Μεγέθυνση κειμένου
Το 50% των σχολείων στον κόσμο δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο - ειδικά για τα κορίτσια - να παρακολουθούν τα μαθήματά τους
Λίγοι είναι οι άνθρωποι που θα ενθουσιάζονταν με μία συζήτηση γύρω από τις τουαλέτες. Ωστόσο, εκατοντάδες είναι πλέον οι επενδυτές που δείχνουν ενδιαφέρον για την πρόσφατη εφεύρεση της Diana Yousef, μία τουαλέτα που δεν απαιτεί νερό, ούτε είναι συνδεδεμένη με κάποιο σύστημα αποχέτευσης.
Γεννημένη στη Βοστώνη από Αιγύπτιους γονείς, η Yousef, η οποία έχει διδακτορικό στη Βιοχημεία, δημιούργησε το iTHrone, το οποίο, με τη βοήθεια μίας ειδικής μεμβράνης εξατμίζει το 90 με 95% των αποβλήτων.
Η τουαλέτα της Yousef επιχειρεί να λύσει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολεί τον μισό πληθυσμό του πλανήτη: Την έλλειψη υγιεινής σε πολλές κοινότητες, που συνεπάγεται θανάτους από μολυσματικές ασθένειες και σοβαρά προβλήματα για το περιβάλλον – και όλα αυτά χωρίς οσμές και με ελάχιστη συντήρηση.
«Όταν οι άνθρωποι ζουν χωρίς πρόσβαση σε ασφαλή αποχέτευση, είναι πολύ δύσκολο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους», λέει η Yousef.
«Πολυτέλεια» η πρόσβαση σε τουαλέτα
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 4,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν υπηρεσίες αποχέτευσης που δεν επεξεργάζονται τα απόβλητα. Από αυτούς, 673 εκατομμύρια δεν έχουν κανενός είδους τουαλέτα και αναγκάζονται να αφοδεύουν στο ύπαιθρο, ενώ περίπου 564.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται με την κακή υγιεινή, κυρίως από διάρροια.
«Αλλά πέρα από αυτό», σημειώνει η Yousef, «ένα από τα πράγματα που με συγκινεί περισσότερο είναι ο δυσανάλογος τρόπος με τον οποίο [η έλλειψη επαρκών υπηρεσιών υγιεινής] βλάπτει τις γυναίκες και τα κορίτσια, τα οποία δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς ιδιωτικές τουαλέτες κοντά στα σπίτια τους».
Για την επιστήμονα υπάρχει ένα τεράστιο – ελάχιστα γνωστό – πρόβλημα με τις γυναίκες και τα κορίτσια που βιάζονται – ακόμα και δολοφονούνται – απλώς και μόνο επειδή τολμούν να πάνε τουαλέτα.
Επιπλέον, το 50% των σχολείων στον κόσμο δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο – ειδικά για τα κορίτσια – να παρακολουθούν τα μαθήματά τους.
«Όταν πηγαίνουν στο σχολείο, παλεύουν με την ανάγκη να πάνε στην τουαλέτα, οπότε δεν τρώνε, δεν πίνουν, καταλήγουν κουρασμένες, δυσκολεύονται να δώσουν προσοχή. Και όταν αρχίζουν να έχουν περίοδο, χάνουν μια εβδομάδα σχολείο κάθε μήνα και μένουν πίσω», σημειώνει η επιστήμονας.
Η εφαρμογή σε κοινότητες χωρίς αποχέτευση
Η ιδέα ήρθε στη Yousef κατά τη διάρκεια της συμμετοχής της σε μια κοινή πρωτοβουλία μεταξύ της NASA και της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) το 2009, η οποία αποσκοπούσε στην εξεύρεση τεχνολογικών λύσεων για προβλήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση στο νερό.
Κατά τη διάρκεια του έργου αυτού, μελετήθηκε η χρήση αναπνεύσιμων υλικών για την ανακύκλωση των λυμάτων και τη μετατροπή τους σε πόσιμο νερό. «Τα υλικά αυτά έχουν την ιδιότητα να απορροφούν την υγρασία από μια περιοχή και να τη μεταφέρουν στον ξηρό αέρα της άλλης πλευράς. Το υγρό νερό εισέρχεται στο υλικό και βγαίνει από την άλλη πλευρά ως ατμός», περιγράφει.
