Ένα 9χρονο κορίτσι στρέφεται ενάντια στην ντροπή της περιόδου, λέγοντας στους ενήλικες του τραπεζιού: «περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού αιμορραγεί». Δύο άντρες παλεύουν για την καρδιά μιας γυναίκας ενώ υπερηφανεύονται πόσα βιβλία της Γιαπωνέζας φεμινίστριας Chizuko Ueno, έχουν διαβάσει. Ένας stalker που ακολουθεί μια νεαρή γυναίκα στο σπίτι έρχεται αντιμέτωπος με μια γειτόνισσα και τρέπεται σε φυγή.

Αυτές είναι σκηνές από την τελευταία επιτυχία στο κινεζικό box office, “Her Story”, η οποία έχει πυροδοτήσει συζητήσεις στα τοπικά social media, όπου πολλές γυναίκες τη χαρακτηρίζουν ως «απάντηση της χώρας στην “Barbie“».

Σχόλια στο Douban, τον μεγαλύτερο κινεζικό ιστότοπο για κριτικές ταινιών, όπου το “Her Story” βαθμολογείται με 9,1 στα 10, επαινούν τον απροκάλυπτο εορτασμό της «αφυπνισμένης» γυναικείας υπόστασης και τον τολμηρό κοινωνικό σχόλιο για τη σύγχρονη Κίνα – όλα με έντονο χιούμορ.

Από την κυκλοφορία του στις 22 Νοεμβρίου, το “Her Story” έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 680 εκατομμύρια γιουάν (93 εκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με την πλατφόρμα εισιτηρίων Maoyan, καθώς έγινε η ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις στην ηπειρωτική Κίνα για 17 συνεχόμενες ημέρες.

Αλλά η πνευματώδης κριτική του στα πρότυπα του φύλου έχει ξεσηκώσει ορισμένους άντρες στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι το κατηγόρησαν για «ανταγωνισμό φύλου» – μια φράση που χρησιμοποιείται συχνά από τα κρατικά μέσα για την επιτήρηση του διαδικτυακού φεμινιστικού λόγου που οι αρχές θεωρούν ότι «ξεπερνά τα όρια».

Την τελευταία δεκαετία, το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας – του οποίου η ηγεσία είναι εξ ολοκλήρου ανδρική – έχει καταστείλει τον φεμινιστικό ακτιβισμό. Το 2015, πέντε φεμινίστριες συνελήφθησαν επειδή σχεδίαζαν μια διαμαρτυρία κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης και, μόλις πριν από λίγους μήνες, μια δημοσιογράφος που προωθούσε το κίνημα #MeToo καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια κάθειρξη.

Ενώ τα λιγότερο πολιτικά φορτισμένα πολιτιστικά έργα γύρω από την ενδυνάμωση των γυναικών, όπως η φεμινιστική κωμωδία, εξακολουθούν να επιτρέπονται, ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό και συχνά στοχοποιούνται από ισχυρές ανεπίσημες δυνάμεις συντηρητικών ανδρών.

Διθυραμβικές κριτικές

Σε σενάριο και σκηνοθεσία της Shao Yihui, το “Her Story” περιστρέφεται γύρω από τις ζωές και τις σχέσεις τριών γυναικών στη Σαγκάη: μιας ανεξάρτητης ανύπαντρης μητέρας, της οξυδερκούς κόρης της (μαθήτρια δημοτικού) και της νέας τους γειτόνισσας – μιας νεαρής τραγουδίστριας που αυτοαποκαλείται «ρεαλίστρια, ρομαντική και αφελής όταν κυνηγά τον έρωτα».

Η He Zeyu, μια 29χρονη εκδότης βιβλίων στο Πεκίνο, έχει δει την ταινία ήδη τρεις φορές.

«Συνεχίζω να την ξαναβλέπω γιατί βλέπω τον εαυτό μου σε αυτήν», εκμυστηρεύεται στο CNN. Την τελευταία φορά, πήρε μαζί τους γονείς της, στους οποίους «άρεσε πολύ», είπε. «Ήθελα να μοιραστώ τις δύο ώρες με τους φίλους και τους γονείς μου για να νιώσω την ίδια σύνδεση, σαν να με βλέπουν και να με αγκαλιάζουν».

Για την 20χρονη Xu, η εστίαση της κωμωδίας στη «γυναικεία ενδυνάμωση» και όχι στο «αναμάσημα των αγώνων των γυναικών», είναι αυτό που την κάνει «μοναδική».

