Μια συνηθισμένη Δευτέρα στη Δυτική Όχθη, η δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Diana Buttu βρέθηκε κολλημένη στην κίνηση για εννέα ώρες για να διανύσει μια απόσταση μικρότερη από 10 μίλια. Οι Αρχές του Ισραήλ είχαν εγκαταστήσει ένα προσωρινό σημείο ελέγχου στη διαδρομή της, δημιουργώντας μια τεράστια συμφόρηση αυτοκινήτων σε έναν πολυσύχναστο αυτοκινητόδρομο στα διαφιλονικούμενα παλαιστινιακά εδάφη. Σε μεγάλο μέρος του κόσμου, οι οδηγοί μπορούν να αποφύγουν -ή τουλάχιστον να προβλέψουν- τέτοιου είδους εμπόδια, ελέγχοντας εφαρμογές όπως το Google Maps. Αλλά εδώ και χρόνια, αυτό ήταν ευκολότερο να το λένε παρά να το κάνουν στη Δυτική Όχθη, όπου ζουν αρκετά εκατομμύρια Παλαιστίνιοι.

Οι κάτοικοι της Δυτικής Όχθης διαμαρτύρονται εδώ και καιρό ότι τα ελλιπή και ξεπερασμένα δεδομένα στους χάρτες Google, συμπεριλαμβανομένων έγκυρων πληροφοριών σχετικά με τους οδικούς περιορισμούς και τους κανονισμούς των δρόμων, καθιστούν την εφαρμογή αναξιόπιστη και μερικές φορές δύσκολη στη χρήση. Η έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, ωστόσο, έκανε τα προβλήματα με την εφαρμογή ακόμη χειρότερα για οδηγούς όπως η Buttu, πρώην νομικός σύμβουλος Παλαιστίνιων κυβερνητικών αξιωματούχων. «Έχω εξοργιστεί τόσο πολύ με όλα αυτά», λέει. «Ξοδεύεις τόσο πολύ φαιά ουσία προσπαθώντας να κάνεις ελιγμούς».

Το θέμα αποφάσισε να ερευνήσει σε βάθος το WIRED και στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μίλησε με την Buttu και άλλους τέσσερις ανθρώπους που οδήγησαν πρόσφατα στη Δυτική Όχθη, οι οποίοι λένε ότι η πιο δημοφιλής εφαρμογή πλοήγησης στον κόσμο οδηγεί τους χρήστες μερικές φορές σε μποτιλιαρίσματα, τοίχους και σε δρόμους με περιορισμούς, όπου μπορεί να έχουν δυνητικά επικίνδυνες συναντήσεις με τις ισραηλινές αρχές. Αυτά τα προβλήματα έχουν ωθήσει τους Παλαιστίνιους να αντλούν οι ίδιοι πληροφορίες για την κυκλοφοριακή συμφόρηση και άλλες οδικές συνθήκες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ορισμένα από τα ζητήματα που αναφέρθηκαν από τους χρήστες οφείλονται σε περιστάσεις που δεν ελέγχονται από την Google: Τα σημεία ελέγχου έχουν γίνει περισσότερα από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος και το Ισραήλ έχει παρέμβει στις ρυθμίσεις GPS στην περιοχή. Αλλά οι χρήστες λένε ότι πιστεύουν ότι ο τεχνολογικός γίγαντας θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να καταστήσει τους χάρτες Google ασφαλέστερους και πιο αξιόπιστους για τους Παλαιστίνιους.

Εντός της Google, δεκάδες εργαζόμενοι έχουν παροτρύνει τους ηγέτες της εταιρείας κατά το τελευταίο έτος να κάνουν βελτιώσεις στους Χάρτες Google που θα ωφελούσαν τους Παλαιστίνιους, σύμφωνα με τρεις νυν και πρώην υπαλλήλους που συμμετέχουν στην προώθηση ή στην ομάδα του προϊόντος των χαρτών, οι οποίοι ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους επειδή δεν είχαν την εξουσιοδότηση να μιλήσουν δημοσίως.

Ένας νυν υπάλληλος της Google ισχυρίζεται, με βάση τα εσωτερικά δεδομένα που έχουν δει, ότι οι χρήστες στη Δυτική Όχθη έχουν εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό τους χάρτες Google για πλοήγηση. Η εκπρόσωπος της Google Caroline Bourdeau αρνήθηκε να σχολιάσει τον ισχυρισμό αυτό. Λέει ότι τα μποτιλιαρίσματα που προκαλούνται από τα σημεία ελέγχου αντικατοπτρίζονται στους υπολογισμούς της Google για τη δρομολόγηση και τον εκτιμώμενο χρόνο άφιξης.

