icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

«Η δουλειά μου είναι να υπερασπίζομαι τους ανθρώπους. Δεν καταλαβαίνω γιατί να υπερασπίζομαι τους πάντες εκτός από τους ομοφυλόφιλους»

Παρά το γεγονός ότι τη διασύρουν και την απειλούν – ακόμα και δημόσια – η βετεράνος δικηγόρος του Καμερούν Alice Nkom είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ στη χώρα της. Η λειτουργία της “Redhac”, της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης (ΜΚΟ) που διευθύνει, ανεστάλη πρόσφατα από την κυβέρνηση, ενώ η ίδια αναμένεται να εμφανιστεί ενώπιον των ανακριτών για να απαντήσει στις κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και χρηματοδότηση τρομοκρατικών ομάδων – τις οποίες σθεναρά αρνείται.

Η 80χρονη αναφέρει πως οι αρχές παρεμποδίζουν το έργο της και πιστεύει ότι στοχοποιείται επειδή υπερασπίζεται τα μέλη της κοινότητας: «Θα υπερασπίζομαι πάντα τους ομοφυλόφιλους, επειδή διακινδυνεύουν την ελευθερία τους κάθε μέρα και τους ρίχνουν στη φυλακή σαν τα σκυλιά», λέει στο BBC.

«Η δουλειά μου είναι να υπερασπίζομαι τους ανθρώπους. Δεν καταλαβαίνω γιατί να υπερασπίζομαι τους πάντες εκτός από τους ομοφυλόφιλους. […] Κανείς δεν μπορεί να μου πει ποιον πρέπει ή δεν πρέπει να υποστηρίξω», αναφέρει με βίντεό της στο Instagram.

Δικηγόρος και μητέρα ταυτόχρονα

Σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα της χώρας, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που κρίνονται ένοχοι για ομοφυλοφιλία αντιμετωπίζουν φυλάκιση έως και πέντε ετών, αλλά και χρηματικό πρόστιμο. Τα μέλη της κοινότητας αντιμετωπίζουν επίσης τον εξοστρακισμό από τις οικογένειές τους και την ευρύτερη κοινωνία.

Έτσι, η Nkom συνχά, εκτός από χρέη δικηγόρου, αναλαμβάνει και τη θέση του «γονέα» για δεκάδες άτομα στη χώρα της που έχουν ανάγκη να μιλήσουν ανοιχτά σε έναν δικό τους άνθρωπο για τη σεξουαλικότητά τους.

Παρόλο που η νομικός έχει δικά της παιδιά, όπως αναφέρει το βρετανικό μέσο, είναι εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, εκείνοι που προστρέχουν σε αυτή, καθώς εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες υπερασπίζεται με σθένος στο δικαστήριο όσους κατηγορούνται για ομοφυλοφιλία.

«Είναι σαν τον πατέρα και τη μητέρα μας. Είναι η μητέρα που βρίσκουμε όταν οι οικογένειές μας μάς εγκαταλείπουν», λέει ο Sébastien, ένας gay ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+.

Μία τυχαία συνάντηση

Προσηλωμένη στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία περιλαμβάνεται στο σύνταγμα του Καμερούν, η Nkom υποστηρίζει ότι οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας δεν μπορούν να υφίστανται στις ημέρες μας: «Δεν πρέπει να φυλακίζετε τα θεμελιώδη δικαιώματα, δεν πρέπει να τα καταπιέζετε – πρέπει να τα προστατεύετε».

Ωστόσο, αυτός είναι ένας αγώνας που έχει βαρύ τίμημα και για την ίδια τη Nkom. Η 80χρονη παραδέχεται ότι έχει δεχτεί απειλές και επιθέσεις στον δρόμο, ενώ αποκαλύπτει ότι όταν πρωτοξεκίνησε να υπερασπίζεται τα ΛΟΑΤΚΙ+, είχε προσλάβει σωματοφύλακες για να την προστατεύσουν.

Το 1969, σε ηλικία 24 ετών, έγινε η πρώτη μαύρη δικηγόρος της χώρας, αφού σπούδασε τόσο στη Γαλλία, όσο και στο Καμερούν.

