Ο άνθρωπος βάζει το χεράκι του στην υπερθέρμανση του πλανήτη και οι επιπτώσεις είναι πλέον μη αναστρέψιμες
Πηγή: NASA Earth Observatory
Μεγέθυνση κειμένου
Τα μυστικά του παγετώνα Thwaites στην Ανταρκτική, ή παγετώνα της Αποκάλυψης, όπως είναι το δραματικό παρατσούκλι του, ξεκλείδωσαν οι επιστήμονες, που πλέον έχουν την απάντηση στο πότε και γιατί ξεκίνησε να λιώνει
Η «κατάρρευση» του παγετώνα Thwaites στην Ανταρκτική θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφική άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Τόσο καταστροφική, που οι επιστήμονες τού έδωσαν το παρατσούκλι παγετώνας της Αποκάλυψης, για να προσδώσουν δραματικό τόνο στις επιπτώσεις που δυνητικά έχει η τήξη του.
Ο Thwaites βρίσκεται στη δυτική Ανταρκτική και είναι ο πιο φαρδύς παγετώνας στον κόσμο-έχει περίπου το μέγεθος της Φλόριντα των ΗΠΑ.
Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι έχανε πάγο με επιταχυνόμενο ρυθμό από τη δεκαετία του 1970, αλλά επειδή τα δορυφορικά δεδομένα πηγαίνουν πίσω μόνο μερικές δεκαετίες, δεν γνώριζαν ακριβώς πότε άρχισε το σημαντικό λιώσιμο.
Τώρα υπάρχει απάντηση στο ερώτημα αυτό, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences και δίνει μια πολύ ανησυχητική εικόνα για το μελλοντικό λιώσιμο.
Πότε ξεκίνησε να λιώνει ο παγετώνας της Αποκάλυψης
Μελετώντας τη «ζωή» του παγετώνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι άρχισε να υποχωρεί με ταχείς ρυθμούς τη δεκαετία του 1940.
Αναλύοντας πυρήνες θαλάσσιων ιζημάτων, που πήραν κάτω από τον πυθμένα του ωκεανού, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο παγετώνας άρχισε να υποχωρεί σημαντικά τη δεκαετία του 1940, πιθανότατα με αφορμή ένα πολύ ισχυρό φαινόμενο Ελ Νίνιο.
(Αν δεν έχεις υπόψιν σου το Ελ Νίνιο, είναι μια φυσική κλιματική διακύμανση που τείνει να έχει επιπτώσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη).
Έκτοτε, ο παγετώνας δεν μπόρεσε να ανακάμψει, γεγονός που μπορεί να αντανακλά τις αυξανόμενες επιπτώσεις της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Γιατί μας επηρεάζει όλους η τήξη των πάγων
Αυτό που θα συμβεί στον Thwaites θα έχει παγκόσμιες επιπτώσεις.
Ο παγετώνας συμβάλλει ήδη κατά 4% στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, καθώς ρίχνει δισεκατομμύρια τόνους πάγου κάθε χρόνο στον ωκεανό.
Η πλήρης κατάρρευσή του θα μπορούσε να αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας κατά περισσότερο από μισό μέτρο.
Αλλά παίζει επίσης ζωτικό ρόλο στη σταθερότητα του στρώματος πάγου της δυτικής Ανταρκτικής, λειτουργώντας σαν φελλός που συγκρατεί την τεράστια έκταση πάγου πίσω του.
Η κατάρρευση του Thwaites θα υπονόμευε τη σταθερότητα του στρώματος πάγου, το οποίο συγκρατεί αρκετό νερό, για να αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας κατά τουλάχιστον 3 μέτρα, προκαλώντας καταστροφικές παγκόσμιες πλημμύρες.
Τα ευρήματα της μελέτης ταιριάζουν με προηγούμενες έρευνες σχετικά με τον γειτονικό παγετώνα Pine Island, έναν από τους μεγαλύτερους παγετώνες της Ανταρκτικής, για τον οποίο οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι άρχισε να υποχωρεί με ταχείς ρυθμούς τη δεκαετία του 1940.
Αυτό καθιστά την έρευνα σημαντική, δήλωσε η Julia Wellner, αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον και μία από τους συγγραφείς της μελέτης.
Αυτό που συμβαίνει στον Thwaites δεν είναι συγκεκριμένο για έναν και μόνο παγετώνα, αλλά μέρος του ευρύτερου πλαισίου ενός μεταβαλλόμενου κλίματος, δήλωσε η ίδια στο CNN.
«Εάν και οι δύο παγετώνες υποχωρούν ταυτόχρονα, αυτό είναι μια ακόμη απόδειξη ότι στην πραγματικότητα εξαναγκάζονται από κάτι», είπε.
12.000 χρόνια ζωής του παγετώνα στο μικροσκόπιο
Για να σχηματίσουν μια εικόνα της ζωής του Thwaites τα τελευταία σχεδόν 12.000 χρόνια, οι επιστήμονες πήγαν με ένα παγοθραυστικό σκάφος κοντά στην άκρη του παγετώνα, για να συλλέξουν πυρήνες ωκεάνιων ιζημάτων από διάφορα βάθη.