«Οποιοσδήποτε ισχυρισμός ότι οι χάρτες της Google Maps δείχνουν προκατάληψη σε αυτή την περιοχή είναι ψευδής. Έχουμε ενημερώσει χιλιάδες δρόμους, ονόματα οδών, τοπωνύμια και ταχυδρομικούς κώδικες στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα -και εργαζόμαστε συνεχώς για να αποκτήσουμε ακριβή δεδομένα που θα μας βοηθήσουν να χαρτογραφήσουμε αυτή την εξαιρετικά περίπλοκη περιοχή», ανέφερε η Bourdeau σε δήλωσή της.

Η Bourdeau δήλωσε ότι η Google προσεγγίζει προληπτικά οργανισμούς και προμηθευτές δεδομένων στην περιοχή για να επικαιροποιήσει πληροφορίες για δρόμους, ονόματα οδών και τοποθεσίες στη Δυτική Όχθη.

Η ίδια περιγράφει τη Δυτική Όχθη και τις γύρω περιοχές ως πολύπλοκες για χαρτογράφηση λόγω των συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών στο έδαφος και των διαθέσιμων δεδομένων που είναι ασυνεπή και ασαφή. Το Google Maps παραμένει ουδέτερο σε γεωπολιτικά ζητήματα, λέει η ίδια.

Τον περασμένο μήνα, το Google Maps κυκλοφόρησε μια ενημερωμένη έκδοση για να βοηθήσει τους χρήστες να αναζητήσουν εύκολα διευθύνσεις στη Δυτική Όχθη. Η Bourdeau λέει ότι συνολικά, το Google Maps έχει προσθέσει περίπου 5.000 μίλια δρόμων στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα από το 2021. Η Nour Nassar, γενική διευθύντρια στο υπουργείο Τηλεπικοινωνιών και Ψηφιακής Οικονομίας της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία διοικεί τμήματα της Δυτικής Όχθης, λέει ότι εκτιμά τις προσπάθειες της Google.

Μακροχρόνια παράπονα

Η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα έριξε τα φώτα της δημοσιότητας σε αυτό που ορισμένοι Παλαιστίνιοι αντιλαμβάνονται ως ψηφιακό απαρτχάιντ. Μικρές ομάδες εργαζομένων σε διάφορες εταιρείες τεχνολογίας έχουν διαμαρτυρηθεί για το πώς κοινές υπηρεσίες όπως το YouTube και το Instagram δεν προσφέρονται στους Παλαιστίνιους ή λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά γι’ αυτούς. Οι χάρτες της Google, ειδικότερα, αποτελούν εδώ και χρόνια πηγή υποβόσκουσας απογοήτευσης.

Το 2018, η 7amleh, μια παλαιστινιακή οργάνωση για τα ψηφιακά δικαιώματα, δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με τα εργαλεία χαρτογράφησης που κατηγορούσε την Google ότι φέρεται να έκανε σχεδιαστικές επιλογές στην εφαρμογή της που έθεταν σε μειονεκτική θέση τους Παλαιστίνιους και συνέβαλαν στη νομιμοποίηση των απόψεων της ισραηλινής κυβέρνησης για την αμφισβητούμενη περιοχή.

«Το Google Maps, ως η μεγαλύτερη παγκόσμια υπηρεσία χαρτογράφησης και σχεδιασμού διαδρομών, έχει τη δύναμη να επηρεάζει την παγκόσμια κοινή γνώμη και ως εκ τούτου φέρει την ευθύνη να τηρεί τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προσφέρει μια υπηρεσία που να αντικατοπτρίζει την παλαιστινιακή πραγματικότητα», αναφέρεται στην έκθεση.

