Καθώς πλησίαζε η αυγή το πρωί της 7ης Οκτωβρίου 2023, πολλοί από τους παρευρισκόμενους στο μουσικό φεστιβάλ Nova κοντά στα σύνορα με τη Γάζα έκαναν χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών όπως MDMA ή LSD.

Εκατοντάδες από αυτούς ήταν φτιαγμένοι, όταν λίγο μετά την ανατολή του ηλίου, ένοπλοι της Χαμάς εξαπέλυσαν επίθεση.

Τώρα οι νευροεπιστήμονες που συνεργάζονται με επιζώντες από το φεστιβάλ υποστηρίζουν ότι υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις πως το MDMA – επίσης γνωστό ως ecstasy ή molly – ενδέχεται να παρείχε κάποιου είδους ψυχολογική προστασία από τα ψυχολογικά τραύματα.

Τα πρώτα αποτελέσματα, που εξετάζονται από επιστήμονες, με σκοπό τη δημοσίευσή τους τους επόμενους μήνες, υποδηλώνουν ότι το ναρκωτικό σχετίζεται με πιο θετικές ψυχικές καταστάσεις – τόσο κατά τη διάρκεια της επίθεσης, όσο και τους επόμενους μήνες.

Η μελέτη, που διεξήχθη από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα στο Ισραήλ, θα μπορούσε να συμβάλει στο αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον για το πώς το MDMA μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία ψυχολογικών τραυμάτων.

Θεωρείται πως αυτή είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες μπόρεσαν να μελετήσουν ένα γεγονός «μαζικού τραύματος» στο οποίο μεγάλος αριθμός ανθρώπων ήταν υπό την επήρεια ναρκωτικών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο.

Διαβασε ακομα

Μια δόση MDMA «σκοτώνει» έναν ρατσιστή

Υπενθυμίζεται ότι ένοπλοι της Χαμάς σκότωσαν 360 άτομα και απήγαγαν δεκάδες ακόμα από τα συνολικά 3.500 που έδωσαν το παρών στο μουσικό φεστιβάλ.

«Είχαμε ανθρώπους να κρύβονται κάτω από τα πτώματα των φίλων τους για ώρες ενώ βρίσκονταν υπό την επήρεια LSD ή MDMA», ανέφερε ο καθηγητής Roy Salomon, ένας από επιστήμονες που ηγήθηκαν της έρευνας.

«Γίνεται λόγος ότι πολλές από αυτές τις ουσίες δημιουργούν πλαστικότητα στον εγκέφαλο, επομένως είναι πιο ανοιχτός στην αλλαγή. Τι συμβαίνει όμως αν υπομείνετε αυτήν την πλαστικότητα σε μια τόσο τρομερή κατάσταση – θα είναι χειρότερα ή καλύτερα;».

Η έρευνα μελέτησε τις ψυχολογικές αντιδράσεις περισσότερων από 650 επιζώντων. Τα δύο τρίτα από αυτούς βρίσκονταν υπό την επήρεια ψυχαγωγικών ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων των MDMA, LSD, μαριχουάνας και ψιλοκυβίνης (η ένωση που βρίσκεται στα παραισθησιογόνα μανιτάρια) πριν από τις επιθέσεις.

«Το MDMA, και ειδικά το MDMA που δεν αναμειγνύεται με τίποτα άλλο, ήταν το πιο προστατευτικό», διαπίστωσε η μελέτη, σύμφωνα με τον καθηγητή Salomon.

Ανέφερε ότι όσοι είχαν πάρει MDMA κατά τη διάρκεια της επίθεσης φάνηκε να αντιμετωπίζουν πολύ καλύτερα την κατάσταση τους πρώτους πέντε μήνες μετά, όταν και επεξεργάζονταν το γεγονός.

«Κοιμούνταν καλύτερα και είχαν λιγότερη ψυχική δυσφορία – τα πήγαιναν καλύτερα από άτομα που δεν είχαν πάρει καμία ουσία», είπε.

