Πόσο κοστίζει ένας καφές; Τιμές όπως οι 5 λίρες στο Λονδίνο ή τα 7 δολάρια στη Νέα Υόρκη για ένα φλιτζάνι καφέ, μπορεί να είναι αδιανόητες για κάποιους – αλλά θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν πραγματικότητα χάρη σε μια «τέλεια καταιγίδα» οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων στις κορυφαίες περιοχές παραγωγής καφέ στον κόσμο.

Το κόστος των μη καβουρδισμένων κόκκων που διακινούνται στις παγκόσμιες αγορές βρίσκεται πλέον σε «ιστορικά υψηλό επίπεδο», λέει η αναλύτρια Judy Ganes. Οι ειδικοί αποδίδουν την εκτόξευση των τιμών σε ένα μείγμα προβληματικών καλλιεργειών, στις δυνάμεις της αγοράς, τα εξαντλημένα αποθέματα – και τον πιο μυρωδάτο καρπό του κόσμου.

Πώς φτάσαμε εδώ, λοιπόν, και πόσο ακριβώς θα επηρεάσει τον πρωινό σας latte;

Το 2021, ένας φρικτός παγετός αφάνισε τις καλλιέργειες καφέ στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κόκκων Arabica στον κόσμο – αυτούς που χρησιμοποιούνται συνήθως στον καφέ που φτιάχνουν οι barista. Αυτή η έλλειψη κόκκων σήμαινε ότι οι αγοραστές στράφηκαν σε χώρες όπως το Βιετνάμ, τον κύριο παραγωγό κόκκων Robusta που συνήθως χρησιμοποιούνται σε στιγμιαία μείγματα.

Όμως οι αγρότες εκεί αντιμετώπισαν τη χειρότερη ξηρασία της τελευταίας δεκαετίας. Η κλιματική κρίση έχει επηρεάσει την ανάπτυξη των φυτών καφέ, σύμφωνα με τον Will Frith, σύμβουλο καφέ που εδρεύει στο Χο Τσι Μινχ, επηρεάζοντας με τη σειρά της τις αποδόσεις των κόκκων.

Έτσι, οι Βιετναμέζοι αγρότες στράφηκαν σε ένα δύσοσμο, κίτρινο φρούτο – το ντούριαν. Το φρούτο – το οποίο απαγορεύεται στα μέσα μαζικής μεταφοράς στην Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ λόγω της οσμής του – αποδεικνύεται δημοφιλές στην Κίνα.

Οι Βιετναμέζοι αγρότες ξεκινήσαν να αντικαθιστούν τις καλλιέργειες καφέ τους με ντούριαν για να επωφεληθούν από αυτή την αναδυόμενη αγορά. Το μερίδιο αγοράς ντούριαν του Βιετνάμ στην Κίνα σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2023 και 2024 και ορισμένοι εκτιμούν ότι η καλλιέργεια είναι πέντε φορές πιο προσοδοφόρα από τον καφέ.

Με δεδομένο ότι η Κίνα γέμισε πλέον με ντούριαν οι εξαγωγές καφέ Robusta μειώθηκαν κατά 50% τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον προηγούμενο Ιούνιο, με τα αποθέματα να είναι «σχεδόν εξαντλημένα», σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Καφέ.

Οι εξαγωγείς στην Κολομβία, την Αιθιοπία, το Περού και την Ουγκάντα αύξησαν τις εξαγωγές τους, αλλά δεν παρήγαγαν αρκετά για να διευκολύνουν τη στενότητα της αγοράς. «Ακριβώς τη στιγμή που τα πράγματα άρχισαν να αναθερμαίνονται για τη ζήτηση του Robusta, είναι ακριβώς τη στιγμή που ο κόσμος προσπαθούσε να βρει περισσότερη προσφορά», εξηγεί η αναλύτρια Judy Ganes.

Εκτίναξη των τιμών

Η μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομία του καφέ επηρεάζει, πράγματι, την τιμή του καφέ σας σε ένα εμπορικό κατάστημα; Η σύντομη απάντηση: Ενδεχομένως.
Ο χονδρέμπορος Paul Armstrong πιστεύει ότι οι καταναλωτές καφέ μπορεί σύντομα να αντιμετωπίσουν την «τρελή» προοπτική να πληρώνουν πάνω από 5 λίρες στο Ηνωμένο Βασίλειο για την καφεΐνη τους.