Επειδή οι διαδικτυακοί χάρτες έχουν γίνει ο πρωταρχικός τρόπος με τον οποίο δισεκατομμύρια άνθρωποι κατανοούν τον κόσμο γύρω τους, ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες τεχνολογίας όπως η Google απεικονίζουν και χαρακτηρίζουν πολιτικά ευαίσθητες περιοχές και εδάφη δημιουργεί τακτικά δημόσιες αντιδράσεις και φιλοσοφικές συζητήσεις. Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ινδίας και της Κίνας, έχουν επιβάλει συγκεκριμένες απαιτήσεις στους παρόχους χαρτών με την πάροδο των ετών. Αλλά τα ζητήματα στη Δυτική Όχθη επικεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό -την πλοήγηση- που ιστορικά δεν έχει τραβήξει τόσο πολύ την προσοχή, αλλά, τώρα όσο ποτέ άλλοτε, θέτει πραγματικούς φόβους ασφάλειας για τους χρήστες.

Η Buttu, η οποία ταξιδεύει τακτικά στην πόλη της Ραμάλα στη Δυτική Όχθη από το σπίτι της στη Χάιφα του Ισραήλ, για δουλειά και για να επισκεφθεί φίλους, λέει ότι οι χάρτες της Google την έχουν οδηγήσει πολλές φορές σε λάθος δρόμο τα τελευταία χρόνια. «Μου έχουν πει να οδηγήσω κατευθείαν πάνω σε τείχος που υπάρχει από το 2003», λέει.

Άλλοι έχουν συναντήσει το ίδιο τείχος κοντά στο σημείο ελέγχου της Καλαντίγια που χωρίζει την Ιερουσαλήμ από τη Δυτική Όχθη, και το να οδηγήσεις σχεδόν πάνω του έχει γίνει κάτι σαν ιεροτελεστία. «Κάποτε προσπαθούσα να πάω σε ένα γραφείο που βρισκόταν σε μια γειτονιά στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και το Google Maps με απογοήτευσε εντελώς», λέει η Leila, η οποία εργάζεται για μια αμερικανική εταιρεία εξ αποστάσεως από τη Ραμάλα και ζήτησε να χρησιμοποιήσει μόνο το μικρό της όνομα για λόγους προστασίας της ιδιωτικής ζωής. «Με οδηγούσε σε έναν δρόμο που ήταν εντελώς αποκλεισμένος από το τείχος».

Η Bourdeau της Google λέει ότι η εταιρεία ερευνά τη διαδρομή και θα προβεί σε ενημέρωση αν μπορέσει να επαληθεύσει την κατάσταση με αξιόπιστα δεδομένα.

Ακόμα και πριν από τον πόλεμο, οι χρήστες του Google Maps στη Δυτική Όχθη λένε ότι είχαν συνηθίσει να λαμβάνουν δυνητικά επικίνδυνες οδηγίες. Ένα επίμονο πρόβλημα που επισημαίνουν είναι το γεγονός ότι η Google δεν κάνει διάκριση μεταξύ των δρόμων χωρίς περιορισμούς και αυτών που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνο από Ισραηλινούς, όπως αυτοί που οδηγούν προς και από ισραηλινούς οικισμούς όπου δεν επιτρέπεται να πηγαίνουν οι Παλαιστίνιοι. Στη διαδρομή από τη Χάιφα προς τη Ραμάλα, το Google Maps οδήγησε κάποτε την Buttu σε μια κλειστή πύλη, όπου, όπως λέει, Ισραηλινοί στρατιώτες πλησίασαν το αυτοκίνητό της με τα όπλα τους στραμμένα προς το μέρος της. «Έπρεπε να εξηγήσω ότι έκανα λάθος», λέει. Η Google «σε οδηγεί να πηγαίνεις σε δρόμους εποίκων, οι οποίοι για μένα ως Παλαιστίνια, μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνοι».

Η Bourdeau λέει ότι η Google δεν κάνει διάκριση μεταξύ των διαδρομών των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών, καθώς αυτό θα απαιτούσε τη γνώση προσωπικών πληροφοριών για τους χρήστες, όπως η υπηκοότητά τους.

Όταν το Google Maps την οδηγεί σε οικισμούς, η Buttu λέει ότι μιλάει στα αγγλικά με την ελπίδα να περάσει ως χαμένη ξένη. Άλλοι Παλαιστίνιοι χρήστες λένε ότι όταν καταλήγουν απροσδόκητα σε επικίνδυνες περιοχές, προσπαθούν να γυρίσουν πίσω ή να οπισθοχωρήσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Σε άλλες περιπτώσεις, το Google Maps αρνείται να παράσχει οδηγίες γενικά, όπως κατά την πλοήγηση μεταξύ πόλεων στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Χεβρώνας και της Ραμάλα. Αντ’ αυτού, η εφαρμογή τους λέει ότι «δεν μπόρεσε να υπολογίσει κατευθύνσεις οδήγησης».