Επιπλέον, σε μία προηγούμενη συνεργασία της με τον ΟΗΕ, η Yousef επισκέφθηκε διάφορες χώρες του Νότου και είδε από κοντά τα προβλήματα με τις υποδομές υγιεινής. Έτσι, το υλικό που αναπνέει φάνηκε ως μια πολύ χαμηλής ενέργειας λύση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τόσο σε μικρή όσο και σε μεγάλη κλίμακα. «Συνειδητοποίησα ότι ήταν μάλλον καλύτερο να χρησιμοποιήσω [αυτή τη μέθοδο] για να απαλλαγώ από το βρώμικο νερό, παρά για να φτιάξω καθαρό νερό».
Χάρη σε μια αρχική επιχορήγηση ύψους 50.000 δολαρίων, κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα εργαστήριο όπου θα μπορούσε να κάνει την ιδέα της πραγματικότητα και έτσι, τον Φεβρουάριο του 2020, το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε μια κοινότητα υποδοχής προσφύγων στην Kiboga της Ουγκάντα, με χρηματοδότηση από τις Humanitarian Grand Challenges, μια διεθνή κυβερνητική πρωτοβουλία.
Οι δύο τουαλέτες τουρκικού τύπου που εγκαταστάθηκαν εξυπηρετούν περίπου 400 χρήστες την εβδομάδα σε ένα νοσοκομείο γυναικών και ένα σχολείο θηλέων.
Το επόμενο πιλοτικό έργο υλοποιήθηκε στην Kuna Naga, ένα άτυπο προάστιο της Πόλης του Παναμά που κατοικείται από τους ιθαγενείς Kuna, το οποίο δεν διαθέτει τρεχούμενο νερό και αποχέτευση. Τον Οκτώβριο του 2023 εγκαταστάθηκαν δύο τουαλέτες δυτικού, καθιστού τύπου, σε δύο σπίτια, με συνολικά 25 χρήστες. Η επόμενη προγραμματισμένη φάση είναι η εγκατάσταση δημόσιων τουαλετών στην ίδια κοινότητα.
«Κυκλική» οικονομία
Η Yousef εκτιμά ότι η τελική τιμή του iThrone – το οποίο, τον Μάιο του 2024 έτους, κέρδισε το Βραβείο Κοινωνικής Καινοτομίας του Ιδρύματος MAPFRE, στην κατηγορία Βελτίωση της Υγείας και Ψηφιακή Τεχνολογία – θα είναι περίπου 200 δολάρια ανά μονάδα.
«Σχεδιάζουμε να αναθέσουμε την παραγωγή σε τοπικούς συνεργάτες, οπότε η τιμή θα μειωθεί ακόμη περισσότερο. […] Δεν απαιτεί πολλές υποδομές, αλλά προσφέρει υψηλές επιδόσεις κάνοντας τα απόβλητα να εξαφανίζονται επιτόπου», εξηγεί.
Τόσο η σακούλα – κατασκευασμένη από υλικό που αναπνέει – όσο και τα απόβλητα που δεν εξατμίζονται είναι, ως επί το πλείστον, κομποστοποιήσιμα. Έτσι, κατά το άδειασμα της τουαλέτας, τα απόβλητα μπορούν να διατεθούν με όποιον τρόπο κρίνεται κατάλληλος.
«Εάν πρόκειται για μια ανθρωπιστική οργάνωση [που δραστηριοποιείται] σε μια κρίση ή σε έναν καταυλισμό προσφύγων – χωρίς τη δυνατότητα να κατασκευάσει επαρκείς υποδομές αποχέτευσης – απλά καίει τα απόβλητα. Αλλά σε μια κοινότητα που θέλει να κάνει την αποχέτευση κυκλική, τα απόβλητα μπορούν να μετατραπούν σε κάτι με αξία, [όπως] καύσιμα ή λίπασμα», αναφέρει η Yousef.
Με πληροφορίες από El Pais
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
