Πίσω στο 2013, όταν τα social media δεν είχαν ακόμα τη δύναμη που έχουν σήμερα, μια αξιοσημείωτη ιστορία επιβίωσης ενάντια σε όλες τις πιθανότητες έγινε πρωτοσέλιδο. Μια νεαρή γυναίκα ξεκίνησε αυτό που θα εξελισσόταν ως μια εφαρμογή ευεξίας με συμβουλές για το πώς νίκησε τον καρκίνο.

Μόλις τέσσερα χρόνια νωρίτερα, το 2009, η Αυστραλή blogger Belle Gibson, τότε 20 ετών, ισχυριζόταν ότι είχε διαγνωστεί με «κακοήθη καρκίνο του εγκεφάλου» και της είχαν δοθεί «από έξι εβδομάδες έως το πολύ τέσσερις μήνες» για να ζήσει.

Η προσέγγισή της ήταν να αποσυρθεί από τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία και αντ’ αυτού να ξεκινήσει «μια προσπάθεια να θεραπεύσω τον εαυτό μου με φυσικό τρόπο… μέσω της διατροφής, της υπομονής, της αποφασιστικότητας και της αγάπης».

Συγκεντρώνοντας 200.000 followers στο Instagram – που βρισκόταν στα πρώτα του βήματα μια και το πρωτομάθαμε το 2010 – οι οποίοι παρακολουθούσαν με ζήλο το ταξίδι ευεξίας της, κυκλοφόρησε μια εφαρμογή ευεξίας και διατροφής ακολουθούμενη από ένα βιβλίο μαγειρικής, με τίτλο The Whole Pantry. Η Gibson απέδιδε τη θεραπεία της από μια δύσκολη μορφή καρκίνου στη διατροφή και στον τρόπο ζωής που επέλεξε αφότου έμαθε ότι είχε πολύ λίγο χρόνο μπροστά της.

Ενέπνευσε, δε, κι άλλους να ακολουθήσουν τα βήματά της για να «σώσουν τις ζωές τους». Το Elle Australia τη χαρακτήρισε «την πιο εμπνευσμένη γυναίκα που γνώρισες φέτος», ενώ το 2014 το Cosmopolitan της απένειμε το βραβείο «Fun, Fearless Female».

Μέχρι εδώ όλα καλά. Μόνο που όπως αποδείχθηκε, όλα ήταν ένα τεράστιο ψέμα. Η Gibson δεν είχε ποτέ διαγνωστεί με καρκίνο στον εγκέφαλο, ούτε με τον «καρκίνο στο αίμα, τη σπλήνα, τον εγκέφαλο, τη μήτρα και το συκώτι», με τον οποίο ισχυρίστηκε στη συνέχεια ότι είχε επίσης διαγνωστεί σε μια ανάρτηση στο Instagram το 2014, όταν άρχισαν να ακούγονται οι πρώτες φήμες στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης ότι μπορεί όλο αυτό να ήταν μια μεγάλη απάτη.

Τελικά, τον Απρίλιο του 2015, παραδέχτηκε την αλήθεια σε συνέντευξή της στο Women’s Weekly. «Όχι, τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια», είπε, αλλά αρνούμενη να αναλάβει περαιτέρω ευθύνη, πρόσθεσε: «Εξακολουθώ να πηδάω ανάμεσα σε αυτό που νομίζω ότι ξέρω και σε αυτό που είναι η πραγματικότητα. Το έχω ζήσει και δεν έχω φτάσει ακόμα εκεί».

Αυτή η ιστορία της Gibson και η εξήγηση των πράξεών της είναι η ραχοκοκαλιά του Apple Cider Vinegar, μιας μίνι σειράς του Netflix που δραματοποιεί όλο το σκάνδαλο και κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα.

