Οι Ευρωπαίοι νομοθέτες ξεκίνησαν αυτή την εβδομάδα συζητήσεις για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης, ενός σοβαρού προβλήματος που έχει γίνει πολύ έντονα αισθητό στην ισπανική περιοχή της Ταραγόνα, καθώς και σε πολλές παραλίες της Ευρώπης.

Η παραθαλάσσια περιοχή, που είναι γνωστή για τις χρυσαφένιες παραλίες της, έχει γίνει σύμβολο της πλαστικής ρύπανσης από μικροσφαιρίδια, τα οποία μοιάζουν με κόκκους ρυζιού και αποτελούν τη βάση για την παραγωγή σχεδόν όλων των πλαστικών προϊόντων παγκοσμίως. Η Ταραγόνα φιλοξενεί έναν από τους μεγαλύτερους πετροχημικούς κόμβους στη νότια Ευρώπη, με τα μικροσφαιρίδια να εξαπλώνονται στις παραλίες της.

«Βρισκόμαστε στην κορυφή της ρύπανσης», δήλωσε ο χημικός Χοακίμ Ροβίρα από το Πανεπιστήμιο Rovira i Virgili της Ταραγόνα. «Δεν είμαι κατά της βιομηχανίας, αλλά η παραγωγή πρέπει να είναι βιώσιμη».

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάθε χρόνο στην Ευρώπη απελευθερώνονται στο περιβάλλον μεταξύ 52.000 και 184.000 τόνων πλαστικών μικροσφαιριδίων, λόγω ακατάλληλης διαχείρισης σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Διαβασε ακομα

Τι θα συμβεί αν σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά

Το πρόβλημα της ρύπανσης έχει φτάσει σε ανεξέλεγκτα επίπεδα. Μια βόλτα στην παραλία Πινέντα της Ταραγόνα αρκεί για να φανεί το μέγεθος της κατάστασης: τα μικροσφαιρίδια είναι σκορπισμένα στην άμμο σε τεράστιες ποσότητες. Εκτός από την αισθητική ενόχληση, αποτελούν σοβαρή περιβαλλοντική απειλή. Δεν βιοδιασπώνται και συσσωρεύονται σε θαλάσσια είδη, επιδεινώνοντας τη ρύπανση από μικροπλαστικά.

Παρά την σοβαρότητα της κατάστασης, μέχρι στιγμής δεν έχει αποδοθεί ευθύνη σε κάποιον συγκεκριμένο φορέα. Η Εισαγγελία της Ταραγόνα έχει ξεκινήσει τρεις έρευνες για να εντοπίσει τους υπεύθυνους για τη ρύπανση, το 2019, το 2021 και το 2024, αλλά όλες οι έρευνες κατέληξαν σε αδιέξοδο λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Ισπανία. Το 2023, μια διαρροή μικροσφαιριδίων στον Ατλαντικό προκάλεσε οικολογική και πολιτική κρίση στη βόρεια Ισπανία, ενώ το 2020, 10 τόνοι μικροσφαιριδίων διέρρευσαν στη Βόρεια Θάλασσα, επηρεάζοντας τις ακτές της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Δανίας. Άλλη διαρροή στην Ολλανδία προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε θαλάσσια είδη.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καλούνται τώρα να θεσπίσουν κανόνες για τη βιομηχανία χωρίς να πλήξουν τον κλάδο των πλαστικών. Ο Ισπανός ευρωβουλευτής Σέσαρ Λουένα, που ηγείται των συζητήσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε: «Κατανοώ πλήρως την απογοήτευση των κατοίκων της Ταραγόνα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για αυστηρότερους κανονισμούς και την αποδοχή ευθυνών από τους ρυπαντές».

Ο δήμαρχος της περιοχής Βιλα-Σεκά, Πέρε Σεγκούρα, τόνισε ότι οι νέοι κανονισμοί δεν θα αποτελέσουν «επίθεση κατά των πλαστικών», αλλά θα εξασφαλίσουν ότι «δεν θα υπάρχει ρύπανση σε περιοχές που δεν πρέπει να υπάρχουν πλαστικά».

Η βιομηχανία των πλαστικών αντιδρά ωστόσο. Η πρωτοβουλία Operation Clean Sweep, μια εθελοντική κίνηση του κλάδου για τη μείωση των διαρροών μικροσφαιριδίων, προβάλλεται ως απόδειξη ότι οι εταιρείες αναλαμβάνουν δράση. Ο χημικός σύνδεσμος της Ταραγόνα υποστηρίζει ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις τηρούν τα πρότυπα διαχείρισης, αλλά πολλές μικρότερες εταιρείες δεν συμμορφώνονται με το πρόγραμμα.

Το 2023, η κυβέρνηση της Καταλονίας εντόπισε για πρώτη φορά συλλογική ευθύνη για τη ρύπανση, αναγνωρίζοντας ως βασικούς υπαίτιους δώδεκα εταιρείες, όπως οι Basell Poliolefinas Ibérica, Dow Chemical Ibérica και Repsol Química. Ωστόσο, οι αρχές δεν μπόρεσαν να απαιτήσουν αποζημιώσεις λόγω νομικών ασαφειών.

Διαβασε ακομα

Η πρωτεύουσα του Βιετνάμ είναι η πιο μολυσμένη πόλη στον κόσμο

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί βρίσκονται σε συζητήσεις για την εφαρμογή αυστηρότερων ρυθμίσεων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζει για πιο αυστηρούς κανόνες από τους εθνικούς, με αποτέλεσμα πολιτικές αντιπαραθέσεις. Ο σύνδεσμος Plastics Europe, που εκπροσωπεί τη βιομηχανία, πιέζει για πιο ευέλικτα μέτρα και προειδοποιεί ότι οι προτάσεις των ευρωβουλευτών είναι υπερβολικά αυστηρές.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι οι ευρωβουλευτές «κάνουν το επιπλέον βήμα» και ελπίζουν ότι οι τελικές ρυθμίσεις θα περιλαμβάνουν περιορισμούς στη θαλάσσια μεταφορά μικροσφαιριδίων.

«Χρειαζόμαστε τη στήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αρχών, ώστε οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες να συνοδευτούν από αποτελεσματικές δράσεις στην Ταραγόνα», δήλωσε ο ευρωβουλευτής Λουένα.

Με πληροφορίες από Politico