Ο αστεροειδής που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και ονομάστηκε 2024 YR4, έχει κατά μέσο όρο 2% πιθανότητα να χτυπήσει τη Γη το 2032. Ενώ αυτή η πιθανότητα πρόσκρουσης είναι μικρή οι αστρονόμοι παρακολουθούν στενά τον διαστημικό βράχο για να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες – μια διαδικασία που θα μπορούσε σύντομα να περιλαμβάνει την αποστολή του ισχυρότερου παρατηρητηρίου που εκτοξεύτηκε ποτέ στο Διάστημα.

Ένα πέπλο μυστηρίου περιβάλλει τον 2024 YR4, καθώς δεν είναι πολλά γνωστά γι΄ αυτόν. Εκτιμάται ότι έχει πλάτος από 40 έως 90 μέτρα, «εύρος συγκρίσιμο με αυτό ενός μεγάλου κτιρίου», δήλωσε ο  Dr. Paul Chodas, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Αντικειμένων κοντά στη Γη ή CNEOS, στο NASA’s Jet Propulsion Laboratory της Πασαντίνα στην Καλιφόρνια.

Δεν είναι καν κοντά στο μέγεθος του «πλανητοκτόνου» αστεροειδούς που χτύπησε στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, οδηγώντας στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Εκείνος υπολογίστηκε ότι είχε διάμετρο περίπου 10 χιλιόμετρα, αποτελώντας τον τελευταίο γνωστό μεγάλο αστεροειδή που έπληξε τον κόσμο μας.

Διαβασε ακομα

Μπορείς να γυρίσεις πίσω τον χρόνο λένε οι επιστήμονες

Οι «αστεροειδείς δολοφόνοι» του πλανήτη είναι διαστημικοί βράχοι που έχουν πλάτος 1 χιλιόμετρο ή μεγαλύτερο και θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις για τη ζωή.

Οι μικρότεροι ωστόσο αστεροειδείς μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή τοπικά εάν βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη, γι’ αυτό οι αστρονόμοι πρέπει να μάθουν όσο το δυνατόν περισσότερα – το συντομότερο δυνατό – για τον 2024 YR4.

Η ανακάλυψη περισσότερων δεδομένων, όπως η εξακρίβωση της τροχιάς του διαστημικού βράχου, μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες σύγκρουσης στο μηδέν. Αλλά οι αστρονόμοι έχουν μόνο ένα ορισμένο χρονικό περιθώριο για να παρατηρήσουν τον αστεροειδή πριν εξαφανιστεί τον Απρίλιο. Τώρα, σχεδιάζουν να στρέψουν το ισχυρό μάτι του διαστημικού τηλεσκόπιου James Webb προς την κατεύθυνση του 2024 YR4, με την ελπίδα να καθορίσουν το μέγεθος και την τροχιά του διαστημικού βράχου.

Η παρακολούθηση ενός δυνητικά επικίνδυνου διαστημικού βράχου

Το τηλεσκόπιο Last Alert Alert System ή ATLAS, στο Rio Hurtado της Χιλής, ανακάλυψε για πρώτη φορά τον 2024 YR4 στις 27 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο ενός προγράμματος εντοπισμού αστεροειδών κοντά στη Γη, χρηματοδοτούμενου από τη NASA, δήλωσε ο Davide Farnocchia, μηχανικός πλοήγησης στην JPL και στο CNEOS, μέσω email.

Η εκτίμηση του μεγέθους του αστεροειδούς έχει αλλάξει πολύ λίγο από τότε, παρά τις πολλαπλές παρατηρήσεις με τη χρήση μιας σειράς τηλεσκοπίων, επειδή ο διαστημικός βράχος μπορεί να μελετηθεί μόνο χρησιμοποιώντας την ποσότητα του ηλιακού φωτός που αντανακλά. Η ποσότητα του φωτός που αντανακλάται από την επιφάνεια του αστεροειδούς χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί πόσο μεγάλος είναι.

Ωστόσο, το τηλεσκόπιο Webb, που πρόκειται να ξεκινήσει τις παρατηρήσεις του 2024 YR4 τον Μάρτιο, βλέπει το σύμπαν με υπέρυθρο φως. Ο Webb θα είναι σε θέση να μετρήσει τη θερμότητα που αντανακλάται από τον αστεροειδή και να δώσει μια πολύ πιο ακριβή εκτίμηση του μεγέθους του, σύμφωνα με μια μελέτη του Nature που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο.