Αυτοί οι πυρήνες παρέχουν ένα ιστορικό time line. Κάθε στρώμα αποδίδει πληροφορίες για τον ωκεανό και τον πάγο, που πηγαίνουν χιλιάδες χρόνια πίσω.
Με το σκανάρισμα και τη χρονολόγηση των ιζημάτων, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εντοπίσουν πότε άρχισε το ουσιαστικό λιώσιμο.
Με βάση πληροφορίες που συνέλλεξαν, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η υποχώρηση του Thwaites προκλήθηκε από ένα ακραίο Ελ Νίνιο, που συνέβη σε μια εποχή που ο παγετώνας βρισκόταν πιθανώς ήδη σε φάση τήξης, βγάζοντάς τον από την ισορροπία του.
«Είναι κάτι σαν να σε κλωτσάνε όταν είσαι ήδη άρρωστος, θα έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο», δήλωσε η Wellner.
Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, διότι υποδηλώνουν ότι από τη στιγμή που ενεργοποιούνται μεγάλες αλλαγές, είναι πολύ δύσκολο να τις σταματήσουμε, δήλωσε ο James Smith, θαλάσσιος γεωλόγος στη Βρετανική Υπηρεσία Ανταρκτικής και συν-συγγραφέας της μελέτης.
«Μόλις αρχίσει μια υποχώρηση του στρώματος πάγου μπορεί να συνεχιστεί για δεκαετίες, ακόμη και αν αυτό που την ξεκίνησε δεν επιδεινωθεί», δήλωσε στο CNN.
Ενώ παρόμοιες υποχωρήσεις έχουν συμβεί πολύ πιο πίσω στο χρόνο, το στρώμα πάγου ανέκαμψε και αναγεννήθηκε, δήλωσε ο Smith.
Αλλά αυτοί οι παγετώνες «δεν δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, γεγονός που πιθανώς αντανακλά την αυξανόμενη επιρροή της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο».
Ο Ted Scambos, παγετωνολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Boulder, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι η μελέτη επιβεβαιώνει και προσθέτει λεπτομέρειες στην κατανόησή μας για το πώς ξεκίνησε η υποχώρηση του Thwaites.
Ένα σύστημα που ήταν ήδη κοντά στο να γίνει ασταθές «δέχτηκε μια μεγάλη βολή από ένα κυρίως φυσικό γεγονός», δήλωσε ο Scambos, αναφερόμενος στο Ελ Νίνιο.
«Περαιτέρω γεγονότα που προέκυψαν περισσότερο από την τάση αύξησης της θερμοκρασίας του κλίματος πήγαν τα πράγματα παραπέρα και ξεκίνησαν την εκτεταμένη υποχώρηση που βλέπουμε σήμερα», δήλωσε στο CNN.
Ο Martin Truffer, καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκα Fairbanks, δήλωσε ότι η έρευνα δείχνει ότι αν ένας παγετώνας βρίσκεται σε ευαίσθητη κατάσταση, «ένα μόνο γεγονός μπορεί να τον οδηγήσει σε υποχώρηση, από την οποία είναι δύσκολο να ανακάμψει».
«Ο άνθρωπος αλλάζει το κλίμα και αυτή η μελέτη δείχνει ότι μικρές συνεχείς αλλαγές στο κλίμα μπορούν να οδηγήσουν σε βαθμιαίες αλλαγές στην κατάσταση των παγετώνων», δήλωσε ο Truffer, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Γιατί δεν υπάρχει επιστροφή
Η Ανταρκτική αποκαλείται μερικές φορές «κοιμώμενος γίγαντας», επειδή οι επιστήμονες προσπαθούν ακόμη να κατανοήσουν πόσο ευάλωτη μπορεί να είναι αυτή η παγωμένη, απομονωμένη ήπειρος, καθώς ο άνθρωπος θερμαίνει την ατμόσφαιρα και τους ωκεανούς.
Η Wellner είναι Γεωλόγος – εστιάζει στο παρελθόν και όχι στο μέλλον – αλλά δήλωσε ότι η μελέτη αυτή δίνει σημαντικό και ανησυχητικό πλαίσιο για το τι μπορεί να συμβεί στους πάγους σε αυτό το ζωτικό τμήμα της Ανταρκτικής.
Δείχνει ότι ακόμη και αν ένα έναυσμα για το γρήγορο λιώσιμο των πάγων έχει τελειώσει, αυτό δεν σημαίνει ότι η αντίδραση σταματά.
«Έτσι, αν ο πάγος υποχωρεί ήδη σήμερα», είπε, «επειδή μπορεί να σταματήσει η αύξηση της θερμοκρασίας, δεν σημαίνει ότι μπορεί να σταματήσει και η υποχώρησή του».
Με πληροφορίες από CNN
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