Οι ερευνητές πιστεύουν πως οι προ-κοινωνικές ορμόνες που ενεργοποιούνται από το ναρκωτικό – όπως η ωκυτοκίνη, η οποία συμβάλλει στο δέσιμο – βοήθησαν στη μείωση του φόβου και στην τόνωση των συναισθημάτων συντροφικότητας μεταξύ εκείνων που γλύτωσαν από την επίθεση.

Και ακόμα πιο σημαντικό, σημειώνουν, είναι πως άφησε τους επιζώντες πιο ανοιχτούς στο να λάβουν αγάπη και υποστήριξη από τις οικογένειες και τους φίλους τους.

Διαβασε ακομα

Πώς θα ήταν ο κόσμος αν όλοι παίρναμε ψυχεδελικά;

Η έρευνα περιορίζεται φυσικά μόνο σε όσους επέζησαν από τις επιθέσεις, καθιστώντας δύσκολο να προσδιοριστεί με βεβαιότητα εάν συγκεκριμένα ναρκωτικά βοήθησαν ή εμπόδισαν τη διαφυγή των θυμάτων.

Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πολλοί επιζώντες, όπως η Michal Ohana, πιστεύουν ακράδαντα ότι έπαιξε ρόλο – και αυτή η πίστη, λένε, από μόνη της, μπορεί να τους βοηθήσει να συνέλθουν από το περιστατικό.

«”Νιώθω ότι μου έσωσε τη ζωή, γιατί ήμουν τόσο φτιαγμένος, σαν να μην είμαι στον πραγματικό κόσμο”, μού είπε. Επειδή οι κανονικοί άνθρωποι δεν μπορούν να δουν όλα αυτά τα πράγματα – δεν είναι φυσιολογικό».

Χωρίς το ναρκωτικό, πιστεύει ότι θα είχε παγώσει ή σωριαστεί στο έδαφος, καταλήγοντας νεκρή ή αιχμάλωτη.

Διαβασε ακομα

Όταν τα μαγικά μανιτάρια δίνουν μια γεύση της ζωής μετά τη ζωή

Σημειώνεται ότι κλινικοί γιατροί, σε διάφορες χώρες, έχουν ήδη πειραματιστεί με την υποβοηθούμενη από MDMA ψυχοθεραπεία για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) σε ελεγχόμενες δοκιμές – αν και μόνο η Αυστραλία την έχει εγκρίνει ως θεραπεία.

Ανάμεσα στις χώρες που την έχουν απορρίψει είναι οι ΗΠΑ, όπου η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με τον σχεδιασμό των μελετών, ότι η θεραπεία μπορεί να μην προσφέρει μακροχρόνια οφέλη, αλλά και για τον πιθανό κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων, τραυματισμού και κατάχρησης.

Το MDMA, στις περισσότερες χώρες, ταξινομείται στα σκληρά ναρκωτικά κατηγορίας Α, ενώ έχει συνδεθεί με προβλήματα στο συκώτι, τα νεφρά και την καρδιά.

Στο Ισραήλ, όπου το MDMA είναι επίσης παράνομο, οι ψυχολόγοι μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για θεραπεία, μόνο σε πειραματική ερευνητική βάση.

Τα προκαταρκτικά ευρήματα από τη μελέτη για το φεστιβάλ Nova παρακολουθούνται στενά κάποιους Ισραηλινούς κλινικούς γιατρούς που πειραματίζονται με το MDMA πάνω στη θεραπεία για PTSD μετά τις 7 Οκτωβρίου.

Η Dr Anna Harwood-Gross, κλινική ψυχολόγος και διευθύντρια έρευνας στο Metiv Psychotrauma Centre του Ισραήλ, περιέγραψε τα αρχικά ευρήματα ως «πραγματικά σημαντικά» για θεραπευτές όπως αυτή.

Αυτήν τη στιγμή πειραματίζεται με τη χρήση του MDMA στη θεραπεία του PTSD στον ισραηλινό στρατό, ανησυχώντας για την ηθική της πρόκλησης μιας ευάλωτης ψυχολογικής κατάστασης στους στρατιώτες ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη πόλεμος.

