Το “Like” πρωτοεμφανίστηκε στο Facebook το 2009, έναν χρόνο αργότερα στο YouTube, ενώ την ίδια χρονιά μπήκε στις ζωές μας το Instagram «απογειώνοντας» τη συνήθεια που έγινε λατρεία από την πρώτη κιόλας ημέρα.

Η δημοτικότητα των “likes” ήταν τέτοια που διάφορα άρθρα άρχισαν να ξεπηδούν στα μέσα ενημέρωσης και το διαδίκτυο με τίτλους όπως: «Η φωτογραφία της Selena Gomez με τα περισσότερα likes στην ιστορία του Instagram» ή «Η ανάρτηση που έριξε το διαδίκτυο» κ.ο.κ.

Το 2019, η συγκεκριμένη φωτογραφία της Gomez να πίνει το αναψυκτικό της με καλαμάκι απέσπασε τέσσερα εκατομμύρια καρδούλες – ένας αριθμός «αστείος» για τα σημερινά δεδομένα – αν σκεφτούμε πως ο κάτοχος του ρεκόρ, αυτή τη στιγμή, είναι ο Λιονέλ Μέσι, με τη φωτογραφία του όπου κρατά το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Αργεντινής το 2022 να συγκεντρώνει σχεδόν 75 εκατομμύρια likes.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη ESPN FC (@espnfc)

Σημάδι τεμπελιάς

Στην αρχή, το like ήταν «σημάδι τεμπελιάς»: η λειτουργία ήταν ένας τρόπος να εκφράσει κάποιος την έγκριση του περιεχομένου που είχε ανεβάσει ένας άλλος χρήστης, χωρίς να χρειάζεται να μπει στον κόπο να το σχολιάσει.

Ένα like σήμαινε ότι είχε δει τη φωτογραφία ενός φίλου και ότι του άρεσε, αλλά ίσως όχι αρκετά για να σχολιάσει κάτι. Η επιλογή αυτή έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία των like monitors, αυτών που κρατούν λογαριασμό για το ποιος μοιράζει και ποιος όχι τις ψηφιακές καρδιές.

Όπως και σε τόσους άλλους τομείς, τα likes δημιούργησαν τη δική τους γλώσσα και τα κρυφά νοήματα: το 2019, το Instagram ανακοίνωσε ότι έκανε το ντεμπούτο του με την επιλογή απόκρυψης του αριθμού των likes, σε μια προσπάθεια να βάλει τέλος στην υπερβολική προσπάθεια για διαδικτυακή δημοτικότητα και στο άγχος των likes μεταξύ των νεότερων χρηστών – βέβαια το 2025 εν μέσω της νέας του εποχής ως Τραμπ, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ έχει δραματικά σταματήσει να ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους νεανικές αγωνίες.

Διαβασε ακομα

Ο επόμενος Fact-Checker, Debunker και Moderator στα social media είσαι εσύ

Σημαίνει σχεδόν τα πάντα

Παρόλο που, μερικές φορές, φαίνεται ότι το Instagram έχει γίνει ο τομέας των τριαντάρηδων σε σύγκριση με το TikTok που τροφοδοτείται από εφήβους, οι χρήστες μεταξύ 18 και 24 ετών (η ελάχιστη απαίτηση ηλικίας του ‘Gram είναι τα 13 έτη) συνεχίζουν να αποτελούν την πλειοψηφία του δικτύου, αποτελώντας το 31,7% του συνόλου των λογαριασμών του το 2024 και ξεπερνώντας ελαφρώς το ποσοστό των 25-34 ετών, το οποίο ανέρχεται στο 30,6%, σύμφωνα με το Statista.

Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι το like είναι μια χειρονομία που χαρακτηρίζει περισσότερο τους ώριμους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το like, εξάλλου, είναι ένας αρκετά συνηθισμένος τρόπος για να φλερτάρει κανείς στις μέρες μας, πατώντας καρδούλα σε ένα story.

Βέβαια η σημασία των likes είναι τόσο διφορούμενη που, τελικά, μπορεί να σημαίνει σχεδόν τα πάντα.

