Πηγή: unsplash
Μεγέθυνση κειμένου
Το Ανατολικό Τιμόρ διαθέτει μία από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις θαλάσσιων θηλαστικών στον κόσμο
Για περίπου δύο μήνες κάθε χρόνο, ο ψαράς Faustino Mauloko da Cunha μετατρέπει το σπίτι του στις ακτές του νότιου Ειρηνικού σε σταθμό παρακολούθησης φαλαινών.
Από το πρωί, κάτοικοι του χωριού και εθελοντές φοιτητές συγκεντρώνονται στο σπίτι στο Σουμπαούν, ένα χωριό στο βόρειο τμήμα του Ανατολικού Τιμόρ. Οπλισμένοι με κιάλια και τηλεφακούς, παρακολουθούν τα νερά που έχουν χρώμα κοβαλτίου για έναν από τους μεγάλους θησαυρούς του – τις πυγμαίες γαλάζιες φάλαινες.
Όταν υπάρχει θέαμα, όλα τα συστήματα λειτουργούν.
Ο γιος του Faustino, Zacarias, στέλνει ένα drone. Στη συνέχεια, η επικεφαλής της ομάδας, η Αυστραλή θαλάσσια οικολόγος Karen Edyvane, τον καθοδηγεί για να τραβήξει τις καλύτερες φωτογραφίες. Όταν το drone επιστρέψει, η ομάδα εξετάζει τις φωτογραφίες, κρατώντας σημειώσεις σε έναν λευκό πίνακα.
Πρόκειται για μια μικρή και λιτή επιχείρηση στο Ανατολικό Τιμόρ, το οποίο αποτελεί μέρος ενός αρχιπελάγους που βρίσκεται μεταξύ της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Νότιου Ειρηνικού. Αλλά έχει δημιουργήσει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τις πυγμαίες γαλάζιες φάλαινες – ένα από τα μεγαλύτερα ζώα στη γη, των οποίων οι τεράστιοι βιότοποι και η ασύλληπτη φύση τους καθιστούν δύσκολη τη μελέτη τους.
Αυτοί οι πολίτες-επιστήμονες, όλοι τους ντόπιοι, έχουν εντοπίσει σχεδόν 3.000 πυγμαίες γαλάζιες φάλαινες τα τελευταία 10 χρόνια – η καθηγήτρια Edyvane θεωρεί ότι πρόκειται για έναν «πραγματικά εξαιρετικό» αριθμό.
Το Ανατολικό Τιμόρ διαθέτει μία από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις θαλάσσιων θηλαστικών στον κόσμο.
Κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής περιόδου – Οκτώβριο και Νοέμβριο – εκατοντάδες γαλάζιες φάλαινες περνούν από τα νερά της χώρας καθώς κάνουν το επικό ταξίδι που εκτείνεται σε χιλιάδες χιλιόμετρα από τη Θάλασσα Banda, η οποία βρίσκεται βόρεια του Ανατολικού Τιμόρ, προς τη νότια Αυστραλία.
Όμως η περιοχή δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς, λέει η καθηγήτρια Edyvane, η οποία ξεκίνησε το πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης από πολίτες το 2014.
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων φαλαινοθηρικών περιόδων, έχει εγκατασταθεί στο Σουμπαούν, περίπου 50 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Ντίλι, συνεργαζόμενη με ψαράδες, φοιτητές και τουριστικούς πράκτορες καταδύσεων για την καταγραφή των κητωδών.
Έχουν καταγράψει «μερικές από τις λιγότερο γνωστές, οικείες αναπαραγωγικές συμπεριφορές των γαλάζιων φαλαινών, μερικές για πρώτη φορά», λέει η καθηγήτρια Edyvane, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Charles Darwin και του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας.
Το 2022, για παράδειγμα, τουρίστες που ταξίδευαν με έναν τοπικό τουριστικό πράκτορα που συμμετείχε στο πρόγραμμα κατέγραψαν υποβρύχια πλάνα μιας μητέρας που θήλαζε το μικρό της, προσφέροντας μια ματιά στις αναπαραγωγικές συμπεριφορές του είδους, οι οποίες παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες.
«Είναι πολύ, πολύ συναρπαστικό», προσθέτει.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως ομάδα στο Facebook, καλώντας τοπικούς τουριστικούς πράκτορες, ψαράδες και κατοίκους να μοιραστούν τις παρατηρήσεις κητωδών.
Η καθηγήτρια Edyvane τους εκπαίδευσε στις μεθόδους παρακολούθησης και τους έμαθε πώς να χρησιμοποιούν τηλεφακούς και drones, ώστε να μπορούν να διεξάγουν έρευνες από αέρος και από σκάφος.
«Όταν οι ντόπιοι βλέπουν τις φάλαινες να κολυμπούν, δημοσιεύουν φωτογραφίες στο Facebook και στο WhatsApp. Οι ενημερώσεις έρχονται σε πραγματικό χρόνο και όταν κάποιος μοιράζεται κάτι, όλοι ενθουσιάζονται», λέει η καθηγήτρια Edyvane.
