Σε ένα συμπέρασμα που στο σήμερα προκαλεί αποστροφή, αλλά δεν είναι 100% βέβαιο φαίνεται πως καταλήγουν επιστήμονες που δημοσίευσαν μελέτη τους στο περιοδικό Scientific Reports, έχοντας νωρίτερα εξετάσει τα οστά τουλάχιστον 10 ανθρώπων που έζησαν στην Ευρώπη πριν από 11.000-17.000 χρόνια.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ευρήματά τους, οι άνθρωποι της Μαγδαλένιας εποχής (Ανώτερη Παλαιολιθική Περίοδος) πιθανότατα έβγαζαν τα μυαλά των νεκρών εχθρών τους και τα έτρωγαν.

Χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης, η ομάδα ερευνητών από ινστιτούτα στη Γαλλία, την Ισπανία και την Πολωνία εντόπισε τύπους σημαδιών και κοψίματος που «σχετίζονται με την αφαίρεση του μυελού στα μακρά οστά και του εγκεφάλου στα κρανία».

Πολλές άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι ο κανιβαλισμός ήταν σχετικά συνηθισμένος μεταξύ των ανθρώπων εκείνης της περιόδου, τόσο ως ταφική τελετή όσο και ως μορφή βίας.

Όμως η συγκεκριμένη περίπτωση «αφορούσε μια περίπτωση πολέμου», υποστηρίζει ο Francesc Marginedas, ο συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, επειδή δεν υπήρχε «κανενός είδους ειδική μεταχείριση ούτε δείγματα που σχετίζονται με τελετουργία για ‘καθαρισμό’ των σωμάτων».

Ο Marginedas, αρχαιολόγος στο Καταλανικό Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοοικολογίας και Κοινωνικής Εξέλιξης στην Ισπανία, ήταν μέλος μιας ομάδας που μελέτησε τα οστά που είχαν εναποτεθεί στο σπήλαιο Maszycka, κοντά στην Κρακοβία της Πολωνίας – μια γνωστή προϊστορική τοποθεσία που μελετάται εκτενώς εδώ και δεκαετίες.

Διάφορες θεωρίες έχουν αναπτυχθεί στο πρόσφατο παρελθόν σχετικά με το γιατί οι αρχαίοι ευρωπαίοι μπορεί να άνοιγαν τα κεφάλια των νεκρών.

Ενώ μια μελέτη τη δεκαετία του 1990 κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αυτοί οι άνθρωποι κατανάλωναν τους εγκεφάλους των εχθρών τους, μεταγενέστερες μελέτες ανέδειξαν την έλλειψη σημάτων ανθρώπινων δοντιών στα κρανία, υπονομεύοντας την υπόθεση του κανιβαλισμού.

Για τον Marginedas, ωστόσο, όλα τα στοιχεία «μας κάνουν να πιστεύουμε ότι πρόκειται για κάτι που σχετίζεται περισσότερο με τη βία και τις συγκρούσεις παρά με ένα τελετουργικό κηδείας», δήλωσε στο CNN.

Ο ίδιος και η ομάδα του χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικά μικροσκόπια για να μελετήσουν τα οστά, εντοπίζοντας σημάδια και κοψίματα στο 68% αυτών και αποδεικνύοντας ότι έγιναν από τον άνθρωπο και όχι από φυσικές διαδικασίες.

Τα οστά ανήκαν σε τουλάχιστον 10 άτομα – έξι ενήλικες και τέσσερις ανήλικους – που μπορεί να είχαν συγγένεια μεταξύ τους, δήλωσε ο Marginedas, προσθέτοντας ότι χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση DNA για να επιβεβαιωθεί αυτό.

Δεδομένου ότι πέθαναν πριν από τόσο πολύ καιρό, «είναι πολύ δύσκολο να πούμε 100% ότι πρόκειται για περίπτωση κανιβαλισμού πολέμου. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ταφονομικής ανάλυσης (μελέτη των διαδικασιών που υφίσταται η οργανική ύλη μετά το θάνατο) της επιφάνειας ολόκληρων των οστών για να βρούμε κάθε είδους σημάδια που μπορούν να μας πουν κάποια ιστορία για το τι συνέβη, εντοπίσαμε ότι τα οστά από τα χέρια και τα πόδια, σφαγιάστηκαν και έσπασαν για να εξαχθεί και να καταναλωθεί ο μυελός».

Ο Bill Schutt, ζωολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Κανιβαλισμός: A Perfectly Natural History», ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε στο CNN ότι “πρόκειται για μια πολύ καλά γραμμένη εργασία” και “μια πραγματικά καλή μελέτη”.

Προειδοποίησε, ωστόσο, να μην καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα ότι πρόκειται για παράδειγμα κανιβαλισμού.

«Υπάρχουν εναλλακτικές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα για το τι συνέβη τότε», είπε, εξηγώντας ότι δεν γνωρίζουμε αρκετά για τον Μαγδαλένιο πολιτισμό ώστε να πούμε ότι ήταν κανίβαλοι.