Η Samantha Strauss στηρίζεται στην κλονισμένη σχέση της Gibson με την αλήθεια με τον τρόπο που αφηγείται την ιστορία. Από το χαοτικό χρονοδιάγραμμα, το οποίο μεταπηδά μεταξύ χαρακτήρων και γεγονότων από την περίοδο πριν από το 2009 έως το 2015, μέχρι τον τρόπο με τον οποίο αναμειγνύει τα αναφερόμενα γεγονότα με φανταστικές σκηνές και την εμφάνιση ενός χαρακτήρα γιατρού που η Gibson ισχυρίζεται ότι την περιέθαλψε, αλλά ποτέ δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει – η μίνι σειρά κάνει σκόπιμα δύσκολο να μπορέσει ποτέ κανείς να συλλάβει τι πραγματικά συνέβη.

Mετά τα όσα συνέβησαν πέρσι με το Baby Reindeer και τις μηνύσεις που δέχθηκε το Netflix από την Φιόνα Χάρβεϊ, το Apple Cider Vinegar επιχειρεί μια αποποίηση ευθύνης σε κάθε επεισόδιό του, με ατάκες όπως:

«Αυτή είναι μια αληθινή ιστορία που βασίζεται σε ένα ψέμα»

ή

»Το παρακάτω είναι εμπνευσμένο από μια αληθινή ιστορία. Ορισμένοι χαρακτήρες και γεγονότα έχουν δημιουργηθεί ή είναι φανταστικά».

Ακολουθώντας τα πεπατημένα χνάρια άλλων τηλεοπτικών δραμάτων για απατεώνες, το Apple Cider Vinegar τοποθετείται -τόσο στο ύφος όσο και στο θέμα- δίπλα σε άλλες μίνι σειρές του Netflix, όπως το Inventing Anna, το οποίο επικεντρώθηκε στην «ψεύτικη κληρονόμο» Anna Delvey/Sorokin, που καταδικάστηκε για απόπειρα διακεκριμένης κλοπής και κλοπή σε δεύτερο βαθμό το 2019 και στο The Dropout (Hulu/Disney+).

Εκεί η Amanda Seyfried υποδύθηκε την Elizabeth Holmes, την απατεώνισσα της Silicon Valley που πλαστογράφησε διαγνώσεις εξετάσεων αίματος με την εταιρεία ιατρικής τεχνολογίας Theranos και το 2022 καταδικάστηκε για τέσσερις λογαριασμούς απάτης. Σήμερα εξακολουθεί να βρίσκεται στη φυλακή εκτίοντας ποινή 11 ετών και τριών μηνών.

Όπως η Sorokin και η Holmes, η Gibson – την οποία υποδύεται η Kaitlyn Dever του Dopesick – απεικονίζεται επίσης ως ενσάρκωση του τελικού παιχνιδιού της κουλτούρας της απάτης, όπου το «fake it ’til you make it» καταλήγει να γίνει μια επικίνδυνη ιδεολογία.

Όπως γράφει το BBC στο αφιέρωμά του στη νέα σειρά, η Gibson ήταν μία από τις πρώτες, σε μια νέα γενιά απατεώνων, που χρησιμοποιούσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις εφαρμογές για να εξαπατήσει τους ανθρώπους.

Η απάτη της εξακολουθεί να παραμένει ένα συγκλονιστικά σκληρό τέχνασμα:

προσποιήθηκε ότι πάσχει από μια ανίατη ασθένεια σε διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης για να εκμεταλλευτεί ευάλωτους ανθρώπους με τρόπο που της εξασφάλιζε εμπορικό κέρδος και φήμη.

Ο επιζήμιος αντίκτυπος που είχαν τα ψέματα της Gibson αναδεικνύεται από τις αντιπαρατιθέμενες ιστορίες δύο άλλων γυναικών της σειράς. Η Milla Blake (την οποία υποδύεται η Alycia Debnam-Carey) είναι μια 22χρονη δημοσιογράφος που μαθαίνει ότι πάσχει από επιθηλιοειδές σάρκωμα και γράφει στο blog της για την ασθένειά της.

Βασίζεται στην πραγματική Jessica Ainscough, η οποία έγινε διάσημη στο διαδίκτυο την ίδια εποχή με την Gibson, με την ιστοσελίδα Wellness Warrior, στην οποία κατέγραφε τον αγώνα της με τη διάγνωση του ίδιου καρκίνου.

