Γνωστοί παραδοσιακά για την ικανότητά τους να γεμίζουν τα μάγουλά τους με ξηρούς καρπούς, οι σκίουροι μπορεί να είναι και σαρκοφάγοι – αν και καταγεγραμμένες περιπτώσεις τρωκτικών που κυνηγούν και σκοτώνουν άλλα ζωντανά σπονδυλωτά είναι σπάνιες, με λίγα είδη να το έχουν κάνει μπροστά μας. Τώρα, οι επιστήμονες έχουν, για πρώτη φορά, στα χέρια τους αποδείξεις σχετικά με έναν άλλο τύπο σκίουρου που εμφανίζει συμπεριφορές σαρκοφαγίας, συμπεριλαμβανομένου του κυνηγιού, της θανάτωσης και της κατανάλωσης βοοειδών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Ethology, αποτελεί μέρος του πρότζεκτ Long-Term Behavioral Ecology of California Ground Squirrels στο περιφερειακό πάρκο Briones της κομητείας Contra Costa. Το πρότζεκτ εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι επίγειοι σκίουροι της Καλιφόρνια – ιθαγενείς στα λιβάδια της πολιτείας – προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ως απάντηση στις περιβαλλοντικές αλλαγές, στη συγκεκριμένη περίπτωση στην αύξηση του τοπικού πληθυσμού τους.

Σε περιοχές της Βόρειας Καλιφόρνια έχει παρατηρηθεί εισβολή από αρουραίους των αγρών. Οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν σημαντικά υψηλότερο αριθμό αρουραίων των αγρών από τον μέσο όρο την τελευταία δεκαετία. Στο μεταξύ, οι επίγειοι σκίουροι της Καλιφόρνια συνήθως θεωρούνται φυτοφάγα ή κοκκοφάγα, τρώγοντας κυρίως φυτά και σπόρους. Τα νέα ευρήματα αποτελούν την πρώτη τεκμηρίωση του είδους που κυνηγά άλλα ζωντανά σπονδυλωτά – υπογραμμίζοντας την ικανότητά του να ανταποκρίνεται στις αλλαγές στο οικοσύστημα.

Διαβασε ακομα

Επιστήμονες ανακάλυψαν το μυστικό αυτής της περίεργης κουκουβάγιας. Τι δεν μπορούσαν μέχρι τώρα να εξηγήσουν

«Αυτή η έρευνα αλλάζει ριζικά την αντίληψή μας για τους σκίουρους, ένα από τα πιο γνωστά θηλαστικά στον κόσμο», δήλωσε μέσω email η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Jennifer Smith, αναπληρώτρια καθηγήτρια βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Eau Claire. «Μπροστά στις συνέπειες που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος, όπως είναι η κλιματική αλλαγή και η ξηρασία, αυτά τα ζώα είναι ανθεκτικά και έχουν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν για να ζουν σε έναν κόσμο που αλλάζει».

Οι σκίουροι αποτελούν σημαντικό μέρος των οικοσυστημάτων της Καλιφόρνια και η κατανόηση εάν η ανακάλυψη τροφής είναι ένα κοινωνικά μεταδιδόμενο χαρακτηριστικό σε αυτούς τους πληθυσμούς, θα μπορούσε να παρέχει βασικές γνώσεις για το πώς άλλα είδη θα προσαρμοστούν σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα, εξηγεί η Smith.

Μια απροσδόκητη αλλαγή στη συμπεριφορά του σκίουρου

Η Smith και οι συνεργάτες της παρατήρησαν την κρεατοφαγική συμπεριφορά των σκίουρων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου μελέτης από τις 10 Ιουνίου έως τις 30 Ιουλίου. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ζωντανές παγίδες για να αιχμαλωτίσουν, να σημαδέψουν και να απελευθερώσουν επίγειους σκίουρους της Καλιφόρνια σε διεβδομαδιαία βάση.

Η ομάδα μελέτης συνέλεξε λεπτομερή δεδομένα για κάθε σκίουρο, συμπεριλαμβανομένου του φύλου, της αναπαραγωγικής κατάστασης και της μάζας του σώματος του, επισημαίνοντας κάθε ζώο με δύο ετικέτες αναγνώρισης και ένα μοναδικό σημάδι χρησιμοποιώντας βαφή για να εξασφαλίσει ότι όλοι οι σκίουροι που μελετήθηκαν θα μπορούσαν να παρακολουθούνται καθ’ όλη την περίοδο παρατήρησης.

Οι σκίουροι είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι για τη μελέτη της ανθεκτικότητας των ζώων στις περιβαλλοντικές αλλαγές, επειδή είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια της ημέρας και είναι εύκολο να παγιδευτούν, να σημαδευτούν και να παρατηρηθούν, είπε η Smith.

