Η εποχή των ειδών υπό εξαφάνιση μπορεί σύντομα να είναι παρελθόν: οι εξελίξεις στην επιστήμη και συγκεκριμένα στη γενετική μηχανική και τη συνθετική βιολογία καθιστούν την «ανάσταση» ζώων που κάποτε εξαφανίστηκαν – αφήνοντας, ωστόσο, πολλά ίχνη πίσω τους – μία απτή και αρκετά ελπιδοφόρα, για ορισμένους, προοπτική.

Η Colossal Biosciences, η εταιρεία βιοτεχνολογίας που βρίσκεται πίσω από τα σχέδια για την αναβίωση του μαλλιαρού μαμούθ, του ντόντο και της τίγρης της Τασμανίας, ανακοίνωσε στα μέσα Ιανουαρίου πως συγκέντρωσε επιπλέον 200 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις, ανεβάζοντας τη συνολική χρηματοδότησή της στα 435 εκατομμύρια δολάρια.

Το μεγάλο αυτό ποσό αυξήθηκε από τα αρχικά 15 εκατομμύρια δολάρια το 2021, όταν ο επιχειρηματίας Ben Lamm και ο γενετιστής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ George Church ίδρυσαν την εταιρεία με έδρα το Ντάλας.

Νέοι επενδυτές αλλά και ανησυχία

Μέσα σε μια δεκαετία ή και λιγότερο, ο κόσμος θα μπορεί να δει προσεγγίσεις πλασμάτων που είναι γνωστά μόνο από ασπρόμαυρες φωτογραφίες, εκθέματα ταριχευτικών μουσείων και απολιθωμένους σκελετούς, με απώτερο στόχο την αποκατάσταση της πανίδας.

Οι υποστηρικτές του project λένε ότι η αναβίωση εξαφανισμένων ζώων προσελκύει όλο και περισσότερους νέους επενδυτές, καθώς το επιστημονικό πεδίο που διευρύνει τα όρια της βιοτεχνολογίας θα καταστήσει δυνατή τη διάσωση πολλών ειδών που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο.

Κάτι τέτοιο, όπως αναφέρει το CNN, θα μπορούσε να βοηθήσει στην καλύτερη προστασία και διατήρηση των σημερινών οικοσυστημάτων, καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στην κλιματική κρίση.

Οι σκεπτικιστές, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν μόνο μη ικανοποιητικές απομιμήσεις εξαφανισμένων ζώων, ενώ η εκτροφή και η αναπαραγωγή τέτοιων πλασμάτων θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα ζώα που χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα και τα οικοσυστήματα στα οποία θα απελευθερωθούν τα «αναστημένα» όντα.

Διαβασε ακομα

Βρέθηκε το καλύτερα διατηρημένο μωρό μαμούθ στον κόσμο

Το αξιολάτρευτο ντόντο

Το ντόντο, το πτηνό από τη Μαυριτανία, του οποίου τα ίχνη έχουν χαθεί από τον 17ο αιώνα, είναι πιθανό να επιστρέψει στο σώμα κάποιου ζωντανού στενού συγγενή του, εφόσον φυσικά είναι επιτυχημένες οι προσπάθειες της Colossal Biosciences.

Οι τεχνικές γενετικής που υπάρχουν πλέον επιτρέπουν στους επιστήμονες να αποσπάσουν από το γονιδίωμα του ντόντο τα βασικά του χαρακτηριστικά, τα οποία θεωρούν ότι μπορούν στη συνέχεια να «συναρμολογήσουν» εκ νέου και με επιτυχία στο σώμα ενός άλλου πτηνού.

Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι το εγχείρημα, πέρα από το γεγονός ότι θα φέρει νέες πληροφορίες σχετικά με την εξαφάνιση των ντόντο, θα συμβάλλει και στη συζήτηση για τα σπάνια είδη που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Colossal (@itiscolossal)

Το πρώτο(;) πουλί που αφάνισε η ανθρωπότητα

Το  ντόντο, ζούσε στα νησιά του Μαυρίκιου, απομονωμένο, τόσο από τον άνθρωπο όσο και από άλλα ζώα. Αναφέρεται πως από τη γέννησή του δεν είχε ιδέα για τα αρπακτικά, καθώς δεν κυνηγήθηκε ποτέ, μέχρι που πάτησαν το πόδι τους οι άνθρωποι στον τόπο του.

Τα νησιά του Μαυρίκιου αποικίστηκαν από τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ολλανδία κατά τον 17ο αιώνα – την περίοδο δηλαδή που φημολογείται πως το πουλί αφανίστηκε.

Υπάρχουν διαφορετικές αναφορές για την τελευταία επίσημη παρατήρηση του πτηνού, αλλά το 2003, ο David Roberts και ο Andrew Solow χρησιμοποίησαν έναν μαθηματικό τύπο για να τοποθετήσουν την τελική ημερομηνία εξαφάνισης του ντόντο κάπου στο 1690.

