυχισμένους – κωμικούς – ηθοποιούς, οι οποίοι παλεύουν με το ποιοι είναι πραγματικά.

Ο ίδιος ο Τζόκερ είναι ένα συνονθύλευμα από γοητευτικούς σωσίες, ανδρική νευρικότητα, βίαιο και ανατριχιαστικό ακούσιο γέλιο, απώλεια της εξουσίας και αίσθησης του εαυτού.

Στοιχειώνει μέσω της απουσίας

Το νέο sequel, “Joker: Folie à Deux”, βασίζεται σε όλες αυτές τις παραδόσεις του Τζόκερ. Ο Arthur Fleck (δηλαδή ο Τζόκερ του Φοίνιξ – και πάλι) παλεύει με τις διχασμένες ταυτότητές του.

Τοποθετημένο δύο χρόνια μετά τα γεγονότα της προηγούμενης ταινίας, ο Fleck είναι ασθενής στο κρατικό νοσοκομείο Arkham, όπου συναντά τον διπλό χαρακτήρα Lee Quinzel/Harley Quinn (που υποδύεται η Lady Gaga). Εκείνη θέλει ο Arthur να στηριχτεί στη δύναμη του Τζόκερ.

Παρόλο που δεν είναι ούτε κλόουν ούτε επιστήμονας, όπως παρουσιάζεται σε άλλες ιστορίες, θέλει επίσης να γίνει και η ίδια μια εκδοχή του Τζόκερ. Ο Arthur, από την άλλη, θέλει να γίνει ο Τζόκερ, αλλά δεν μπορεί. «Δεν υπάρχει Τζόκερ», λέει ο πρωταγωνιστής στο τέλος, «μόνο ο Άρθουρ».

Διαβασε ακομα

Γιατί πεθαίνουν τον Danny Trejo στις ταινίες περισσότερο από κάθε άλλον ηθοποιό

Το Folie à Deux έχει τελικά να κάνει με την «γοητεία» ενός χαμένου ονείρου: Ο Τζόκερ είναι ένα συλλογικό όνειρο που αποτυγχάνει να γίνει πραγματικότητα. Εμφανίζεται με τη μορφή φαντασιώσεων. Είναι το παρελθόν, αλλά ταυτόχρονα είναι παρών και απών, μια διάσπαση μεταξύ των πραγματικοτήτων.

Η ταινία ωραιοποιεί και εκμεταλλεύεται την απογοήτευση, καθώς παρακολουθούμε τον Τζόκερ και τις μελλοντικές του δυνατότητες να διαλύονται. Με αυτόν τον τρόπο, το Joker: Folie à Deux είναι μια κλόουν εκδοχή του “ruin porn”, που καλεί το κοινό να απολαύσει τη «φθορά» ενός χαρακτήρα.

Με πληροφορίες από Conversation