Διαβασε ακομα

Το φουλάρι της Πελικό ήταν μια αγκαλιά από την άλλη άκρη του πλανήτη

Πέρα από τη φρέσκια, γυναικεία αφήγηση, οι Κινέζοι κινηματογραφόφιλοι επαινούν επίσης τη «διακριτική, αλλά γενναία» κοινωνική κριτική της ταινίας σε θέματα όπως τα lockdowns την εποχή της πανδημίας, η παρακμή της δημοσιογραφίας και αυτό που θεωρούν ως την τοξική κουλτούρα της αναφοράς των παραπτωμάτων του άλλου.

Σε μια άλλη σκηνή, ένας δάσκαλος επικρίνει έναν μαθητή που κάρφωσε συμμαθητή του, ενώ σε άλλη, η νεαρή τραγουδίστρια επιδεικνύει το απόθεμα των καθημερινών της βασικών ειδών ανάγκης με ένα μεγάλο άγαλμα ελέφαντα να στέκεται στο σαλόνι – μια σιωπηλή αναφορά στο lockdown της Σαγκάης για εβδομάδες επί πανδημίας Covid το 2022.

«Δεν μπορώ παρά να χειροκροτήσω για τις τόσο έξυπνες εκφράσεις», λέει ο Wang Rui, ένας 48χρονος άνδρας ο οποίος πήρε πρόσφατα τη γυναίκα του για μια δεύτερη προβολή.

«Γέλασα πολύ την πρώτη φορά, αλλά τη δεύτερη είδα τα κρυμμένα μηνύματα πίσω από το χιούμορ και έπιασα τον εαυτό μου να βουρκώνει πολλές φορές».

Μία χρήστης του διαδικτύου – η οποία συστήθηκε ως λεσβία – εντυπωσιάστηκε από το πώς η σκηνοθέτιδα πέρασε στοιχεία LGBTQ από τους διαβόητα αυστηρούς λογοκριτές της Κίνας, σημειώνοντας φευγαλέες σκηνές με σημαίες ουράνιου τόξου και ένα gay ζευγάρι που φλερτάρει στο βάθος.

«Είναι σπάνιο να δεις τέτοια φροντίδα και αναγνώριση των σεξουαλικών μειονοτήτων σε μια mainstream ταινία να παρουσιάζεται με τρόπο που είναι αρκετά διακριτικός για να περάσει τη λογοκρισία», έγραφε σε ανάρτησή της στο Weibo, το αντίστοιχο Χ της Κίνας, μαζεύοντας χιλιάδες likes.

«Αυτή είναι μια ταινία που έχει να κάνει μόνο με το φύλο, αλλά το ξεπερνά αυτό», αναφέρεται σε μια δημοφιλής κριτική στο Douban με περισσότερα από 8.000 likes.

Και από την άλλη οι άντρες

Ενώ το “Her Story” έχει αποθεωθεί από τη συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών στην Κίνα, δεν είναι όλοι οι άντρες fans.

Στο Πεκίνο, η Xu ανέφερε ότι είδε ένα ζευγάρι να μαλώνει για την ταινία καθώς έφευγε από το σινεμά. Μιλώντας αρκετά δυνατά για να «ακουστεί σε όλο το σινεμά», ο άνδρας είπε στη γυναίκα ότι «η αφηγηματική δομή της ταινίας είναι άχαρη». Εκείνη διαφώνησε και μετά απομακρύνθηκε, θυμάται η Xu.

Παρόμοια σχόλια αντρών στις προβολές ή καθώς βγαίνουν από τους κινηματογράφους έχουν κυκλοφορήσει στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης – αντικατοπτρίζοντας τη συντηρητική αντίδραση που παρατηρήθηκε κατά τις προβολές της «Barbie» στις Ηνωμένες Πολιτείες πέρυσι.

«Πολλές πλοκές σε αυτήν την ταινία έχουν ήδη δοξάσει τους περισσότερους άντρες στη ζωή… Μου φαίνεται αρκετά αντικειμενικό και ευγενικό», έγραψε η Xu στο Xiaohongshu, την κινεζική πλατφόρμα που μοιάζει με το Instagram. Η ανάρτηση έχει συγκεντρώσει πάνω από χίλια likes.

Ωστόσο, ακόμα και τα «ευγενικά» αστεία φαίνονται υπερβολικά για πολλούς.

Οι χρήστες στο Hupu, ένα κινεζικό διαδικτυακό φόρουμ με επίκεντρο τους άνδρες, έδωσαν στο Her Story μέση βαθμολογία 4,8 στα 10. Το κατηγόρησαν ότι «υποτιμά και εξευτελίζει τους άντρες», ενώ εναντιώθηκαν στα λίγα θετικά σχόλια για την ταινία.

Δεν είναι σαφές πόσοι επισκέπτες του Hupu είχαν δει την ταινία, αλλά ο Wang και ένας νεότερος άνδρας, ο Chen Xiaohe, έγραψαν στο Xiaohongshu ότι τους άρεσε.