Ο Armstrong, ο οποίος διευθύνει το Carrara Coffee Roasters με έδρα τα East Midlands, εισάγει κόκκους από τη Νότια Αμερική και την Ασία, οι οποίοι στη συνέχεια καβουρδίζονται και αποστέλλονται σε καφετέριες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Μιλώντας στο BBC, είπε ότι πρόσφατα αύξησε τις τιμές του, ελπίζοντας ότι αυτό θα ανταποκρινόταν στο υψηλό κόστος, αλλά από τότε το κόστος έχει αυξηθεί κι άλλο. Προσθέτει μάλιστα ότι ορισμένες από τις συμβάσεις του λήγουν τους επόμενους μήνες, οπότε οι καφετέριες θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα μετακυλήσουν το υψηλότερο κόστος στους πελάτες τους.

Διαβασε ακομα

Αυτή η κακιά συνήθεια που έχεις με τον καφέ θα σου προκαλέσει οδυνηρό πρόβλημα υγείας

«Ο καφές στις εμπορικές δραστηριότητας είναι που θα υποστεί τη μεγαλύτερη καταστροφή. Ο στιγμιαίος καφές, ο καφές του σούπερ μάρκετ, τα πράγματα στο βενζινάδικο – όλα αυτά θα αυξηθούν» λέει ο Will Frith.

Στελέχη του κλάδου προειδοποιούν ότι μια υψηλή τιμή αγοράς για τον καφέ μπορεί να μη μεταφράζεται απαραίτητα σε υψηλότερες τιμές λιανικής πώλησης. Ο Felipe Barretto Croce, διευθύνων σύμβουλος της FAFCoffees στη Βραζιλία, συμφωνεί ότι οι καταναλωτές «αισθάνονται την πίεση» καθώς οι τιμές καταναλωτή έχουν αυξηθεί. Υποστηρίζει όμως ότι αυτό «οφείλεται κυρίως στο πληθωριστικό κόστος γενικά», όπως τα ενοίκια και οι μισθοί, και όχι στο κόστος των κόκκων. Η εταιρεία συμβούλων Allegra Strategies εκτιμά ότι οι κόκκοι συνεισφέρουν λιγότερο από το 10% της τιμής ενός φλιτζανιού καφέ.

Ο ρόλος της κλιματικής κρίσης

Η επερχόμενη ανοιξιάτικη σοδειά στη Βραζιλία, η οποία παράγει το 1/3 του παγκόσμιου καφέ, είναι πλέον «κρίσιμη», σύμφωνα με τον κ. Croce. «Αυτό που όλοι κοιτάζουν είναι πότε θα επιστρέψουν οι βροχές», λέει. «Αν επιστρέψουν νωρίς, τα φυτά θα πρέπει να είναι αρκετά υγιή και η ανθοφορία θα πρέπει να είναι καλή». Αλλά αν οι βροχές έρθουν τον Οκτώβριο, προσθέτει, οι προβλέψεις για την απόδοση της σοδειάς του επόμενου έτους θα πέσουν και το άγχος της αγοράς θα συνεχιστεί.

Μακροπρόθεσμα, η κλιματική κρίση θέτει σοβαρές προκλήσεις για την παγκόσμια βιομηχανία καφέ.

Μελέτη του 2022 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, ακόμη και αν μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η περιοχή που ενδείκνυται περισσότερο για την καλλιέργεια καφέ θα μπορούσε να μειωθεί κατά 50% έως το 2050.

Ένα μέτρο για τη μελλοντική διασφάλιση του κλάδου που έχει την υποστήριξη του Croce είναι ένα «πράσινο ασφάλιστρο» – ένας μικρός φόρος που επιβάλλεται στον καφέ και δίνεται στους αγρότες για να επενδύσουν σε αναγεννητικές γεωργικές πρακτικές, οι οποίες συμβάλλουν στην προστασία και τη διατήρηση της βιωσιμότητας των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Έτσι, ενώ οι δύσοσμοι καρποί είναι εν μέρει υπεύθυνοι για τις αυξήσεις των τιμών τώρα – η αλλαγή του κλίματος μπορεί τελικά να επιβαρύνει την τιμή του καφέ τα επόμενα χρόνια.

Με πληροφορίες από BBC