Το πρώτο καταγεγραμμένο καλοκαίρι κατά το οποίο θα λιώσει σχεδόν όλος ο θαλάσσιος πάγος στην Αρκτική θα μπορούσε να συμβεί πολύ νωρίτερα από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες. Σε μια νέα μελέτη, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι αυξανόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να μας φέρουν πιο κοντά σε μια Αρκτική χωρίς πάγους μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, υποδηλώνει ότι η ταχεία απώλεια πάγου συνδέεται με την αύξηση θερμοκρασίας και προειδοποιεί ότι η μετάβαση σε έναν Αρκτικό Ωκεανό με λιγότερο από ένα εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου -δηλαδή σε μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται «χωρίς πάγο»- το καλοκαίρι θα μπορούσε να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις.

«Τα κλιματικά μοντέλα δείχνουν ότι αν δεν μπορέσουμε να μείνουμε κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου σε παγκόσμιο επίπεδο στον κλιματολογικό μέσο όρο, κάτι που γίνεται όλο και λιγότερο πιθανό κάθε μήνα, είναι σίγουρο ότι θα δούμε συνθήκες χωρίς πάγο αυτόν τον αιώνα», λέει η Alexandra Jahn, ερευνήτρια ατμοσφαιρικών και ωκεάνιων επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Μπόλντερ και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Στην Αρκτική, ο θαλάσσιος πάγος του Σεπτεμβρίου έχει συρρικνωθεί με ρυθμό άνω του 12% κάθε δεκαετία από το 1979. Φέτος, έφτασε σε σχεδόν ιστορικά χαμηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και στην ελάχιστη έκταση στις 11 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τη NASA και το Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου (NSIDC). Χρησιμοποιώντας δορυφόρους και κλιματικά μοντέλα, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να παρακολουθούν τις αλλαγές στους θαλάσσιους πάγους και να μετρούν τις επιπτώσεις, οι οποίες κυμαίνονται από απώλειες στους πολικούς βιότοπους μέχρι επιπτώσεις στις τοπικές κοινότητες της Αρκτικής.

Σύμφωνα με τη NASA, η διαφορά στην κάλυψη του πάγου φέτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο από το 1981 έως το 2010 αντιπροσωπεύει μια έκταση μεγαλύτερη από την Αλάσκα.

Ένα δυσοίωνο ορόσημο

Προηγούμενες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στον πρώτο μήνα χωρίς πάγο ή στο καλοκαίρι χωρίς πάγο. Αυτή η νέα μελέτη επικεντρώνεται στην πρώτη ημέρα χωρίς πάγο. Χρησιμοποιώντας προηγούμενες έρευνες που δείχνουν ότι ο πρώτος μήνας χωρίς πάγους θα μπορούσε να καταγραφεί μέχρι τη δεκαετία του 2030, η Jahn αναρωτήθηκε πότε θα υπάρξει η πρώτη καλοκαιρινή ημέρα χωρίς πάγους.

«Επειδή η πρώτη ημέρα χωρίς πάγο είναι πιθανό να συμβεί νωρίτερα από τον πρώτο μήνα χωρίς πάγο, θέλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι», αναφέρει στην ανακοίνωση η Céline Heuzé, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ. «Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε ποια γεγονότα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο λιώσιμο όλων των θαλάσσιων πάγων στον Αρκτικό Ωκεανό».

Οι επιστήμονες Jahn και Heuzé προέβλεψαν την πρώτη ημέρα χωρίς πάγο χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις στον υπολογιστή. Στα περισσότερα μοντέλα, ανεξάρτητα από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η πρώτη ημέρα χωρίς πάγο θα μπορούσε να συμβεί εντός 9 έως 20 ετών. Στο πιο πρώιμο μοντέλο, θα μπορούσε να γίνει μεταξύ 2027 και 2030.

Εάν η πρώτη ημέρα χωρίς πάγο συμβεί μέσα στα επόμενα χρόνια, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια περίοδο χωρίς πάγο από 11 έως 53 ημέρες, σύμφωνα με τη μελέτη. Ο μέσος όρος ήταν μια περίοδος χωρίς πάγο 27 ημερών, που σημαίνει ότι μια ημέρα χωρίς πάγο θα μπορούσε στην πραγματικότητα να μετατραπεί σε ένα μήνα χωρίς πάγο. Ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος ήταν οι πιο πιθανοί μήνες για να συμβούν κάτι τέτοιο.

Μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτό το «δυσοίωνο ορόσημο». Για παράδειγμα, ένα θερμό φθινόπωρο θα μπορούσε να αποδυναμώσει τους θαλάσσιους πάγους και ένας θερμός χειμώνας και μια θερμή άνοιξη θα μπορούσαν να αποτρέψουν το σχηματισμό τους. Εάν αυτά τα καιρικά φαινόμενα συμβούν τρία χρόνια στη σειρά, ή περισσότερα, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ημέρα χωρίς πάγο στα τέλη του καλοκαιριού.

Διαβασε ακομα

Οι χαμένοι κόσμοι που αναδύονται από τους πάγους

«Όταν φτάσουμε σε συνθήκες χωρίς πάγο, τότε το 94% του Αρκτικού Ωκεανού, δεν θα έχει πλέον πάγο», λέει η Jahn στον Independent. «Έτσι, θα πάμε από έναν λευκό Αρκτικό Ωκεανό σε έναν μπλε Αρκτικό Ωκεανό». Προσθέτει επίσης ότι η μετατόπιση αυτή δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι αλλαγές που προκαλούνται από τον άνθρωπο επηρεάζουν το φυσικό περιβάλλον.

Παρόλο που οι προοπτικές φαίνονται αρνητικές, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι αν παραμείνουμε στους 1,5 βαθμούς Κελσίου της υπερθέρμανσης του πλανήτη, «οι ημέρες χωρίς πάγο θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποφευχθούν». Έτσι, καθιστώντας τη δράση για το κλίμα ακόμη πιο σημαντική.

Αν χάσουμε αυτόν τον στόχο και μείνουμε στους 1,6 βαθμούς, λέει η Jahn «αυτό θα είναι ένα μεγάλο επίτευγμα και σίγουρα θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στο πώς θα μοιάζει η Αρκτική στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα».