Καλώς ή κακώς, το αλκοόλ έχει βρει θέση στην καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν φορές που η χρήση του χαρακτηρίζεται ως «κοινωνική» και καλό είναι να μένει ως τέτοια, ωστόσο σε ορισμένους που χάνουν το μέτρο, η κατάχρηση προκαλεί προβλήματα, τόσο στην υγεία όσο και στην καθημερινότητά τους. Ποιο είναι όμως το όριο; Πότε ξεπερνάς την κοινωνική χρήση και περνάς τη διαχωριστική γραμμή;

«Πόσο συχνά πίνετε έξι ή περισσότερα ποτά σε μία έξοδό σας ή περνώντας χρόνο με την παρέα σας»;

«Έχετε ποτέ καταναλώσει αλκοόλ πρωινή ώρα για να σταθεροποιήσετε τα νεύρα σας;».

Αυτές οι δύο ερωτήσεις, οι οποίες έγιναν πρόσφατα viral στο διαδίκτυο, προέρχονται από μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Λέστερ του 2014. Αν και έχουν περάσει 10 χρόνια από τη δημοσίευσή της, οι γιατροί εξακολουθούν να θεωρούν αυτές τις ερωτήσεις εξαιρετικά αποτελεσματικές για τη διάγνωση του εθισμού στο αλκοόλ.

Διαβασε ακομα

Πόσο πολύ είναι το πολύ αλκοόλ και πώς να νικήσεις το hangover

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ερωτήσεις αυτές χρησιμοποιούνται από τους επαγγελματίες της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης για την αξιολόγηση του εθισμού με ποσοστό ακρίβειας 87%.

Ο Jordi Sánchez, ηπατολόγος στο νοσοκομείο Parc Taulí στο Sabadell, πιστεύει ότι αυτές οι δύο ερωτήσεις είναι ζωτικής σημασίας. Αφενός, «ανιχνεύουν τα προβλήματα των ατόμων που καταναλώνουν πολλά ποτά σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια τάση που αυξάνεται όλο και περισσότερο μεταξύ του πληθυσμού των νέων», λέει ο Sánchez, ο οποίος εξηγεί ότι τα red flags σηματοδοτούνται όταν ένας άνδρας πίνει πέντε δυνατά αλκοολούχα ποτά μέσα σε λίγες ώρες ή όταν μια γυναίκα πίνει τέσσερα.

Διαβασε ακομα

Τελικά είναι μύθος ότι ένα ποτήρι κρασί κάνει καλό στην καρδιά;

Από την άλλη πλευρά, η δεύτερη ερώτηση απευθύνεται σε άτομα που βασίζονται στο αλκοόλ για να χαλαρώσουν, «γεγονός που υποδηλώνει ένα ορισμένο επίπεδο εξάρτησης», λέει ο Sánchez. «Συχνά ρωτάμε τους ασθενείς που εισάγονται στο νοσοκομείο αν ξυπνούν τα πρωινά με τρόμο και την ανάγκη να πιουν για να ηρεμήσουν ή με συμπτώματα στέρησης», εξηγεί.

Η μελέτη εξέτασε 17 άτομα στα οποία οι γιατροί τους είχαν κάνει αυτές τις δύο ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ερώτηση σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης έξι ή περισσότερων αλκοολούχων ποτών σε μία περίσταση αναγνώριζε τον αλκοολισμό με ακρίβεια 54%. «Όποιος παραδέχεται τακτικά ότι το κάνει αυτό, είναι πιθανό να έχει πρόβλημα», σημειώνει η δημοσίευση.

Ωστόσο, όταν προστέθηκε η δεύτερη ερώτηση – που ρωτούσε αν κάποιος έχει καταναλώσει ποτέ αλκοόλ πρωί-πρωί για να ηρεμήσει τα νεύρα του – η ακρίβεια της διάγνωσης αυξήθηκε στο 87%. Η ερώτηση αυτή, μέρος του τεστ CAGE που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση της διαταραχής χρήσης αλκοόλ στους ενήλικες, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αποκάλυψη σημαντικής εξάρτησης.

Η Gloria Sánchez Antolín, επικεφαλής της Μονάδας Ηπατολογίας στο Νοσοκομείο Río Ortega στο Valladolid, συμφωνεί ότι αυτές οι δύο ερωτήσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. «Επειδή είναι ανοιχτές, εξασφαλίζουν ότι ο ασθενής δεν αισθάνεται ότι κρίνεται και μπορεί να παραπεμφθεί από την πρωτοβάθμια περίθαλψη σε ηπατολόγους και ειδικούς ψυχικής υγείας».

Η Sánchez σημειώνει επίσης την αυξανόμενη τάση μεταξύ των νέων να πίνουν πριν βγουν έξω, συχνά για να τους βοηθήσει να χαλαρώσουν πριν από την κοινωνικοποίηση, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των σχετικών προβλημάτων συμπεριφοράς.

Όπως γράφει η El Pais, σε χώρες όπως η Ισπανία, όπου το αλκοόλ είναι βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα τους, το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο. «Η κοινωνία μας είναι στενά συνδεδεμένη με τους αμπελώνες- είμαστε οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς κρασιού, γεγονός που διευκολύνει τους ανθρώπους να αποκτήσουν οικονομικά το αλκοόλ», επισημαίνει η Sánchez. Σύμφωνα με το ισπανικό Υπουργείο Υγείας, πάνω από 15.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ. Η γραμμή μεταξύ της κοινωνικής κατανάλωσης και της εξάρτησης από το αλκοόλ είναι συχνά λεπτή και εύκολα παραβλέπεται.

Η τελευταία έρευνα για το αλκοόλ και τα ναρκωτικά στην Ισπανία δείχνει ότι το 9% του πληθυσμού ηλικίας 15 έως 64 ετών έπινε καθημερινά αλκοόλ τις 30 ημέρες πριν από την έρευνα. Επιπλέον, το 6,4% των ερωτηθέντων παραδέχτηκε ότι ήταν μεθυσμένο τον τελευταίο μήνα (8,5% των ανδρών και 4,2% των γυναικών), ενώ το 15,4% επιδόθηκε σε κραιπάλη (20,3% των ανδρών και 10,4% των γυναικών). Οι άνδρες, ειδικότερα, καταναλώνουν αλκοόλ σε ανησυχητικά επίπεδα, κατά μέσο όρο 30 με 40 γραμμάρια αλκοόλ ημερησίως, ενώ οι γυναίκες πίνουν 10 γραμμάρια λιγότερο.

Η Sánchez σημειώνει ότι η υψηλότερη κατανάλωση οδηγεί σε μεγαλύτερη ανοχή. «Πριν από χρόνια, πίστευαν ότι ένα ποτήρι κρασί την ημέρα ήταν ευεργετικό για την υγεία των αγγείων, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι καμία ποσότητα αλκοόλ δεν μπορεί να συνιστάται».

Άλλα αποτελεσματικά εργαλεία διαλογής περιλαμβάνουν το τεστ AUDIT για τον εθισμό στο αλκοόλ, το οποίο χρησιμοποιείται συνήθως στις ψυχιατρικές διαβουλεύσεις. Αυτό το ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων αξιολογεί την επιβλαβή κατανάλωση και τα συμπτώματα της εξάρτησης, θέτοντας ερωτήσεις όπως: «Πόσο συχνά κατά το τελευταίο έτος δεν ήσασταν σε θέση να θυμηθείτε τι συνέβη το προηγούμενο βράδυ επειδή πίνατε;» και «Έχετε αισθανθεί λύπη ή ενοχή μετά την κατανάλωση αλκοόλ;».