Ένας από τους σημερινούς υπαλλήλους της Google λέει ότι αυτό συμβαίνει επειδή η Google δεν έχει επενδύσει στην ενεργοποίηση οδηγιών μεταξύ των τριών διοικητικών περιοχών της Δυτικής Όχθης, δύο από τις οποίες ελέγχονται επίσημα περισσότερο από τις ισραηλινές αρχές. Η Bourdeau, η εκπρόσωπος της Google, λέει ότι η εταιρεία εργάζεται για την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Νέες προκλήσεις

Παρά τα μειονεκτήματά του, οι χρήστες λένε ότι και στο παρελθόν θεωρούσαν ότι οι Χάρτες Google ήταν χρήσιμοι στην περιοχή, ειδικά όταν ταξίδευαν σε άγνωστα μέρη. Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, όμως, αισθάνονται ότι η εφαρμογή έχει γίνει ανυπόφορη. Αμέσως μετά την έναρξη των μαχών, η Google έκλεισε τη δυνατότητα να βλέπεις μια επισκόπηση της ζωντανής κυκλοφορίας στην περιοχή για να προστατεύσει «την ασφάλεια των τοπικών κοινοτήτων». Οι χρήστες πρέπει τώρα να εισάγουν μια συγκεκριμένη τοποθεσία για να δουν τις συνθήκες κυκλοφορίας κατά μήκος της διαδρομής τους, προσθέτοντας ένα ενδεχομένως πρόσθετο βήμα για κάποιους από αυτούς.

Δύο σημερινοί υπάλληλοι της Google λένε επίσης ότι, λόγω των μεταβαλλόμενων συνθηκών στο έδαφος κατά τη διάρκεια του πολέμου και της έξαρσης των spam που τείνουν να ακολουθούν τις συγκρούσεις, η Google δεν έχει ενεργήσει σε πολλές από τις προτεινόμενες επεξεργασίες που υποβάλλονται από τους υπαλλήλους και τους οδηγούς της Δυτικής Όχθης, οι οποίες προειδοποιούν τον τεχνολογικό γίγαντα για προβλήματα όπως οι δρόμοι ή οι τοποθεσίες που λείπουν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα δεδομένα των δρόμων στην εφαρμογή να έχουν ξεπεραστεί τον τελευταίο χρόνο. Η Bourdeau λέει ότι η Google εφαρμόζει ενημερώσεις όταν οι προτάσεις μπορούν να επαληθευτούν μέσω αξιόπιστων πηγών.

Οι συνεισφορές των χρηστών είναι σημαντικές επειδή οι Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι προσαρμόζουν τακτικά τους κανονισμούς των δρόμων για να διατηρήσουν την κυκλοφορία στους ανεμοδαρμένους και στενούς δρόμους που διασχίζουν τις πυκνές αστικές γειτονιές της Δυτικής Όχθης. «Θα μετατρέψουν έναν δρόμο διπλής κατεύθυνσης σε μονόδρομο ή το αντίστροφο», λέει η Buttu, αναφερόμενη συγκεκριμένα στους αξιωματούχους στη Ραμάλα. «Σχεδόν κάθε φορά που πηγαίνω, ο δρόμος έχει αλλάξει».

