Τη δεκαετία του 1980, ο μελλοντολόγος Hans Moravec είχε προβλέψει ότι, παραδόξως, οι ενέργειες που είναι πιο εύκολες για τους ανθρώπους, όπως το να κρατάς ένα κομμάτι σούσι με δύο ξυλάκια, θα είναι αυτές που θα δυσκολεύουν περισσότερο τα ρομπότ και τους υπολογιστές.

Από την άλλη πλευρά, πολύ σύνθετες εργασίες, όπως η εύρεση λαθών σε ιατρικές συνταγές ή η επιλογή χριστουγεννιάτικων δώρων για όλη την οικογένεια έχουν καταλήξει να είναι εξαιρετικά απλές για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τον αλγόριθμο.

Εκτός από το να επιλύουν, όμως, προβλήματα και να είναι χρήσιμοι στην επιστημονική έρευνα, οι αλγόριθμοι παράγουν επίσης περιεχόμενο και, πάνω απ’ όλα, ταξινομούν και ιεραρχούν ό,τι έχουν δημιουργήσει οι χρήστες στα social media – και αυτό περιλαμβάνει τόσο το τεράστιο φάσμα της παγκόσμιας κουλτούρας όσο και την τελευταία φωτογραφία που τράβηξες το πρωί, ενώ έτρωγες το κρουασάν σου.

Τι κριτήρια χρησιμοποιούν;

Όπως αναφέρει ο Kyle Chayka, δημοσιογράφος και συγγραφέας βιβλίων για την τεχνολογία, ένα μπαρ, όσο και να θέλει να ξεχωρίσει από τα υπόλοιπα, φαίνεται στα social media ότι προσφέρει τα ίδια προϊόντα, έχει την ίδια δακόσμηση και φιλοξενεί τους ίδιους θαμώνες με όλα τα άλλα, καθώς οι διαχειριστές του ακολουθούν το μοντέλο που επιβάλλει το Instagram όταν δίνει προτεραιότητα σε ορισμένες εικόνες έναντι άλλων.

Η πλατφόρμα ευνοεί τα μέρη που ανεβάζουν φωτογραφίες οι οποίες «ταιριάζουν» στον αλγόριθμό του, και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους τους τομείς: υπάρχουν μουσικοί που διδάσκουν πώς να γράφουν τραγούδια ώστε να γίνουν viral στο TikTok – για παράδειγμα, όταν το ρεφρέν είναι πολύ κοντά στην αρχή – ενώ πολλοί εικονογράφοι μιμούνται το στυλ της Pixar, ανεξάρτητα από το αν τους αρέσει ή όχι, αφού έχουν διαπιστώσει ότι αυτό τους βοηθά να γίνουν πιο δημοφιλείς.

Διαβασε ακομα

Δεξιά ή Αριστερά; Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τη δική της ιδεολογία

Ένας κόσμος που μοιάζει όλο και περισσότερο με τον εαυτό του

Μέσω εμπειρικής έρευνας που διεξήχθη στη Γαλλία, τη δεκαετία του 1960, ο κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu μελέτησε τις «κοινωνικές βάσεις του γούστου» και ανακάλυψε πως υπάρχουν δεκάδες συσχετίσεις μεταξύ ζητημάτων όπως το μορφωτικό επίπεδο, το είδος της απασχόλησης ή το διαθέσιμο εισόδημα (δηλαδή παράγοντες κοινωνικής τάξης) και των αισθητικών προτιμήσεων.

Σήμερα, όπως αναφέρει η El Pais, οι αλγόριθμοι έχουν πολύ πιο ακριβείς και εξατομικευμένες πληροφορίες για τα γούστα μας – τους τις δίνουμε συνεχώς άλλωστε – και παρόλο που κάποιες από τις προτάσεις τους μας ικανοποιούν, έχουμε την αίσθηση ότι πολλές πλατφόρμες απλώς ευνοούν το χειρότερο περιεχόμενο, το πιο εντυπωσιακό ή ακόμα και το παραπλανητικό.

Η λεπτή γραμμή, εξάλλου, μεταξύ της προσαρμογής στις προτιμήσεις των χρηστών και της διαμόρφωσης και καθοδήγησής τους είναι πολύ λεπτή.

Ούτε καλλιτεχνικό ούτε πρωτότυπο

Οι κανόνες που χρησιμοποιεί η Τεχνητή Νοημοσύνη για τα έργα που παράγει δεν έχουν καμία σχέση με τη δημιουργικότητα, την αυτονομία και την ελευθερία της έκφρασης, αλλά πρόκειται για μια στατιστική προσέγγιση που εκμεταλλεύεται τα χαρακτηριστικά των έργων στα οποία έχει εκπαιδευτεί – πολλές εταιρείες τεχνολογίας «κλέβουν» έργα που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα για να εκπαιδεύσουν τα μοντέλα τους.

Τι ακριβώς κάνει λοιπόν η Τεχνητή Νοημοσύνη και γιατί όλα τα έργα ή τα προϊόντα της μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους;

Ο Luis Demano, εικονογράφος και ακτιβιστής κατά της καταχρηστικής χρήσης της δημιουργικής Τεχνητής Νοημοσύνης απαντά: «[Οι αλγόριθμοι] δεν έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργούν τέχνη, αλλά για να παράγουν περιεχόμενο. […] Η μεγαλύτερη επιτυχία της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ότι μας κάνει να πιστεύουμε ότι η χρήση της μπορεί να μας μετατρέψει άμεσα σε καλλιτέχνες, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε πελάτες μιας υπηρεσίας ζήτησης περιεχομένου».