Από τον Ιανουάριο, οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν το Παρατηρητήριο Magdalena Ridge στο Νέο Μεξικό, το Δανικό Τηλεσκόπιο και το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο στη Χιλή για να παρακολουθήσουν τον αστεροειδή, ο οποίος αυτή τη στιγμή απέχει περισσότερα από 48 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη και απομακρύνεται με την πάροδο του χρόνου, είπε ο Farnocchia. Το ουράνιο αντικείμενο θα πρέπει να είναι ορατό μέχρι τις πρώτες ημέρες του Απριλίου, πριν εξαφανιστεί καθώς συνεχίσει την τροχιά του γύρω από τον ήλιο.

Παρατηρητήρια στη Χαβάη παρακολουθούν επίσης ενεργά τον αστεροειδή. Το Πανοραμικό Τηλεσκόπιο και Σύστημα Ταχείας Απόκρισης, ή Pan-STARRS, που βρίσκεται στο ηφαίστειο Haleakalā στο Maui, είναι το κορυφαίο τηλεσκόπιο εντοπισμού αντικειμένων κοντά στη Γη. Ικανός να εντοπίζει αστεροειδείς που «πλησιάζουν» τη Γη, το Pan-STARRS αποτελεί επί του παρόντος μέρος της προσπάθειας παρακολούθησης των κινήσεων του 2024 YR4.

«Τα τηλεσκόπια της Χαβάης είναι μερικά από τα πιο σημαντικά εργαλεία για την πλανητική άμυνα», δήλωσε ο Doug Simons, διευθυντής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης. «Χάρη στην εξαιρετική τοποθεσία και την προηγμένη τεχνολογία, μπορούμε να εντοπίσουμε, να παρακολουθήσουμε και να μελετήσουμε αστεροειδείς με απίστευτη ακρίβεια. Αυτό δίνει στους επιστήμονες τον χρόνο που χρειάζονται για να αξιολογήσουν πιθανές απειλές και να βρουν τους καλύτερους τρόπους αντίδρασης».

Ο Webb θα μπορεί να παρατηρεί τον 2024 YR4 μέχρι ο αστεροειδής να εξαφανιστεί από το «οπτικό πεδίο» της Γης, παρέχοντας μετρήσεις για τη θέση του, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία. Μετά τις αρχικές παρατηρήσεις τον Μάρτιο, έχει προγραμματιστεί μια δεύτερη αποστολή παρατήρησης για τον Μάιο. Οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για να δώσουν τις τελικές μετρήσεις της τροχιάς του αστεροειδούς, καθώς και πώς έχει αλλάξει η θερμοκρασία του καθώς απομακρύνεται από τον ήλιο.

Διαβασε ακομα

Δεν είμαστε μόνοι στο σύμπαν: Λύθηκε το μεγαλύτερο μυστήριο για το πώς ξεκίνησε η ζωή

Εάν ο 2024 YR4 εξαφανιστεί πριν οι διαστημικές υπηρεσίες αποκλείσουν οποιαδήποτε πιθανότητα πρόσκρουσης, ο διαστημικός βράχος θα παραμείνει στη λίστα κινδύνου έως ότου εμφανιστεί ξανά τον Ιούνιο του 2028. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις της τροχιάς του αστεροειδούς υποδηλώνουν ότι επιστρέφει κοντά στη Γη κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά δεν θα αποτελέσει απειλή για το 2028, σύμφωνα με το University of Hawai.

Εκτίμηση των κινδύνων

Η κατανόηση του ακριβούς μεγέθους του αστεροειδούς μπορεί να βοηθήσει τους αστρονόμους να εκτιμήσουν τους κινδύνους εάν εξακριβωθεί πως ο 2024 YR4 βρίσκεται σε μελλοντική πορεία σύγκρουσης με τη Γη.