«Ορισμένες ομάδες ανδρών τείνουν να βάζουν τον εαυτό τους απέναντι από τις γυναίκες και να αντιτίθενται σε ό,τι αρέσει στις γυναίκες». Ο Wang, ο οποίος έχει δει δύο φορές την ταινία, χαρακτήρισε, μιλώντας στο CNN «τοξικά αυτά τα πράγματα», παραθέτοντας μια ατάκα από την ταινία.

Αλλά η ταινία «δεν πρέπει να χαρακτηριστεί ως φεμινιστική», πρόσθεσε.

Ο Chen, 29 ετών, «αγαπά πραγματικά την ανάλαφρη και χιουμοριστική ταινία», με «σάρκα και οστά» και «πλήρως ανεπτυγμένους» γυναικείους χαρακτήρες, όπως έγραψε στο Xiaohongshu. Άλλοι οι άνδρες χρήστες της πλατφόρμας, όπου κυριαρχούν οι γυναίκες, διαφώνησαν.

Για τον Chen, δεν προκαλεί έκπληξη το κύμα αρνητικών σχολίων στο Hupu.

«Υπάρχει τεράστιο χάσμα στην αντίληψη των φύλων στη χώρα μας εδώ και πολύ καιρό», λέει στο CNN. «Οι κυρίαρχοι άνδρες απορρίπτουν ενστικτωδώς τις φεμινιστικές ιδέες, κάτι που τους δυσκολεύει να εκτιμήσουν αυτήν την ταινία».

Διαβρωτική ανοχή στις γυναικείες φωνές

Δεν είναι η πρώτη φορά που Κινέζοι άντρες επιτίθενται, μέσω διαδικτύου σε γυναίκες.

Η Yang Li, μια stand-up κωμικός, γνωστή για τα αστεία της σχετικά με τους άνδρες, είναι συχνός στόχος τους. Ανάμεσα σε όλα τα λόγια της το «πώς φαίνεται τόσο μέτριος ακόμα και με τόση αυτοπεποίθηση» χτύπησε περισσότερο νεύρο στους άντρες.

Μόλις τον περασμένο μήνα, εκείνοι που εξακολουθούν να ενοχλούνται από το αστείο που ειπώθηκε πριν από 4 χρόνια, ξεκίνησαν ένα εθνικό μποϊκοτάζ εναντίον του γίγαντα του ηλεκτρονικού εμπορίου της Κίνας JD επειδή παρουσίασε τη Yang σε ένα προωθητικό live streaming.

Υποχωρώντας μετά τις διαδικτυακές αντιδράσεις, η εταιρεία ζήτησε αργότερα συγγνώμη και διέκοψε τη συνεργασία με τη Yang. Ωστόσο, οι άνδρες δεν σταμάτησαν εκεί. Αντίθετα, το πήγαν παρακάτω, χαρακτηρίζοντας τη γυναίκα κωμικό ως μια «κακή ξένη δύναμη» αφού τα δυτικά ΜΜΕ άρχισαν να ασχολούνται με την ιστορία, υποστηρίζοντάς την και εστιάζοντας στην ανισότητα των φύλων.

«Το φεμινιστικό κίνημα στην Κίνα σήμερα είναι ορατό μόνο στο πολιτιστικό μέτωπο», είπε η Lü Pin, μια εξέχουσα κινεζική φεμινίστρια με έδρα τη Νέα Υόρκη. «Και αυτό είναι ακριβώς ένα σημάδι του πόσο έχει συρρικνωθεί το κίνημα».

Ωστόσο, ακόμα και οι ήδη περιορισμένες φωνές, όπως οι φεμινιστικές ταινίες και τα stand-up σόου, συχνά δέχονται επίθεση από συντηρητικούς άνδρες.

«Ο φεμινισμός στην Κίνα είναι ακόμα αρκετά αδύναμος και δεν έχει επιτύχει πολλά. Αλλά αυτοί οι άνδρες πιστεύουν ότι τα (μελλοντικά) συμφέροντά τους απειλούνται ήδη», πρόσθεσε η Lü. «Βλέπουν (την άνοδο του φεμινισμού) ως ένα επικίνδυνο μήνυμα».

Η Shao, η σεναριογράφος και η σκηνοθέτης του Her Story, αναφέρει σε ένα προωθητικό βίντεο ότι «ο φεμινισμός απελευθερώνει όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τους άνδρες».

«Πιστεύω ότι αν ψάξουν στις βαθύτερες αιτίες, θα συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να σταθούν μαζί με τις γυναίκες», τονίζει.

Με πληροφορίες από CNN