Ο παλαιοντολόγος Julian Hume από το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας στη Μεγάλη Βρετανία υποστηρίζει ότι δεν ήταν τόσο η θανάτωση του ντόντο για να καταναλωθεί ως τροφή από τους αποικιστές που οδήγησε στην εξαφάνισή του, αλλά κυρίως η εκμετάλλευση που υπέστησαν τα νησιά και έκανε τον βιότοπο αφόρητο για τα πουλιά.

Πολλοί παλαιοντολόγοι ωστόσο, θεωρούν ότι το χαριτωμένο πτηνό με το απλανές βλέμμα δεν ήταν το πρώτο είδος που εξαφανίστηκε εξαιτίας των ανθρώπων. Η καταστροφική επέκτασή τους στους φυσικούς βιότοπους των ζώων και των πουλιών φαίνεται ότι ξεκίνησε περίπου 125.000 χρόνια πριν, όταν ο Homo sapiens μετανάστευσε από την Αφρική και την Ασία στον υπόλοιπο κόσμο.

Διαβασε ακομα

Emmanuel Don’t Do it: Το αδιάκριτο emu που έχει γίνει trend στο TikTok

Μετά το τριχωτό μαμούθ, σειρά έχει το ντόντο

Η Colossal Biosciences εργάζεται για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στη βιολογία διατήρησης, καθώς και στην ανθρώπινη υγειονομική περίθαλψη.

Η επιστημονική ομάδα εργάζεται ήδη με πυρετώδεις ρυθμούς ώστε να επαναφέρουν στη ζωή το εξαφανισμένο μαλλιαρό μαμούθ και την τίγρη της Τασμανίας. Πλέον, το ντόντο έρχεται να προστεθεί στον κατάλογο των ζώων και πτηνών που είναι υποψήφια για «επανέκδοση».

Το 2024, ένας εκ των ιδρυτών, ο Ben Lamm ανέφερε, μάλιστα, στον Guardian ότι η ανανεωμένη εκδοχή του πτηνού θα μπορούσε να επανευδοκιμήσει στον Μαυρίκιο.

Αδύνατη η δημιουργία πανομοιότυπου αντιγράφου

«Πάντα με γοήτευε το ντόντο», αναφέρει η Beth Shapiro, εξελικτική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Κρουζ. «Είναι το πρότυπο, με έναν θλιβερό τρόπο, για το πώς η αλλοίωση των ανθρώπινων βιοτόπων μπορεί να οδηγήσει τα είδη σε εξαφάνιση».

Η Shapiro ήταν επικεφαλής της ομάδας που κατέγραψε πλήρως το γονιδίωμα του ντόντο για πρώτη φορά το 2002 και τώρα εργάζεται για την επιστροφή μίας «πληρεξούσιας» έκδοσής του. «Μόλις ένα είδος εξαφανιστεί, δεν είναι πραγματικά δυνατό να επαναφέρουμε ένα πανομοιότυπο αντίγραφο».

Προσθέτει μάλιστα ότι για να ξαναφτιάξουν το γονιδίωμα του ντόντο, χρησιμοποίησαν γονιδιώματα από κάποιους στενούς συγγενείς του, όπως το περιστέρι Νικομπάρ και η πασιέντζα του Ροντρίγκες.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Colossal Biosciences® (@itiscolossal)

«Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε αρχικά τη συγκριτική γονιδιωματική, ώστε να αποκτήσουμε τουλάχιστον ένα, και ευελπιστώ περισσότερα, γονιδιώματα του ντόντο. Θα τα χρησιμοποιήσουμε για να δούμε πώς τα ντόντο μοιάζουν μεταξύ τους και σε τι διαφέρουν από άλλα είδη, όπως η πασιέντζα», αναφέρει η Shapiro.

Μία εταιρεία που οραματίζεται το Jurassic Park;

Παρόλο που η όλη διαδικασία θυμίζει λίγο “copy-paste” από Jurassic Park, οι επιστήμονες της Colossal Biosciences υποστηρίζουν ότι επικεντρώνονται κυρίως στην ευαισθητοποίηση γύρω από τον αγώνα των απειλούμενων ειδών και όχι στη δημιουργία θεματικών πάρκων για τους υπερπλούσιους που θα χαζεύουν ζωντανούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν περάσει στην αιωνιότητα.

«Η προσέγγισή μου για το ντόντο είχε να κάνει πάντα με τη δυσχερή θέση των ειδών που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν σήμερα», αναφέρει η Shapiro.

Πράγματι, όλο και περισσότερα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση, λόγω της κλιματικής κρίσης που προκαλείται από τον άνθρωπο.

«Επειδή όλοι έχουν συνδυάσει την εξαφάνιση με τα ντόντο, [η έρευνα] παρέχει πραγματικά μία ευκαιρία να κάνουμε τους ανθρώπους να ενδιαφερθούν λίγο περισσότερο για το τι συμβαίνει. Αυτός είναι ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους είμαι τόσο ενθουσιασμένη με το συγκεκριμένο εγχείρημα», καταλήγει η Shapiro.