Ξεκίνησε την καριέρα της εκπροσωπώντας τους λιγότερο εύπορους και άτομα που ανήκαν σε μειονοτικές ομάδες, αλλά μία τυχαία συνάντηση το 2003 την έκανε να εμπλακεί στον αγώνα για την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας: βρισκόταν στο γραφείο του εισαγγελέα στην Ντουάλα όταν παρατήρησε μια ομάδα νέων ανθρώπων που τους είχαν – ανά δύο – περάσει χειροπέδες και οι οποίοι δεν είχαν το θάρρος να κοιτάξουν ψηλά.

«Όταν κοίταξα το δικαστικό μητρώο, ανακάλυψα ότι διώκονταν για ομοφυλοφιλία», λέει.

«Απόπειρα ομοφυλοφιλίας»

«Αποφάσισα να αγωνιστώ για να διασφαλίσω ότι το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας γίνεται σεβαστό», αναφέρει η Nkom, ενώ το 2003 ίδρυσε την Ένωση για την Υπεράσπιση της Ομοφυλοφιλίας (Adefho). Από τότε έχει εμπλακεί σε δεκάδες υποθέσεις.

Μία από τις πιο προβεβλημένες τα τελευταία χρόνια ήταν η υπεράσπιση της τρανς διασημότητας Shakiro και μιας φίλης της, της Patricia, το 2021. Οι δύο συνελήφθησαν ενώ έτρωγαν σε εστιατόριο και στη συνέχεια κατηγορήθηκαν για «απόπειρα ομοφυλοφιλίας».

Καταδικάστηκαν σε πέντε χρόνια για παράβαση του ποινικού κώδικα και προσβολή της δημόσιας αιδούς.

«Πρόκειται για τη μέγιστη ποινή που περιγράφει ο νόμος. Το μήνυμα είναι σαφές: οι ομοφυλόφιλοι δεν έχουν θέση στο Καμερούν», είχε δηλώσει τότε η Nkom.

Η Shakiro και η Patricia αφέθηκαν αργότερα ελεύθερες εν αναμονή της έφεσης και έκτοτε έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.

Ωστόσο, η κατάσταση για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δεν έχει βελτιωθεί. Ο Sébastien, ο οποίος διευθύνει μια φιλανθρωπική οργάνωση για την υποστήριξη οικογενειών που έχουν queer παιδιά, αισθάνεται ότι τα πράγματα έχουν χειροτερέψει.

To 2024, μάλιστα, κυκλοφόρησε ένα τραγούδι βασισμένο στον δημοφιλή ρυθμό mbolé με τίτλο και στίχους που ενθάρρυναν τους ανθρώπους να στοχοποιούν και να σκοτώνουν ομοφυλόφιλους. «Οι άνθρωποι μας επιτίθενται εξαιτίας αυτού του τραγουδιού, το οποίο εξυμνεί το έγκλημα», λέει ο Sébastien.

Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα πρέπει να κρύβουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα, αλλά «κάποιοι στήνουν παγίδες για να μας πλησιάσουν και μας επιτίθενται ή μας καταγγέλλουν στην αστυνομία», συμπληρώνει.

To 2024, η Brenda Biya, η κόρη του Προέδρου του Καμερούν, Paul Biya, βγήκε δημόσια να πει ότι είναι λεσβία, μία γενναία πράξη που θεώρησε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην αλλαγή του νόμου.

Η Biya – η οποία περνάει τον περισσότερο χρόνο της εκτός Καμερούν – ήλπιζε ότι το coming out της θα μπορούσε να αλλάξει πραγματικά τα πράγματα στην πατρίδα της. Αυτό για τη Nkom είναι μία τεράστια ευκαιρία: «Χρησιμοποιώ την υπόθεση Brenda ως προηγούμενο. Τώρα έχω μια υπόθεση για την οποία μπορώ να αμφισβητήσω τον πρόεδρο», λέει.

Η δικηγόρος ζήτησε επίσης από τη νεαρή να κάνει περισσότερα για την υπόθεση της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ+ στο Καμερούν. Παρόλο που η Biya δεν της έχει απαντήσει ακόμη, η 80χρονη ξέρει ότι είναι πλέον ένα γερό «χαρτί» στα χέρια της.