Όλα ξεκίνησαν το 2013, όταν ο πολυσχιδής και ευφυέστατος Νίκος Παπαδόπουλος έπαιζε με τον μεγαλύτερο γιο του Γιάννη-Μάριο και ξαφνικά μία ολόκληρη πολιτεία από παιδικές και άκρως οικείες Playmobil φιγούρες άρχισαν να αναπαριστούν την πιο θλιβερή μας πραγματικότητα, αλλά και τους αγώνες και την ελπίδα και την ανάγκη για αφύπνιση.

«Προσποιούμασταν ότι πηγαίναμε για ύπνο χρησιμοποιώντας Playmobil – και αυτό μου έδωσε την ιδέα να αναπαραστήσω σκηνές όχι μόνο για τη ζωή στο σπίτι, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία», είχε πει ο δημιουργούς του project “Plasticobilism”, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα (24/02), σε ηλικία μόλις 46 ετών.

Ένας άνθρωπος κοινωνικά ενεργός, ένας αληθινός καλλιτέχνης που ασκούσε ακτιβισμό μέσα από το έργο του, καλώντας τους οπαδούς της τέχνης του να αντισταθούν στις αντιλαϊκές πολιτικές, τον ρατσισμό και τον σεξισμό και να αγωνιστούν για τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα.

Ευτυχής πατέρας, δυστυχής Έλληνας

Ο Νίκος Παπαδόπουλος υπήρξε διδάκτωρ Αστροφυσικής του ΑΠΘ και σεναριογράφος πολλών επιτυχημένων σειρών στην τηλεόραση (Big Bang, LAPD και Η Φαμίλια). Ο ίδιος δήλωνε στο blog του «ευτυχής πατέρας, δυστυχής Έλληνας», ενώ είχε στο παρελθόν αναφερθεί στις αγαπημένες φιγούρες που συμβόλιζαν το αγνό και την αθωότητα: «Όταν βάζω αυτό το αθώο αντικείμενο σε μια σκληρή ανθρώπινη σκηνή, θέλω να θυμίσω στους ανθρώπους αυτό το συναίσθημα που είχαμε ως παιδιά, το συναίσθημα που έχουμε χάσει εντελώς».

Ξοδεύοντας περίπου 900 ευρώ σε Playmobil για να φτιάξει δεκάδες έργα τέχνης στο στούντιο του σαλονιού του, άρχισε να στήνει τις φιγούρες του, αναπαριστώντας καυστικά αληθινές σκηνές – συχνά από μία σατιρική ματιά, που κέρδιζε όλο και μεγαλύτερο κοινό.

Το πρώτο του έργο ήταν για να τιμήσει την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25 Νοεμβρίου).

Άλλα θέματα με τα οποία είχε καταπιαστεί ήταν η πρσφυγική κρίση. Σε ένα έργο του, μια ασφυκτικά γεμάτη βάρκα έπλεε στον ωκεανό, ενώ μια μητέρα κρατούσε στην αγκαλιά της ένα μικρό αγόρι – μια ξεκάθαρη αναφορά στον τρίχρονο Σύρο πρόσφυγα Aylan Kurdi, το πτώμα του οποίου ξεβράστηκε στις τουρκικές ακτές.

«Με αυτή τη φωτογραφία», είχε πει στον Guardian «ήθελα να υπενθυμίσω στους ανθρώπους ότι δεν υπάρχουν παράνομοι μετανάστες – μόνο μετανάστες».

Σε μια άλλη εικόνα, μια σκηνή στην παραλία (βασισμένη σε μια πραγματική φωτογραφία που είδε στις ειδήσεις) έδειχνε τουρίστες να λιάζονται στο νησί της Κω, καθώς οι πρόσφυγες κατέφθαναν με βάρκες. «Στην πραγματική φωτογραφία», είχε σχολιάσει ο ίδιος, «η μητέρα και ο γιος της ήρθαν από τη θάλασσα και μια γυναίκα που βρισκόταν σε ξαπλώστρα γύρισε από την άλλη για να μην της χαλάσουν οι πρόσφυγες τις διακοπές της».

Στη δική του εκδοχή, η μητέρα με την κόκκινη μπούρκα είχε στην αγκαλιά το παιδί της, ενώ μια γυναίκα που κάνει ηλιοθεραπεία με πουά μπικίνι σηκώνει τα γυαλιά ηλίου της για να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά – ένα μήνυμα προς εκείνους που νοιάζονται μόνο για τον εαυτό τους και δεν δίνουν δεκάρα για τους ανθρώπους που υποφέρουν από τον πόλεμο, «ενώ ειρωνικά, το μόνο που θέλουν είναι μια ασφαλέστερη και καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους», είχε πει.

Οι αντιδράσεις της Playmobil

Από τις ξεκαρδιστικές συνθέσεις του που πάντα μετέφεραν ανατριχιαστικές αλήθειες δεν ξέφυγαν ούτε η πρώην Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αλλά ούτε και Έλληνες πολιτικοί.

Ωστόσο, για τον ίδιο, η κριτική στην εκάστοτε κυβέρνηση δεν αρκούσε ποτέ αφού τα πάντα είναι συνέπειες των πράξεών μας: «Όσο πιστεύουμε ότι μόνο οι πολιτικοί είναι υπεύθυνοι για τη δυστυχία μας, τίποτα δεν θα αλλάξει», έλεγε 10 χρόνια πριν.

Παρόλο που τα έργα του κέρδιζαν όλο και περισσότερο σε δημοφιλία, η Playmobil δεν φάνηκε να τον στηρίζει: η γερμανική εταιρεία έκλεισε το πρώτο του fansite «με την αιτιολογία της παραβίασης του εμπορικού σήματος και της “πολιτικής” χρήσης των προϊόντων τους», ενώ όταν ο Νίκος Παπαδόπουλος ξεκίνησε ένα νέο site, τον προειδοποίησαν ότι θα συνέβαινε το ίδιο αν δεν αφαιρούσε το πολιτικό περιεχόμενο.

Στην αρχή, μάλιστα, η σελίδα του λεγόταν Playmobilism αλλά επειδή η Playmobil τον «κυνήγησε», άλλαξε το όνομα σε Plasticobilism.

Όπως και να έχει, το έργο του Νίκου Παπδόπουλου ήταν είναι και θα είναι πάντα για την αλληλεγγύη «Μέσα από τα έργα μου θέλω να ευαισθητοποιήσω τον κόσμο από πολλές απόψεις, να μιλήσω για την αποδοχή και την αλληλεγγύη που πρέπει να δείξουμε σε πρόσφυγες και μετανάστες και να καταγγείλω ρατσιστικές και υποκριτικές συμπεριφορές» είχε πει κάποτε.

Η κηδεία του αναμένεται να γίνει σήμερα (25/02) στις 12:00 το μεσημέρι στον Ιερό ναό Ζωοδόχου Πηγής, στη γειτονιά του, τους Αμπελόκηπους, Θεσσαλονίκης.

Στις 31 Αυγούστου το 2022, είχε βάλει δύο από τις αγαπημένες του φιγούρες να απολαμβάνουν την αίσθηση της άμμου με φόντο το ηλιοβασίλεμα, γράφοντας δίπλα: «Το καλοκαίρι δεν τελειώνει ποτέ. Εμείς τελειώνουμε…».

Πόσο αλήθεια…