icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι δύο πλανήτες επηρεάζουν ο ένας τον άλλον μέσω ενός φαινομένου που ονομάζεται συντονισμός

Παρότι ο Άρης απέχει περίπου 140 εκατομμύρια μίλια από τη Γη, ο κόκκινος πλανήτης επηρεάζει τους βαθύτατους ωκεανούς μας, συμβάλλοντας στην κίνηση γιγάντιων στροβίλων, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν ιζήματα τα τελευταία 50 χρόνια, από εκατοντάδες τοποθεσίες βαθιά μέσα στη θάλασσα, για να μπορέσουν να ερευνήσουν δεκάδες εκατομμύρια έτη πίσω το παρελθόν της Γης, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα τη δύναμη των βαθιών ωκεάνιων ρευμάτων.

Αυτό που βρήκαν τους εξέπληξε.

Οι αλληλεπιδράσεις Γης και Άρη

Τα ιζήματα αποκάλυψαν ότι τα ρεύματα των βαθιών θαλασσών εξασθένησαν και ενισχύθηκαν κατά τη διάρκεια κλιματικών κύκλων 2,4 εκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στα μέσα Μαρτίου στο περιοδικό Nature Communications.

Η αλληλεπίδραση των πλανητών αλλάζει το σχήμα της τροχιάς τους καθώς και την απόστασή τους από τον Ήλιο

Η Adriana Dutkiewicz, συν-συγγραφέας της μελέτης και ιζηματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, δήλωσε ότι οι επιστήμονες δεν περίμεναν να ανακαλύψουν αυτούς τους κύκλους και ότι υπάρχει μόνο ένας τρόπος να τους εξηγήσουν: «Συνδέονται με τους κύκλους στις αλληλεπιδράσεις του Άρη και της Γης σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο».

Οι συγγραφείς, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι αυτή είναι η πρώτη μελέτη που κάνει λόγο για τέτοιου είδους συνδέσεις: Οι δύο πλανήτες επηρεάζουν ο ένας τον άλλον μέσω ενός φαινομένου που ονομάζεται «συντονισμός», και πραγματοποιείται όταν δύο σώματα σε τροχιά ασκούν βαρυτική ώθηση και έλξη μεταξύ τους.

Αυτή η αλληλεπίδραση αλλάζει το σχήμα των τροχιών τους, επηρεάζοντας το πόσο κοντά σε κυκλική τροχιά βρίσκονται, καθώς και την απόστασή τους από τον Ήλιο.

Οι γιγάντιες δίνες

Για τη Γη, αυτή η αλληλεπίδραση με τον Άρη μεταφράζεται σε περιόδους αυξημένης ηλιακής ενέργειας – που σημαίνει θερμότερο κλίμα – και αυτοί οι θερμότεροι κύκλοι συσχετίζονται με πιο έντονα ωκεάνια ρεύματα, σύμφωνα με την έκθεση.

Ενώ οι κύκλοι 2,4 εκατομμυρίων ετών επηρεάζουν τη θερμοκρασία και τα ωκεάνια ρεύματα στη Γη, είναι φυσικοί κλιματικοί κύκλοι και δεν συνδέονται με την ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας που βιώνει σήμερα ο κόσμος.

Αυτό το τελευταίο οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να καίνε ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη, δήλωσε ο Dietmar Müller, καθηγητής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Οι συγγραφείς περιγράφουν αυτά τα ρεύματα, ή στροβίλους, ως «γιγάντιες δίνες» που μπορούν να φτάσουν στον πυθμένα των βαθιών ωκεανών, διαβρώνοντάς τον και προκαλώντας μεγάλες συσσωρεύσεις ιζημάτων, όπως ακριβώς οι χιονοστιβάδες.

Η κατάρρευση της AMOC

Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι είναι πιθανό οι δίνες αυτές να βοηθήσουν – ή ακόμη και να μετριάσουν – ορισμένες από τις επιπτώσεις μίας πιθανής κατάρρευσης της Ατλαντικής Μεσημβρινής Ανατρεπόμενης Κυκλοφορίας (AMOC), μίας κρίσιμης ωκεάνιας κυκλοφορίας που λειτουργεί σαν ένας τεράστιος ιμάντας μεταφοράς θερμού νερού από τους τροπικούς στον μακρινό Βόρειο Ατλαντικό.

Οι επιστήμονες κρούουν όλο και περισσότερο τον κώδωνα του κινδύνου για την υγεία αυτού του κρίσιμου συστήματος ρευμάτων. Υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί ακόμη και να παρουσιάζει πρώιμα σημάδια ότι βρίσκεται σε πορεία κατάρρευσης, καθώς η παγκόσμια υπερθέρμανση του πλανήτη θερμαίνει τους ωκεανούς και λιώνει τους πάγους, διαταράσσοντας τη λεπτή ισορροπία θερμότητας και αλατιού που καθορίζει την ισχύ της AMOC.

Η επικίνδυνη στασιμότητα των ωκεανών

Μια κατάρρευση θα είχε καταστροφικές συνέπειες στο κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της ραγδαίας πτώσης της θερμοκρασίας σε ορισμένα μέρη και της ανόδου της σε άλλα.

«Η εργασία μας δεν λέει τίποτα για το τι μπορεί ή δεν μπορεί να συμβεί στην AMOC», δήλωσε ο Müller. «Η άποψή μας είναι, μάλλον, ότι ακόμη και αν η AMOC σταματούσε, υπάρχουν ακόμη άλλες διαδικασίες για την ανάμιξη του ωκεανού, αν και τα αποτελέσματά τους θα ήταν αρκετά διαφορετικά».

Υπάρχουν φόβοι, ωστόσο, ότι μία κατάρρευση της AMOC θα σήμαινε ότι τα πλούσια σε οξυγόνο επιφανειακά νερά δεν θα αναμειγνύονταν πλέον με τα βαθύτερα νερά, οδηγώντας σε έναν στάσιμο ωκεανό που θα στερούνταν σε μεγάλο βαθμό ζωής.

«Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι οι πιο έντονοι στροβιλισμοί στα βάθη των ωκεανών σε έναν θερμότερο κόσμο μπορεί να αποτρέψουν μία τέτοια στασιμότητα των ωκεανών», δήλωσε ο ίδιος.

Με το βλέμμα στο μέλλον

Η προτεινόμενη σύνδεση με την κυκλοφορία των ωκεανών είναι προς το παρόν απλώς μία εικασία. «Τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η κυκλοφορία των βαθιών ωκεανών που συνδέεται με τις δίνες είναι ισχυρότερη σε θερμά κλίματα είναι ελάχιστα», ανέφερε ο Joel Hirschi, αναπληρωτής επικεφαλής της μοντελοποίησης θαλάσσιων συστημάτων στο Εθνικό Ωκεανογραφικό Κέντρο στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι δορυφορικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι αυτές οι δίνες έχουν γίνει πιο ενεργές τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά τα ρεύματα δεν φτάνουν πάντα στον πυθμένα του ωκεανού, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη συσσώρευση ιζημάτων.

Ως εκ τούτου, παραμένει ακόμα ασαφές πώς ακριβώς θα εξελιχθούν στο μέλλον οι διάφορες διαδικασίες που επηρεάζουν τα ρεύματα στα βάθη των ωκεανών και τη θαλάσσια ζωή, ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης σε ανακοίνωσή τους.

Ωστόσο, ελπίζουν ότι αυτή η νέα μελέτη θα βοηθήσει στην κατασκευή καλύτερων μοντέλων μελλοντικών κλιματικών αποτελεσμάτων.

Με πληροφορίες από CNN