Η Ainscough, επίσης, προωθούσε τη χρήση αμφιλεγόμενων εναλλακτικών θεραπειών, όπως αυτές που διαφημίζει το Ινστιτούτο Gerson στο Μεξικό – το οποίο προσφέρει μια θεραπεία που ισχυρίζεται ότι ενεργοποιεί «την εξαιρετική ικανότητα του σώματος να αυτοθεραπεύεται μέσω μιας οργανικής, φυτικής διατροφής, ωμών χυμών, κλύσματος καφέ και φυσικών συμπληρωμάτων». Δυστυχώς, πέθανε από καρκίνο, σε ηλικία 30 ετών.

Ένας τρίτος χαρακτήρας, η Lucy (Tilda Cobham-Hervey), είναι φανταστικός, αλλά ενσαρκώνει ένα σημαντικό πρόσωπο που πρέπει να υφανθεί στην ιστορία. Αντιπροσωπεύει έναν μη μετρήσιμο αριθμό οπαδών της Gibson που είχαν όντως διαγνωστεί με καρκίνο και ίσως επηρεάστηκαν να σταματήσουν τις συμβατικές, ιατρικά εγκεκριμένες θεραπείες υπέρ της καταπολέμησης της ασθένειάς τους με τις προτάσεις της.

Τρώγοντας μεταξύ άλλων, βιολογικά λαχανικά και δοκιμάζοντας την αγιουρβεδική ιατρική, την οξυγονοθεραπεία και την κρανιοϊερή θεραπεία.

Όπως περιγράφεται λεπτομερώς στη σειρά, η αποκάλυψη της Gibson έγινε από δύο ερευνητές δημοσιογράφους της εφημερίδας The Age της Μελβούρνης, τον Beau Donelly και τον Nick Toscano, οι οποίοι συνέγραψαν το 2017 το βιβλίο στο οποίο βασίζεται η σειρά, The Woman Who Fooled the World (Η γυναίκα που ξεγέλασε τον κόσμο).

Στις αρχές του 2015, αποκάλυψαν ότι από τα 300.000 δολάρια Αυστραλίας (150.000 λίρες) που η Γκίμπσον είχε ισχυριστεί ότι είχε δώσει σε διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις είχαν καταβληθεί μόνο 7.000 δολάρια Αυστραλίας (3.500 λίρες).

Μόλις αποκαλύφθηκαν αυτές οι οικονομικές ατασθαλίες, στη συνέχεια δημιουργήθηκαν υποψίες για τις αντικρουόμενες ιστορίες γύρω από την υγεία της και μετά την εξομολογητική συνέντευξή της στο Women’s Weekly, πήρε μέρος σε μια άλλη αινιγματική τηλεοπτική συνέντευξη-αποκάλυψη στο 60 Minutes Australia τον Ιούνιο του 2015.

Σε αυτήν, παραδέχτηκε και πάλι την απάτη, αλλά ισχυρίστηκε ότι είχε πέσει και η ίδια θύμα ενός κομπογιαννίτη γιατρού που ονομαζόταν Mark Johns.

Το Apple Cider Vinegar πιθανότατα να κάνει υψηλά νούμερα στο Netflix. Παράλληλα όμως, ίσως σημάνει συναγερμό σε όποιον εξακολουθεί να ακολουθεί τυφλά ιατρικές συμβουλές από influencers χωρίς ιατρικά προσόντα αλλά με μεγάλη διαδικτυακή απήχηση.

Η παγκόσμια βιομηχανία ευεξίας άξιζε 6,3 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023, αλλά συνεχίζει να περιέχει πιο σκοτεινά στοιχεία, με περιπτώσεις ανθρώπων που χειραγωγούν και βλάπτουν όσους αναζητούν ολιστικές θεραπείες.

Μόλις πρόσφατα, τον Δεκέμβριο, ο Hongchi Xiao, ένας εναλλακτικός θεραπευτής, καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία αφού μια 71χρονη διαβητική γυναίκα σταμάτησε να παίρνει την ινσουλίνη της ενώ βρισκόταν σε ένα retreat που διοργάνωνε- και το 2024, η Βραζιλιάνα influencer ευεξίας Kat Torres κρίθηκε ένοχη για εμπορία ανθρώπων και δουλεία.