Κάθε ταξιδιώτης που σκέφτεται να επισκεφθεί την Κούβα για πρώτη φορά έρχεται αντιμέτωπος με μία συγκεκριμένη λέξη στους ταξιδιωτικούς οδηγούς και τις σελίδες του TripAdvisor: Τα “Paladares” αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης παράδοσης του νησιωτικού κράτους και μέρος αυτού που αποκαλούμε “The Cuban Way”.

Η δεκαετία του 1990 έφερε σαρωτικές αλλαγές στην Κούβα: Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η οικονομία της χώρας, που μέχρι τότε εξαρτιόταν από τη σοβιετική αγορά, αναγκάστηκε να τα βγάλει πέρα μόνη της.

Όλα άλλαξαν πολύ γρήγορα και η Κούβα βυθίστηκε σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση. Εν μέσω αβεβαιότητας και αναταραχής, οι ντόπιοι ξεκίνησαν να αναζητούν βασικούς τρόπους για να επιβιώσουν και κάπως έτσι, άρχισαν να ξεφυτρώνουν μέσα σε σπίτια σε όλη την Αβάνα άτυπα μαγαζάκια όπου πωλούνταν κρύα αναψυκτικά και μπύρες.

Θα φάτε εδώ ή να το κάνω πακέτο;

Μαζί με τα παγωμένα ποτά, αυτά τα μπαράκια προσέφεραν επίσης και γρήγορα σνακ. Το ένα έφερε τ’ άλλο και, μέσα σε ελάχιστους μήνες, πιάτα με λαχταριστά κομμάτια χοιρινού, μεγάλη ποικιλία από τυριά, σαλάτες και παραδοσιακές κροκέτες ήταν όλα στο μενού!

Εννοείται ότι υπήρχε πάντα η επιλογή των κλασικών φασολιών και του ρυζιού – που δεν λείπουν ποτέ από τη διατροφή των Κουβανών. Προκειμένου, ωστόσο, να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες της πελατείας, το μενού διευρύνθηκε. Σύντομα, προσφέρονταν τρεις τύποι συνδυασμών ρυζιού και κρέατος: Χοιρινό, κοτόπουλο ή ψάρι, ενώ συχνά οι πελάτες ήταν εκείνοι που διαμόρφωναν τα πιάτα ημέρας, ανάλογα με τις προτιμήσεις τους.

Όσοι βιαζόντουσαν μπορούσαν να φάνε «στο πόδι» αν και πάντα υπήρχαν διαθέσιμα τραπεζάκια στη βεράντα, στο σαλόνι ή ακόμη και στην τραπεζαρία ενός σπιτιού.

Πρόκειται για ένα είδος σουρεαλιστικής οικειότητας, όπου οποιοσδήποτε ξένος από τον δρόμο μπορεί να μπει στο σπίτι κάποιου άλλου και στη συνέχεια να περιμένει να του σερβίρουν ένα γεύμα και κάτι να πιει: Κυριολεκτικά είναι ο ορισμός της φιλοξενίας.

«Όλα επιτρέπονται»

Τα “Paladares” πήραν το όνομά τους από μία εξαιρετικά επιτυχημένη βραζιλιάνικη σαπουνόπερα στην κουβανική τηλεόραση της εποχής. Στη σειρά “Vale Todo” («Όλα επιτρέπονται»), μία γυναίκα που ήθελε να βγάλει χρήματα για τον εαυτό της, μετέτρεψε το σπίτι της σε εστιατόριο, το οποίο ονόμασε “Paladar” και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

Πλέον, όποιος είχε έναν άτυπο χώρο για να σερβίρει ποτά και σνακ από το σπίτι του ήταν ιδιοκτήτης “paladar”. Στην αρχή, τα μαγαζάκια αυτά βρισκόντουσαν μόνο στην Αβάνα – σύντομα, όμως, εξαπλώθηκαν σε όλη την Κούβα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Los Mercaderes (@paladarlosmercaderes)

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και αφού γνώρισαν τεράστια επιτυχία μεταξύ των τουριστών, τα “Paladares” νομιμοποιήθηκαν. Αρχικά, δεν επιτρεπόταν να υπάρχουν πάνω από τρία τραπέζια ή δώδεκα καρέκλες ανά paladar και η επιχείρηση έπρεπε να λειτουργεί μόνο από τα μέλη της οικογένειας.

Η κυβέρνηση της Κούβας δεν ήθελε να ενθαρρύνει τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, θέτοντας τα αυστηρά αυτά όρια. Ωστόσο, το 2011, οι κανόνες αυτοί χαλάρωσαν με τα paladares να γεμίζουν πλέον από τουρίστες, χωρίς όμως να χάνουν τη μοναδική τους γοητεία.

Ακόμη και σήμερα, που σε ορισμένα “Paladares” επικεφαλής στην κουζίνα είναι επαγγελματίες σεφ, τα μικρά εστιατόρια διατηρούν στο ακέραιο τη σπιτική ατμόσφαιρα, ενώ από το μενού δεν λείπουν τα παραδοσιακά κουβανέζικα πιάτα.

Διαβασε ακομα

Σε αυτήν τη μαγευτική πρωτεύουσα, αν είσαι καλός τουρίστας τρως τζάμπα

Υπάρχουν “paladares” και “paladares”

Στις μέρες μας, υπάρχουν κυρίως δύο τύποι paladar. Ο πρώτος είναι το παραδοσιακό στυλ, που έχει στηθεί στο σπίτι κάποιου, όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το φαγητό του καθισμένος στο σαλόνι, τη βεράντα, την τραπεζαρία ή ακόμη και στο μπαλκόνι. Οι επισκέπτες μπορούν να χαζέψουν οικογενειακές φωτογραφίες ή να ξεφυλλίσουν βιβλία που βρίσκονται μέσα στο σπίτι.

Από την άλλη πλευρά, ένας νεότερος τύπος γίνεται όλο και πιο διαδεδομένος: Παραδοσιακά σπίτια με μεγάλους χώρους έχουν επεκταθεί σκόπιμα και έχουν μετατραπεί σε μία άκρως επιτυχημένη επιχείρηση, μοιάζοντας περισσότερο με τα εστιατόρια, όπως τα ξέρουμε σήμερα.

Με πληροφορίες από Guardian / Cubanian Travel