Ο Jalal Abukhater, υπεύθυνος υπεράσπισης της 7amleh που επισκέπτεται τακτικά πόλεις στη Δυτική Όχθη, λέει ότι μπορεί να εντοπίσει τους οδηγούς που υποθέτει ότι χρησιμοποιούν το Google Maps, επειδή είναι αυτοί που κατευθύνονται προς τη λάθος κατεύθυνση σε ένα μονόδρομο. «Είναι απλά περίεργο», λέει.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι το Google Maps, όπως και άλλες υπηρεσίες πλοήγησης, δυσκολεύτηκε να εντοπίσει τις τρέχουσες θέσεις των χρηστών κατά καιρούς φέτος, επειδή οι ισραηλινές δυνάμεις παρεμβαίνουν στα σήματα GPS στην περιοχή για να εμποδίσουν τους μαχητές της Χαμάς. «Μία ή δύο φορές πριν από τον πόλεμο, δεν αναγνώριζε πού βρισκόμουν», λέει η Leila. Τώρα, τις μισές φορές το Google Maps την εντοπίζει στη Βηρυτό του Λιβάνου ή στο Αμμάν της Ιορδανίας αντί για τη Δυτική Όχθη, λέει. Η Bourdeau λέει ότι η Google δεν μπορεί να κάνει εικασίες σχετικά με τον αντίκτυπο της παρεμβολής του σήματος επειδή δεν γνωρίζει πότε και πού συμβαίνει. Εκπρόσωπος του στρατού του Ισραήλ αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η Leila και οι άλλοι χρήστες λένε ότι οι εναλλακτικές εφαρμογές πλοήγησης δεν είναι απαραίτητα καλύτερες. Κάποιοι λένε ότι οι χάρτες της Apple είναι χρήσιμοι σε αρκετές πόλεις της Δυτικής Όχθης, αλλά είναι αποκλειστικά για iPhones, τα οποία είναι σχετικά σπάνια στην περιοχή. Το Waze που ανήκει στην Google είναι μια άλλη επιλογή, αλλά οι χρήστες λένε ότι γενικά αποφεύγουν την εφαρμογή επειδή ιδρύθηκε στο Ισραήλ. Η Bourdeau λέει ότι η ομάδα του Waze είναι διασκορπισμένη σε όλο τον κόσμο.

Πολλοί Παλαιστίνιοι έχουν στραφεί σε κανάλια Telegram, συνομιλίες WhatsApp, ομάδες στο Facebook και μια ανεξάρτητη εφαρμογή που ονομάζεται Azmeh -που στα αραβικά σημαίνει κυκλοφοριακή συμφόρηση- όπου μοιράζονται συλλογικά ενημερώσεις σχετικά με τα κυκλοφοριακά προβλήματα και τις νέες τοποθεσίες των σημείων ελέγχου. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για τη χειροκίνητη χάραξη διαδρομών. Αλλά η απρόβλεπτη φύση των ταξιδιών στη Δυτική Όχθη σημαίνει ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρειάζονται να ενσωματώσουν έως και τρεις ώρες ρυθμιστικού χρόνου στο πρόγραμμά τους, λέει ο Abukhater.

Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις εξακολουθούν να αποτυγχάνουν. Τον Σεπτέμβριο, η Leila χρειάστηκε να περάσει 30 λεπτά στο τηλέφωνο με κάποιον που γνώριζε καλά την περιοχή για να τη βοηθήσει να βρει το σπίτι ενός φίλου της σε μια άγνωστη περιοχή της Ιεριχούς στη Δυτική Όχθη. Ένας Παλαιστίνιος εργαζόμενος στον τομέα της τεχνολογίας που ζει στο Ισραήλ, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω ανησυχίας για την εργασία του, λέει ότι τον περασμένο μήνα ένα ταξίδι μιας ώρας κατέληξε να διαρκέσει πέντε ώρες επειδή ένα σημείο ελέγχου είχε κλείσει νωρίτερα από το αναμενόμενο και το Google Maps δεν είχε δώσει καμία ένδειξη ότι αυτό συνέβαινε.

Η Buttu, η Παλαιστίνια δικηγόρος, ονειρεύεται την ημέρα που το Google Maps θα αναπτύξει χαρακτηριστικά που θα μοιάζουν να συμπεριλαμβάνουν την κοινότητά της. Πριν από περίπου ένα μήνα, λέει ότι χρησιμοποίησε την εφαρμογή ενώ οδηγούσε στη Δυτική Όχθη για να εντοπίσει το πλησιέστερο βενζινάδικο με την ελπίδα να βρει μια τουαλέτα. Η Buttu λέει ότι το βενζινάδικο αρνήθηκε στη σύντροφό της την πρόσβαση στις εγκαταστάσεις, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ήταν Παλαιστίνια.

Το Google Maps επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αυτοχαρακτηρίζονται ως φιλικές προς την LGBTQ κοινότητα ή ως επιχειρήσεις που ανήκουν σε γυναίκες. Για την Buttu, μια παρόμοια ετικέτα στην εφαρμογή για τις εγκαταστάσεις στη Δυτική Όχθη που να επισημαίνουν τον εαυτό τους ως φιλικό προς τους Παλαιστίνιους θα ήταν όχι μόνο μια ευπρόσδεκτη μικρή χειρονομία από τον τεχνολογικό γίγαντα, αλλά ίσως και μια ζωτικής σημασίας βελτίωση σε ένα από τα πιο δύσκολα μέρη για να πλοηγηθεί κανείς στον κόσμο.

Tags