«Εάν ο αστεροειδής αποδειχθεί ότι βρίσκεται στο μεγάλο άκρο του εκτιμώμενου εύρους μεγεθών του, η πρόσκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά έως και 50 χιλιόμετρα από το σημείο της πρόσκρουσης», σημειώνει ο Dr. Chodas. «Αλλά αυτό στην απίθανη περίπτωση της ολικής σύγκρουσης. Η πιθανότητα ζημιάς προκύπτει λόγω της απίστευτα υψηλής ταχύτητας (περίπου 17 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο) με την οποία ο αστεροειδής θα εισχωρούσε στην ατμόσφαιρα».

Science Η μεγαλύτερη απόδειξη για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής

Αστεροειδείς αυτού του μεγέθους προσκρούουν στη Γη κάθε μερικές χιλιάδες χρόνια και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές σε τοπικές περιοχές, σύμφωνα με την ESA.

Το 1908, ένας αστεροειδής πλάτους 30 μέτρων χτύπησε τον ποταμό Podkamennaya Tunguska σε ένα απομακρυσμένο δάσος της Σιβηρίας, σύμφωνα με την Planetary Society. Η σύγκρουση ισοπέδωσε δέντρα και κατέστρεψε δάση σε έκταση 2.150 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Αλλά και το 2013, ένας αστεροειδής πλάτους 20 μέτρων εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης πάνω από το Τσελιάμπινσκ της Ρωσίας. Εξερράγη στον αέρα, απελευθερώνοντας 20 έως 30 φορές περισσότερη ενέργεια από εκείνη της πρώτης ατομικής βόμβας, δημιουργώντας φωτεινότητα μεγαλύτερη από τον ήλιο και εκπέμποντας θερμότητα με αποτέλεσμα να καταστρέψει περισσότερα από 7.000 κτήρια, ενώ τραυμάτισε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους.

Αν όμως ο 2024 YR4 βρίσκεται στο μεγαλύτερο άκρο μεγέθους, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι σημαντικά χειρότερες, σύμφωνα με την ESA.

«Εάν διαπιστωθεί ότι ο αστεροειδής έχει διάμετρο 50 μέτρα και αν επιβεβαιωθεί ότι είναι ένας βραχώδης αστεροειδής, τα αποτελέσματα θα είναι παρόμοια με εκείνα της πρόσκρουσης στον Tunguska το 1908, όπου μια επιφάνεια 2.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων καταστράφηκε και 20 εκατομμύρια δέντρα επηρεάστηκαν», σύμφωνα με έγγραφο που κοινοποίησε η υπηρεσία. «Αυτό είναι ισοδύναμο με το εμβαδόν ενός κύκλου με διάμετρο 25 χιλιόμετρα. Εάν είναι μεγαλύτερος, τα φαινόμενα θα εκτείνονται σε αρκετές δεκάδες χιλιόμετρα».

Περίπου 3.000 νέα αντικείμενα κοντά στη Γη εντοπίζονται κάθε χρόνο, αλλά είναι δυσκολότερο να ανακαλυφθούν αστεροειδείς στο εύρος μεγεθών του 2024 YR4, επειδή είναι σκοτεινοί, μικρότεροι και δεν εντοπίζονται από τα τηλεσκόπια. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν περίπου 600.000 βραχώδη αντικείμενα παρόμοια σε μέγεθος με τον 2024 YR4, αλλά μόνο περίπου το 2%, ή 12.000, έχουν εντοπιστεί, σύμφωνα με την ESA.

«Μικροσκοπικοί αστεροειδείς χτυπούν τη Γη όλη την ώρα, αλλά αποσυντίθενται στην ατμόσφαιρα. ευτυχώς τα μικρά κομμάτια τους προκαλούν μικρή ζημιά στο έδαφος», δήλωσε ο Larry Denneau, αστρονόμος στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης και κύριος ερευνητής στο τηλεσκόπιο ATLAS. «Οι μεγαλύτεροι αστεροειδείς μπορούν να προκαλέσουν πολύ μεγαλύτερη ζημιά, αλλά προσκρούουν στη Γη λιγότερο συχνά. Υπάρχουν ακόμα πολλά μεγάλα αντικείμενα εκεί έξω που δεν έχουμε βρει ακόμα, γι’ αυτό παρακολουθούμε συνεχώς ολόκληρο τον ουρανό για να διασφαλίσουμε ότι θα είμαστε προετοιμασμένοι για πιθανές απειλές».

Με πληροφορίες από CNN