Οι ερευνητές χώρισαν τους σκίουρους σε τρεις ομάδες και παρατήρησαν τη συμπεριφορά των ζώων, καταγράφοντας 74 αλληλεπιδράσεις μεταξύ των σκίουρων και των αρουραίων. Το 42% των συναντήσεων είχε να κάνει με σκίουρους – συμπεριλαμβανομένων τόσο αρσενικών, όσο και θηλυκών νεαρών και ενηλίκων – που κυνηγούσαν ενεργά και έτρωγαν τους αρουραίους.

«Γνωρίζαμε ήδη ότι (οι επίγειοι σκίουροι της Καλιφόρνια) μπορούσαν να ζήσουν σε μια σειρά από υψόμετρα και να τρέφονται με ένα εύρος φυτών, αλλά αυτό που είναι πιο εντυπωσιακό και απίστευτο είναι η ταχύτητα με την οποία έστρεψαν την προσοχή τους σε κάτι που υπήρχε πλέον σε αφθονία», συνέχισε η Σμιθ.

Η μελέτη αποκάλυψε κι άλλες κοινωνικές δυναμικές που δεν είχαν τεκμηριωθεί στο παρελθόν μεταξύ των σκίουρων και των αρουραίων. Ορισμένες αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους ήταν θετικές, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης τροφής, του χαιρετισμού και του παιχνιδιού. Άλλες συμπεριφορές ήταν ανταγωνιστικές, χαρακτηριζόμενες από κυνηγητό, βίαιη σωματική επαφή και δάγκωμα.

«Οι αρουραίοι έφτασαν να αναγνωρίζουν τους σκίουρους ως αρπακτικά», ανέφερε ο John Koprowski, κοσμήτορας της Σχολής Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων Haub στο Πανεπιστήμιο του Wyoming, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

«Υπάρχει πιθανότατα κάποια πραγματικά τακτοποιημένη αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο ειδών, επειδή το να τρώγεται ένα από αυτά συνήθως δεν είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να συνεχίσει να μεταδίδει τα γονίδιά του».

Εξέλιξη διατροφικών προτύπων

Τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι οι σκίουροι μπορεί να ταξινομηθούν καλύτερα ως ευκαιριακά παμφάγα με βάση την προθυμία τους να κυνηγήσουν και να καταναλώσουν ζωντανά θηράματα, ιδιαίτερα όταν υπάρχει άφθονη προσφορά. Η πρωτεΐνη είναι ένας περιορισμένος, αλλά απαραίτητος πόρος, για να ευδοκιμήσουν οι σκίουροι και το κυνήγι των αρουραίων πιθανότατα τούς παρέχει μια ταχύτερη, πιο προσιτή τροφική ώθηση από τους καρπούς, εξήγησε ο Koprowski.

«Είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να εκμεταλλευτούν έναν πολύ άφθονο πόρο… για να παρέχουν αρκετή τροφή σε πολλούς σκίουρους» λέει, προσθέτοντας: «Αν και οι άνθρωποι συνήθως κατηγοριοποιούν τα ζώα με βάση τις διατροφικές τους συνήθειες, δεν είναι ασυνήθιστο ακόμα και το πιο αυστηρό σαρκοφάγο να τρώει φρούτα κάθε τόσο».

Αυτό το φαινόμενο στο οποίο ένα ζώο εκμεταλλεύεται έναν απαραίτητο πόρο όταν του τίθεται στη διάθεσή του είναι γνωστό ως διατροφική πλαστικότητα, σύμφωνα με τον Koprowski. Εάν ένα ζώο δεν προσαρμοστεί για να χρησιμοποιήσει τον πόρο, είναι πιθανό ένα άλλο είδος να το εκμεταλλευτεί.

Αν και αυτή η ανακάλυψη μπορεί αρχικά να φαίνεται ανησυχητική σε κάποιους, ο Koprowski σημειώνει ότι μια τέτοια αλλαγή στη διατροφή είναι αρκετά φυσιολογική για τα ζώα. Ο πληθυσμός των αρουραίων παρουσιάζει συχνά αύξηση, με αποτέλεσμα να θεωρούνται παράσιτα, επομένως η ύπαρξη νέων αρπακτικών όπως οι σκίουροι της Καλιφόρνια θα βοηθήσει να κρατηθούν οι αριθμοί τους υπό έλεγχο, αναφέρει.

Τα νέα ευρήματα μπορεί επίσης να βοηθήσουν στη δημιουργία του σκηνικού για μια μελλοντική έρευνα σχετικά με την προσαρμοστικότητα διαφορετικών ειδών σκίουρων κι άλλων θηλαστικών, ενόψει των περιβαλλοντικών αλλαγών, σύμφωνα με τη Smith.

«Τα ζώα μπορούν είτε να προσαρμοστούν είτε να εξαφανιστούν σε έναν κόσμο που επηρεάζεται από τον άνθρωπο», είπε η Smith. «Αυτά τα ζώα μάς δείχνουν την απίστευτη ανθεκτικότητα ορισμένων ειδών και μελετώντας αυτές τις διαδικασίες μπορούμε να προσφέρουμε ουσιαστικές γνώσεις για τη διατήρηση».

Με πληροφορίες από CNN