icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Έρευνα σε περισσότερα από 12.000 τραγούδια εξηγεί πώς και γιατί έχουν αλλάξει οι στίχοι

Αν ανήκεις στην κατηγορία των ανθρώπων που δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα νέα τραγούδια και όποτε ακούς το Losing My Religion των REM αναφωνείς: «Δεν γράφονται πια τέτοια κομμάτια», μην αγχώνεσαι: Δεν φταις μόνο εσύ – που μεγαλώνεις – και δεν μπορείς να συμβαδίσεις με την εποχή.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024 επιβεβαιώνει πως και τα ίδια τα τραγούδια έχουν αλλάξει σημαντικά – μαζί με εσένα βέβαια – σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, με τους στίχους να έχουν γίνει πιο απλοί και επαναλαμβανόμενοι.

Ταυτόχρονα, φαίνεται πως τα μουσικά κομμάτια εκφράζουν περισσότερο θυμό από ποτέ, ενώ η έρευνα χαρακτηρίζει τους στίχους «τους πιο εγωκεντρικούς» των τελευταίων 40 χρόνων.

Ο ποιητής Μπομπ Ντίλαν

Η ομάδα έφτασε σε αυτά τα συμπεράσματα, αναλύοντας στίχους από σχεδόν 12.000 αγγλόφωνα ραπ, κάντρι, ποπ, R&B και ροκ τραγούδια από το 1980 έως το 2020.

Πριν μπουν στη διαδικασία να εξηγήσουν με ποιον τρόπο έχουν αλλάξει  οι στίχοι, η μελέτη επεσήμανε ότι ο θρύλος της μουσικής, Μπομπ Ντίλαν – δημιουργός των Knocking on Heaven’s Door, Hurricane, Like a Rolling Stone και δεκάδων άλλων επιτυχιών – κέρδισε το 2016 το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για τη δημιουργία νέων ποιητικών εκφράσεων στο πλαίσιο της μεγάλης αμερικανικής τραγουδιστικής παράδοσης».

Οι στίχοι καθρέφτης της κοινωνίας

Για την επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Eva Zangerle, οι στίχοι αποτελούν «καθρέφτη της κοινωνίας», καθώς αντανακλούν τον τρόπο με τον οποίο οι αξίες, τα συναισθήματα και οι ανησυχίες ενός πολιτισμού αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου.

Σε όλα τα είδη, οι στίχοι έχουν την τάση να γίνονται πιο απλοί και να επαναλαμβάνονται

«Αυτό που παρατηρούμε τα τελευταία 40 χρόνια είναι μία δραστική αλλαγή στο μουσικό τοπίο – από το πώς παράγεται η μουσική» μέχρι το πώς προωθούνται τα νέα κομμάτια, λέει η  Zangerle.

Κατά τη διάρκεια των 40 ετών που μελετήθηκαν, υπήρξαν σημαντικές ανακατατάξεις στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ακούν μουσική. Οι δίσκοι βινυλίου και οι κασέτες της δεκαετίας του ’80 έδωσαν τη θέση τους στα CDs των ’90s και, πλέον, στις καθοδηγούμενες από αλγόριθμους πλατφόρμες streaming.

Ταυτόχρονα, οι  ερευνητές εξέτασαν τα συναισθήματα που εκφράζονται στους στίχους, πόσες διαφορετικές και περίπλοκες λέξεις χρησιμοποιούνται και πόσο συχνά επαναλαμβάνονται.

«Σε όλα τα είδη, οι στίχοι είχαν την τάση να γίνονται πιο απλοί και επαναλαμβανόμενοι», καταλήγει  η Zangerle.

Μία γενικότερη απαισιοδοξία

Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν, επίσης, προηγούμενες έρευνες που είχαν δείξει μείωση των θετικών μηνυμάτων στα τραγούδια και των χαρούμενων στίχων.

Με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότερα μουσικά κομμάτια άρχισαν να εκφράζουν θυμό, αηδία ή θλίψη.

Οι στίχοι έγιναν επίσης πολύ πιο εγωκεντρικοί, με τις λέξεις «εγώ» και «δικό μου» να είναι εξαιρετικά δημοφιλείς.

Ο αριθμός των επαναλαμβανόμενων στίχων αυξήθηκε κυρίως στη ραπ, ενώ η Zangerle αναφέρει πως το συγκεκριμένο είδος είναι εκείνο που εκφράζει περισσότερο θυμό.

Οι συναισθηματικοί ροκάδες

Οι επιστήμονες διερεύνησαν επίσης ποια τραγούδια αναζητούν οι οπαδοί διαφορετικών ειδών στην ιστοσελίδα στίχων Genius.

Σε αντίθεση με άλλα είδη, οι ροκάδες φαίνεται πως ψάχνουν συχνότερα στίχους από παλαιότερα τραγούδια.

Με τη ροκ μουσική να έχει κατρακυλήσει στα charts τις τελευταίες δεκαετίες, όσοι αγαπούν το συγκεκριμένο είδος μένουν πιστοί στα κλασικά κομμάτια – νοσταλγοί της χρυσής εποχής του ροκ όταν μεσουρανούσαν μπάντες, όπως οι Deep Purple, οι Rolling Stones και οι Led Zeppelin.

Δεν φταις εσύ, η εποχή φταίει

Σε μία εποχή που τα πάντα κινούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, τα πρώτα 10-15 δευτερόλεπτα είναι άκρως καθοριστικά για το αν θα ακούσει κάποιος ένα τραγούδι ή αν θα κάνει skip για να περάσει στο επόμενο.

Επιπλέον, όλο και περισσότεροι οι άνθρωποι τείνουν να ακούνε μουσική όταν κάνουν κάποια άλλη δραστηριότητα.

Οι περιπτώσεις να κάτσει κάποιος με κλειστά τα μάτια και να βυθιστεί ολόκληρος στην απόλαυση ενός μουσικού κομματιού, επιτρέποντας στον εαυτό του να ταξιδέψει με τη μελωδία και να αφήσει τους στίχους να αγγίξουν την ψυχή του είναι πλέον ελάχιστες.

Αντιμετωπίζοντας αρκετά σύγχρονα τραγούδια ως άλλο ένα fast fashion μπλουζάκι, η βιομηχανία της μουσικής θέλει πλέον τα κομμάτια να είναι «πιασάρικα».

Έτσι, τα επαναλαμβανόμενα ρεφρέν με «σκληρές» λέξεις που θα αποτυπωθούν στο μυαλό εύκολα και γρήγορα είναι μονόδρομος. Το ίδιο γρήγορα βέβαια θα ξεχαστούν για να έρθει μία άλλη νέα επιτυχία να αντικαταστήσει την προηγούμενη.

Με πληροφορίες από Guardian