Στην πραγματικότητα, το like μπορεί, μερικές φορές, να προκαλέσει υποψίες: όχι μόνο όταν ένα δημόσιο πρόσωπο πατήσει καρδούλα σε περιεχόμενο που αφορά μια συγκεκριμένη ιδεολογία, αλλά και μεταξύ ομάδων φίλων για τις οποίες ένα like σε ανάρτηση του λάθος ατόμου μπορεί να βάλει κάποιον σε μπελάδες.

Ενα like μπορεί ακόμη να φέρει μαζί του μια μικρή ποσότητα παθητικής επιθετικότητας. Το like ως απάντηση σε ένα άμεσο μήνυμα μπορεί να φαίνεται αγενές, αλλά μπορεί να είναι και η αφορμή να ξεκινήσει μια λεκτική διαμάχη όταν χρησιμοποιείται ως μέσο για να κλείσει μια ολόκληρη συζήτηση.

Δηλαδή, η πράξη της απλής τοποθέτησης μιας καρδιάς σε αυτό που λέει κάποιος είναι ένδειξη ότι ναι μεν μας αρέσει αυτό που μας λέει – αλλά όχι αρκετά για να συνεχίσουμε να μιλάμε μαζί του.

Μοιάζει, όπως αναφέρει η El Pais, με το παγωμένο χαμόγελο που «ρίχνουμε» σε κάποιον πριν του γυρίσουμε την πλάτη για να μιλήσουμε σε κάποιον άλλον.

Λιγότερες καρδιές, περισσότερες λέξεις

Για τον 32χρονο αρθρογράφο, Enrique Rey, το νόημα του like είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πλατφόρμα στην οποία παρουσιάζεται.

Για παράδειγμα, το πιο πολύτιμο like δίνεται στο Facebook. Το like που εμφανίζεται στο Χ, αντίθετα, έχει πολύ λιγότερο ενδιαφέρον και δεν έχει καμία σχεδόν βαρύτητα σε σχέση με το retweet.

Όσον αφορά στο Instagram, ο 32χρονος, αναφέρει πως ναι μεν θα πρέπει οι χρήστες να είναι γενναιόδωροι με τα likes τους, αλλά μόνο εάν κάτι τους αρέσει κάτι πραγματικά, ενώ το καλύτερο είναι το πάτημα της καρδιάς να συνοδεύεται και από ένα σχόλιο.

Διαβασε ακομα

Ένα χόμπι μετά τη δουλειά βάζει τέλος στο ατέρμονο doomscrolling

Ο αλτρουισμός των likes

Η συγγραφέας Raquel Peláez, από την άλλη, νιώθει «αναγκασμένη» να δίνει like σε όποιον ανεβάζει selfie, σε ανέκδοτα που την κάνουν να γελά, σε έπιπλα και πίνακες ζωγραφικής και σε όμορφα memes αυτοβοήθειας «για να εκπαιδεύσω τον αλγόριθμό μου» – αλλά και σε ανθρώπους που λένε πράγματα που η ίδια θεωρεί «σοφά».

Όσον αφορά στα likes που σχετίζονται με το φλερτ, λέει ότι δεν δίνει πολλά. «Το έχω κάνει μερικές φορές […] για να μην ξεχνούν ότι είμαι εκεί έξω. Αλλά ποτέ με τον τρόπο που το κάνουν οι άντρες που σε “πλημμυρίζουν” με likes με τόσο παράλογο και προφανή τρόπο, κάτι που με προσβάλλει κάπως».

Η Peláez αναφέρεται και στους «τσιγκούνηδες likeers», τους «σιωπηλούς ηδονοβλεψίες»: όταν εμφανίζεται ένα από τα likes τους, είναι αιτία για πανηγυρισμό, όπως όταν κάποιος λάβει ένα δείγμα αγάπης από κάποιον που σπάνια τη χαρίζει.

«Σε αναγκάζουν να κοιτάξεις τι ανέβασες τη φορά που πήρες ένα like από αυτούς για να προσπαθήσεις να βρεις το μυστικό για να τους κερδίσεις. Τους μισώ, αλλά την ίδια στιγμή, έχουν τραβήξει την προσοχή μου», παραδέχεται.