Το 2016, η ομάδα συνεργάστηκε με έναν ταξιδιωτικό πράκτορα καταδύσεων για να ξεκινήσει την πρώτη περιήγηση για την παρατήρηση φαλαινών.
Μόλις πέρυσι δημιούργησαν έναν «ερευνητικό σταθμό» έξω από το σπίτι των da Cunha στο χωριό – οι φωτογραφίες δείχνουν μια απλή καλύβα με θέα στον κόλπο. Έξω υπάρχουν δύο τραπέζια, πλαστικές καρέκλες και λευκοί πίνακες τοποθετημένοι στους τοίχους της καλύβας.
Κατά τη διάρκεια της φετινής περιόδου φαλαινών, προπτυχιακοί φοιτητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Τιμόρ και το Πανεπιστήμιο Oriental Timor-Leste συγκεντρώθηκαν στον ερευνητικό σταθμό για να βοηθήσουν στις παρατηρήσεις.
Διαβασε ακομα
Το μόνο μέρος όπου οι φάλαινες έρχονται για να σε δουνΑκόμα και μια τέτοια βασική δομή έκανε το έργο ευκολότερο.
«Είμαστε σε θέση να παρακολουθούμε όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα», λέει η καθηγήτρια Edyvane. «Έχουμε επίσης τη δυνατότητα να λαμβάνουμε τα πιο απίστευτα πλάνα. Οι φάλαινες έρχονται τόσο κοντά, που μερικές φορές μπορούμε να ακούσουμε τα χτυπήματά τους».
Πολίτες ερευνητές όπως αυτοί έχουν γίνει ισχυρά μάτια και αφτιά επί τόπου για τους θαλάσσιους επιστήμονες, λέει η επιστήμονας άγριας ζωής Vanessa Pirotta.
«Ο συνδυασμός των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση σε εργαλεία όπως τα drones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σημαίνει ότι έχουμε πληροφορίες για τα πράγματα που συμβαίνουν, ενώ εμείς μπορεί να είμαστε πίσω από το γραφείο και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε πόρους για να χρηματοδοτήσουμε το έργο μας», είπε.
Η αύξηση της ερευνητικής δραστηριότητας στο Σουμπαούν οδήγησε επίσης σε αύξηση του τουρισμού.
Η ζήτηση για εκδρομές παρακολούθησης φαλαινών έχει αυξηθεί, λέει στο BBC ο εκπαιδευτής καταδύσεων Cassio Schumacher, προσθέτοντας ότι οι εκδρομές αυτές «κλείνουν χρόνια πριν».
Τοπικοί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί έχουν προειδοποιήσει για τους κινδύνους του ανεξέλεγκτου τουρισμού φαλαινών και η κυβέρνηση δήλωσε ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την έρευνα της καθηγήτριας Edyvane για την «πλήρη προστασία και διατήρηση» της θαλάσσιας ζωής που διέρχεται από τα ύδατα του Ανατολικού Τιμόρ.
Η καθηγήτρια Edyvane πιστεύει ότι με τη ρύθμιση, ο τουρισμός φαλαινών έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να αναπτύξει την οικονομία του Ανατολικού Τιμόρ.
Η χώρα είναι μία από τις φτωχότερες στον κόσμο, όπου το μέσο ετήσιο εισόδημα στις πόλεις κυμαίνεται γύρω στα 1.500 δολάρια, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στο Σουμπαούν, οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού εργάζονται ως ψαράδες και αγρότες για τα προς το ζην, κερδίζοντας μόλις 600 έως 900 δολάρια το χρόνο.
Η οικογένεια da Cunha έχει πλέον αρχίσει να ετοιμάζει γεύματα από τοπικά προϊόντα και τα αλιεύματα της ημέρας για τους φοιτητές και τους τουρίστες – μια πρόσθετη πηγή εισοδήματος.
«Μας άρεσε που είχαμε τους φιλοξενούμενους εδώ και θα θέλαμε πολύ να το ξανακάνουμε», λέει ο Faustino, 51 ετών, στο BBC. «Θα το κάνουμε μια καλύτερη εμπειρία [την επόμενη σεζόν]».
Ο γιος του, ο Zacarias, έχει επίσης αναλάβει να παράσχει υπηρεσίες drone για το project. Η καθηγήτρια Edyvane λέει ότι σχεδιάζει να τον εκπαιδεύσει να δίνει ομιλίες για τις φάλαινες στα αγγλικά.
Ο 26χρονος λέει ότι αυτό που εκτιμά είναι ότι οι επισκέπτες μαθαίνουν να προστατεύουν την περιοχή: «Οι φοιτητές του πανεπιστημίου μαθαίνουν γρήγορα και καλά να υπερασπίζονται αυτή την περιοχή».
Όσο για τους τουρίστες, λέει ότι οι ντόπιοι χαίρονται να τους διδάσκουν. «Υπενθυμίζουμε στους τουρίστες να μην κολυμπούν με τις φάλαινες, αλλά να τις παρακολουθούν από απόσταση».
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
Related
Νεοτερα