«Στην αρχή του πολέμου, αναρωτηθήκαμε αν μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό», είπε. «Μπορούμε να δώσουμε στους ανθρώπους MDMA όταν υπάρχει κίνδυνος να χτυπήσουν σειρήνες λόγω αεροπορικής επιδρομής; Αυτό θα τους ξανατραυματίσει δυνητικά. Αυτή η μελέτη μάς έδειξε ότι ακόμα κι αν υπάρχει ένα τραυματικό συμβάν κατά τη διάρκεια της θεραπείας, το MDMA μπορεί επίσης να βοηθήσει στην επεξεργασία αυτού του τραύματος».

Η Dr Harwood-Gross σημειώνει πως οι πρώιμες ενδείξεις θεραπευτικής χρήσης MDMA είναι ενθαρρυντικές, ακόμα και μεταξύ βετεράνων με χρόνια PTSD.

Έχει επίσης ανατρέψει παλιές θεωρίες σχετικά με τους «κανόνες» της θεραπείας – ειδικά τη διάρκεια των συνεδριών, οι οποίες πρέπει να προσαρμοστούν όταν οι ασθενείς βρίσκονται υπό την επιρροή MDMA, λέει.

«Το να έχεις δύο θεραπευτές και μεγάλες συνεδρίες – διάρκειας έως και οκτώ ωρών – είναι ένας νέος τρόπος θεραπείας. Εξετάζουμε τους ανθρώπους πολύ ολιστικά και τους δίνουμε χρόνο», προσθέτει.

Αυτή η νέα μορφή δείχνει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, ακόμα και σε ασθενείς που δεν λαμβάνουν MDMA, με ποσοστό επιτυχίας 40% στην ομάδα εικονικού φαρμάκου, σύμφωνα με τη Harwood-Gross.

Η ίδια η ισραηλινή κοινωνία έχει επίσης αλλάξει την προσέγγισή της στο τραύμα και τη θεραπεία μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον Danny Brom, ιδρυτικό διευθυντή του Κέντρου Ψυχοτραυμάτων METIV στο Νοσοκομείο Herzog στην Ιερουσαλήμ, και ανώτερο στέλεχος του κλάδου.

«Είναι λες και πρόκειται για το πρώτο τραυματικό γεγονός που περνάμε», λέει. «Έχω δει πολέμους εδώ, έχω δει πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις και οι άνθρωποι έλεγαν: “Δεν βλέπουμε κάποιο τραύμα εδώ”. Ξαφνικά, φαίνεται να υπάρχει μια γενική άποψη ότι τώρα όλοι χρειάζονται θεραπεία. Είναι λάθος προσέγγιση».

Sex Σεξ, ναρκωτικά και καθόλου αναστολές: Ο κίνδυνος του chemsex

Το μέγεθος αυτής της πρόκλησης ψυχικής υγείας αντικατοπτρίζεται ειδικά στη Γάζα, όπου τεράστιος αριθμός ανθρώπων έχει χάσει τη ζωή του, έχει τραυματιστεί ή έχει μείνει χωρίς σπίτι μετά από έναν καταστροφικό πόλεμο 15 μηνών – και όπου υπάρχουν πενιχροί πόροι για να βοηθήσουν έναν βαθύτατα τραυματισμένο πληθυσμό.

Μόνο που για να ξεκινήσει η επούλωση, πρέπει να έρθει πρώτα η ειρήνη. Και οι κάτοικοι της Γάζας είναι καταδικασμένοι να πολεμούν γι΄ αυτήν όλη τους την ιστορία.

Εν τω μεταξύ, η επιζήσασα Michal Ohana, εκμυστηρεύεται πως αισθάνεται, ότι με το πέρασμα του χρόνου, κάποιοι την περιμένουν να αφήσει πίσω της την επίθεση, ωστόσο η ίδια εξακολουθεί να επηρεάζεται.

«Ξυπνάω με αυτό, και κοιμάμαι με αυτό, και ο κόσμος δεν καταλαβαίνει», λέει. «Το ζούμε αυτό κάθε μέρα. Νιώθω ότι η χώρα μάς στήριξε τους πρώτους μήνες, αλλά τώρα μετά από έναν χρόνο, πιστεύουν: “Εντάξει, πρέπει να επιστρέψεις στη δουλειά, στη ζωή”. Αλλά δεν μπορούμε».

Με πληροφορίες από BBC